Σύμβαση για τα Δικαιώματα των Ατόμων με Αναπηρία και Προαιρετικό Πρωτόκολλο

Σύμβαση για τα Δικαιώματα των Ατόμων με Αναπηρία (ΑμεΑ)1

Προοίμιο

Τα Κράτη Μέρη στην παρούσα Σύμβαση,

(α)        Επικαλούμενατις αρχές που διακηρύσσονται στο Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών, που αναγνωρίζουν τηνεγγενή αξιοπρέπεια και αξία και τα ίσα και αναπαλλοτρίωτα δικαιώματα όλων τωνμελών της ανθρώπινης οικογένειας ως τη βάση της ελευθερίας, της δικαιοσύνης καιτης ειρήνης στον κόσμο,

(β)        Αναγνωρίζονταςότι τα Ηνωμένα Έθνη στην Οικουμενική Διακήρυξη Δικαιωμάτων του Ανθρώπου και σταΔιεθνή Σύμφωνα για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου έχουν διακηρύξει και συμφωνήσειότι ο καθένας απολαμβάνει όλα τα δικαιώματα και τις ελευθερίες που ορίζονταισ’αυτά, χωρίς καμία διάκριση,

(γ)        Επιβεβαιώνονταςτην οικουμενικότητα, το αδιαίρετο, την αλληλεξάρτηση και την αλληλεπίδραση όλωντων δικαιωμάτων του ανθρώπου και θεμελιωδών ελευθεριών και την ανάγκη για ταΆτομα με Αναπηρία να τους εγγυώνται την πλήρη απόλαυση των δικαιωμάτων χωρίςδιάκριση,

(δ)        Επικαλούμενατο Διεθνές Σύμφωνο για τα Οικονομικά, Κοινωνικά και Πολιτιστικά Δικαιώματα, τοΔιεθνές Σύμφωνο για τα Ατομικά και Πολιτικά Δικαιώματα, τη Διεθνή Σύμβαση γιατην Κατάργηση Πάσης Μορφής Φυλετικών Διακρίσεων, τη Σύμβαση για την Εξάλειψηόλων των μορφών Διακρίσεων κατά των Γυναικών, τη Σύμβαση κατά των Βασανιστηρίωνκαι άλλων τρόπων σκληρής, απάνθρωπης ή ταπεινωτικής μεταχείρισης ή τιμωρίας, τηΣύμβαση για τα Δικαιώματα του Παιδιού, και τη Διεθνή Σύμβαση για την Προστασίατων Δικαιωμάτων Όλων των Μεταναστών Εργαζομένων και των Μελών των Οικογενειώντους,

(ε)        Αναγνωρίζονταςότι η αναπηρία είναι μια εξελισσόμενη έννοια και ότι απορρέει από τηναλληλεπίδραση μεταξύ ατόμων με βλάβη και διαταραχές συμπεριφοράς και εμπόδιαπου προέρχονται από το περιβάλλον τους, που δυσχεραίνουν την πλήρη καιαποτελεσματική συμμετοχή τους στην κοινωνία σε ίση βάση με τους άλλους,

(στ)      Αναγνωρίζονταςτη σημασία των αρχών και των κατευθυντήριων πολιτικών που προβλέπονται στοΠαγκόσμιο Πρόγραμμα Δράσης για τα ΑμεΑ και στους Πρότυπους Κανόνες για τηνΕξίσωση των Ευκαιριών των ΑμεΑ για την προώθηση, διαμόρφωση και αξιολόγηση τωνπολιτικών, σχεδίων, προγραμμάτων και δράσεων σε εθνικό, περιφερειακό καιπαγκόσμιο επίπεδο, για την περαιτέρω εξίσωση των ευκαιριών για τα ΑμεΑ,

(ζ)        Τονίζονταςτη σημασία για οριζόντια ενσωμάτωση των ζητημάτων αναπηρίας ως αναπόσπαστομέρος των σχετικών στρατηγικών της βιώσιμης ανάπτυξης,

(η)        Αναγνωρίζοντας,επίσης, ότι διάκριση κατά οποιουδήποτε ατόμου με βάση την αναπηρία είναιπαραβίαση της εγγενούς αξιοπρέπειας και της αξίας της προσωπικότητας τουατόμου,

(θ)        Αναγνωρίζονταςπεραιτέρω τη διαφορετικότητα των ΑμεΑ,

(ι)         Αναγνωρίζονταςτην ανάγκη για την προώθηση και προστασία των δικαιωμάτων των ΑμεΑ,συμπεριλαμβανομένων και εκείνων που χρειάζονται εντατική υποστήριξη,

(κ)        Ανησυχώνταςότι, παρά τις διάφορες αυτές πράξεις και δεσμεύσεις, τα ΑμεΑ εξακολουθούν νααντιμετωπίζουν εμπόδια στη συμμετοχή τους ως ισότιμα μέλη της κοινωνίας καιπαραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων τους σε όλα τα μέρη του κόσμου,

(λ)        Αναγνωρίζονταςτη σημασία της διεθνούς συνεργασίας για τη βελτίωση των συνθηκών διαβίωσης τωνΑμεΑ σε κάθε κράτος, ειδικά στα αναπτυσσόμενα κράτη,

(μ)        Αναγνωρίζονταςτις αξιόλογες  υπάρχουσες και δυνητικέςσυνεισφορές που έγιναν από ΑμεΑ για την εν γένει ευημερία και ποικιλομορφία τωνκοινοτήτων τους, και ότι η προαγωγή της πλήρους απόλαυσης των δικαιωμάτων τωνΑμεΑ και των θεμελιωδών ελευθεριών και της πλήρους συμμετοχής των ΑμεΑ θαοδηγήσει στην έντονη αίσθηση ότι είναι ενταγμένα μέλη της κοινωνίας και σεσημαντικές προόδους  στην ανθρώπινη,κοινωνική και οικονομική ανάπτυξη της κοινωνίας και την εξάλειψη της φτώχειας,

(ν)        Αναγνωρίζονταςτο πόσο σημαντικό είναι για τα ΑμεΑ η ατομική αυτονομία και η ανεξαρτησία,συμπεριλαμβανομένης της ελευθερίας να κάνουν τις δικές τους επιλογές,

(ξ)        Θεωρώνταςότι τα ΑμεΑ θα πρέπει να έχουν την ευκαιρία να συμμετέχουν ενεργά στηδιαδικασία λήψης αποφάσεων για τις πολιτικές και τα προγράμματα,συμπεριλαμβανομένων αυτών που τα αφορούν άμεσα,

(ο)        Εκφράζοντας την ανησυχία για τις δυσχερείςσυνθήκες που τα ΑμεΑ αντιμετωπίζουν, υποκείμενα σε πολλαπλές ή βεβαρυμένεςμορφές διάκρισης λόγω φυλής, χρώματος, φύλου, γλώσσας, θρησκείας, πολιτικής ήάλλης πεποίθησης, εθνικής, γηγενούς ή κοινωνικής καταγωγής, περιουσίας,γέννησης, ηλικίας, ή άλλης κοινωνικής κατάστασης,

(π)        Αναγνωρίζονταςότι οι γυναίκες και τα κορίτσια με αναπηρία διατρέχουν συχνά μεγαλύτερο κίνδυνοεντός και εκτός του πλαισίου της βίας, βλάβης ή κακοποίησης, παραμέλησης ήαμελούς μεταχείρισης, κακομεταχείρισης ή εκμετάλλευσης,

(ρ)        Αναγνωρίζονταςότι τα