Η πρόοδος για την καταπολέμηση της παγκόσμιας πείνας έχει υποχωρήσει κατά 15 χρόνια, με αποτέλεσμα 733 εκατομμύρια άνθρωποι να υποφέρουν από την πείνα το 2023. Δηλαδή 1 στους 11 ανθρώπους παγκοσμίως και 1 στους 5 στην Αφρική, σύμφωνα με την τελευταία έκθεση του ΟΗΕ για την κατάσταση της επισιτιστικής ασφάλειας και της διατροφής στον κόσμο (SOFI) που δημοσιεύθηκε την Τετάρτη.
“Το συμπέρασμα είναι ότι είμαστε ακόμη πολύ μακριά από τον στόχο της εξάλειψης της πείνας, της επισιτιστικής ανασφάλειας και του υποσιτισμού μέχρι το 2030,” δήλωσε ο Μάξιμο Τορέρο, Επικεφαλής Οικονομολόγος της Διεθνούς Οργάνωσης Τροφίμων και Γεωργίας του ΟΗΕ (FAO), αναφερόμενος στους Στόχους Βιώσιμης Ανάπτυξης και συγκεκριμένα στον Στόχο 2: Μηδενική πείνα.
Ο κύριος Τορέρο σημείωσε ότι αν οι τάσεις του παρόντος παραμείνουν, περίπου 582 εκατομμύρια άνθρωποι θα υποφέρουν από την πείνα το 2030, οι μισοί εκ των οποίων στην Αφρική.
Παρά την πρόοδο στην καταπολέμηση των προβλημάτων σωματικής ανάπτυξης και την προώθηση του μητρικού θηλασμού, τα παγκόσμια επίπεδα πείνας παρέμειναν σταθερά επί τρία συναπτά έτη.
Μεταξύ 713 και 757 εκατομμυρίων ανθρώπων υποσιτίζονταν το 2023, περίπου 152 περισσότεροι από το 2019, σύμφωνα με την έκθεση, μια κοινή δημοσίευση της Διεθνούς Οργάνωσης Τροφίμων και Γεωργίας, του Διεθνούς Ταμείου Αγροτικής Ανάπτυξης (IFAD), του Ταμείου των Ηνωμένων Εθνών για τα Παιδιά (UNICEF), του Παγκόσμιου Προγράμματος Τροφίμων των Ηνωμένων Εθνών (WFP) και του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας των Ηνωμένων Εθνών (WHO).
Αφρική, Ασία και Λατινική Αμερική στο επίκεντρο
Οι περιφερειακές τάσεις παρουσιάζουν έντονη αύξηση, καθώς η πείνα συνεχίζεται να αυξάνεται στην Αφρική, επηρεάζοντας το 20.4 τοις εκατό του πληθυσμού, ενώ στην Ασία παραμένει σταθερή στο 8.1 τοις εκατό. Αυτό αποτελεί σημαντική ανησυχία, δεδομένου ότι η περιοχή στεγάζει περισσότερους από τους μισούς ανθρώπους που υποφέρουν από πείνα παγκοσμίως. Η Λατινική Αμερική έχει σημειώσει κάποια πρόοδο καθώς πλέον το 6.2 τοις εκατό του πληθυσμού υποφέρει από πείνα. Ωστόσο, από το 2022 στο 2023, η πείνα αυξήθηκε στη Δυτική Ασία, την Καραϊβική και τις περισσότερες αφρικανικές υποπεριφέρειες.
Ο κύριος Τορέρο τόνισε ότι η Αφρική αντιμετωπίζει μια κρίσιμη δοκιμασία, καθώς είναι η μόνη περιοχή όπου η πείνα έχει αυξηθεί λόγω τριών κύριων παραγόντων: των συγκρούσεων, των ακραίων κλιματικών αλλαγών και της οικονομικής ύφεσης.
Από τα προαναφερθέντα, υπογράμμισε ότι ο πόλεμος παραμένει “σημαντικός παράγοντας” της πείνας, επιδεινώνοντας την επισιτιστική κρίση σε όλες τις χώρες.
Η εξασφάλιση επαρκούς τροφής είναι απρόσιτη
Άλλα βασικά ευρήματα της έκθεσης περιλαμβάνουν ότι η πρόσβαση σε επαρκή τροφή παραμένει απρόσιτη για δισεκατομμύρια. Το 2023, περίπου 2.33 δισεκατομμύρια άνθρωποι παγκοσμίως ήρθαν αντιμέτωποι με μέτρια ή σοβαρή επισιτιστική ανασφάλεια, περίπου ο ίδιος αριθμός όπως κατά τη διάρκεια της πανδημίας COVID.
Περισσότεροι από 864 εκατομμύρια άνθρωποι έχουν αντιμετωπίσει σοβαρή επισιτιστική ανασφάλεια, που σημαίνει ότι έπρεπε να παραμένουν χωρίς τροφή για χρονικά διαστήματα. Ενώ στη Λατινική Αμερική παρατηρήθηκε βελτίωση στην επισιτιστική ασφάλεια, στην Αφρική το 58 τοις εκατό των κατοίκων της ηπείρου αντιμετωπίζουν μέτρια ή σοβαρή επισιτιστική ανασφάλεια.
Οι οικονομικοί παράγοντες για την παγκόσμια πείνα παραμένουν μεγάλο ζήτημα επίσης: η έκθεση διαπίστωσε ότι 2.8 εκατομμύρια άνθρωποι δεν μπορούσαν να ανταπεξέλθουν οικονομικά σε μια υγιεινή διατροφή το 2022. Η αντίθεση μεταξύ των χωρών υψηλού και χαμηλού εισοδήματος είναι έντονη, με μόλις το 6,3% των ανθρώπων στις χώρες υψηλού εισοδήματος να μην μπορεί να ακολουθήσει υγιεινή διατροφή, σε σύγκριση με το 71.5 τοις εκατό των φτωχότερων κρατών. Και παρόλο που στην Ασία, τη Βόρεια Αμερική και την Ευρώπη υπήρξε πρόοδος, η κατάσταση στην Αφρική επιδεινώθηκε.
Η σύνδεση του κορονοϊού με την πείνα
Ο COVID-19 παραμένει ένας σημαντικός παράγοντας στον αγώνα κατά της παγκόσμιας πείνας, με τον αριθμό των ανθρώπων που δεν ήταν σε θέση να εξασφαλίσουν υγιεινή διατροφή μέχρι το 2022 να πέφτει κάτω από τα προ της πανδημίας επίπεδα στις χώρες ανώτερου μεσαίου και υψηλότερου εισοδήματος.
Από την άλλη πλευρά, στις χώρες χαμηλού εισοδήματος μέχρι το 2022, ο αριθμός των ανθρώπων που δεν ήταν σε θέση να αγοράσει επαρκή υγιεινή τροφή έφτασε στο υψηλότερο επίπεδο από το 2017. Το 2020, 1.68 δισεκατομμύρια άνθρωποι παγκοσμίως δεν μπορούσαν να εξασφαλίσουν υγιεινή τροφή, με 59 τοις εκατό αύξηση στις χώρες με χαμηλότερο μεσαίο εισόδημα. Ο κύριος Τορέρο απέδωσε αυτή τη διαφορά στη “σημαντική αύξηση των ανισοτήτων μεταξύ των χωρών και των περιφερειών που προκάλεσε ο COVID-19″.
Στόχοι που επιτεύχθηκαν – και στόχοι που δεν υλοποιήθηκαν
Η πρόοδος στη διατροφή των παιδιών ήταν μικτή, όπως προκύπτει από την έκθεση του ΟΗΕ.
Αν και τα ποσοστά αποκλειστικού θηλασμού αυξήθηκαν στο 48 τοις εκατό, τα επίπεδα χαμηλού βάρους γέννησης παραμένουν στάσιμα στο 15 τοις εκατό περίπου και τα προβλήματα ανάπτυξης στα παιδιά κάτω των 5 μειώθηκε στο 22.3 τοις εκατό – και εξακολουθεί να υπολείπεται των στόχων.
Υπήρξε μικρή πρόοδος στην καταπολέμηση της ατροφίας και της αναιμίας στις γυναίκες, ενώ η παχυσαρκία των ενηλίκων συνέχισε να αυξάνεται, φθάνοντας το 15,8 τοις εκατό το 2022, με προβλέψεις για περισσότερους από 1,2 δισεκατομμύρια παχύσαρκους ενήλικες μέχρι το 2030.
Αυτοί οι αριθμοί δείχνουν την πολυπλοκότητα του υποσιτισμού σε όλες τις μορφές του και την ανάγκη στοχευμένων παρεμβάσεων, υποστήριξαν οι συντάκτες της έκθεσης, σε ένα περιβάλλον συνεχιζόμενου πληθωρισμού τιμών των τροφίμων, συγκρούσεων, κλιματικής αλλαγής και οικονομικής ύφεσης που επιδεινώνει την επισιτιστική ανασφάλεια και τον υποσιτισμό παγκοσμίως.
Σημαντικά βήματα για τον τερματισμό της πείνας
Σύμφωνα με το θέμα της φετινής έκθεσης – “Χρηματοδότηση για τον τερματισμό της πείνας, της επισιτιστικής ανασφάλειας και όλων των μορφών υποσιτισμού” οι συστάσεις της επικεντρώνονται σε μια ολοκληρωμένη προσέγγιση για την επίτευξη του Στόχου Βιώσιμης Ανάπτυξης 2: Μηδενική πείνα. Αυτό περιλαμβάνει τον μετασχηματισμό των αγροδιατροφικών συστημάτων, την αντιμετώπιση των ανισοτήτων και τη διαμόρφωση υγιεινής τροφής σε προσιτές και προσβάσιμες τιμές.
Η έκθεση καλεί για αυξημένη, οικονομικά αποδοτική χρηματοδότηση και τυποποιημένη προσέγγιση για την επισιτιστική ασφάλεια και τη διατροφή.
Ο κύριος Τορέρο εξήγησε: “Μια από τις σημαντικότερες συστάσεις είναι να καταλήξουμε σε έναν κοινό ορισμό, ώστε να κατανοήσουμε τι χρηματοδοτούμε και τα βασικά στοιχεία που πρέπει να συμπεριληφθούν σε αυτόν τον ορισμό. Αυτό θα ενισχύσει τη λογοδοσία των χρηματοδοτών και θα δώσει μια σαφέστερη εικόνα των χρηματοδοτικών ροών”.
Οι επικεφαλής των υπηρεσιών του ΟΗΕ, συμπεριλαμβανομένου του Γενικού Διευθυντή της Διεθνούς Οργάνωσης Τροφίμων και Γεωργίας του ΟΗΕ Qu Dongyu και της Εκτελεστικής Διευθύντριας της UNICEF Catherine Russell, τόνισαν ότι η κάλυψη του χρηματοδοτικού κενού είναι ζωτικής σημασίας. Επισήμαναν ότι απαιτούνται σημαντικές επενδύσεις για να τερματιστούν η πείνα και ο υποσιτισμός, διαμορφώνοντας το πλαίσιο τόσο ως μελλοντική επένδυση όσο και ως θεμελιώδη υποχρέωση.
Από τις 119 χώρες χαμηλού και μεσαίου εισοδήματος που παρουσιάζονται στην έκθεση, το 63 τοις εκατό έχει περιορισμένη πρόσβαση στη χρηματοδότηση. Οι χώρες αυτές επηρεάζονται επίσης από πολλαπλούς παράγοντες επισιτιστικής ανασφάλειας. Ο καλύτερος συντονισμός δεδομένων, η αυξημένη ανθεκτικότητα στον κίνδυνο και η μεγαλύτερη διαφάνεια αποτελούν το κλειδί για τη γεφύρωση του χρηματοδοτικού χάσματος και την ενίσχυση των παγκόσμιων προσπαθειών για την επισιτιστική ασφάλεια, αναφέρει η έκθεση.
“Πρέπει να συνειδητοποιήσουμε ότι τα αγροδιατροφικά μας συστήματα βρίσκονται υπό αυξανόμενο κίνδυνο και αβεβαιότητα λόγω της κλιματικής αλλαγής… οι χρηματοδότες πρέπει να υιοθετήσουν μεγαλύτερη ανθεκτικότητα στον κίνδυνο για τη ενεργοποίηση της αποτελεσματικής χρηματοδότησης,” είπε ο κύριοε Τορέρο.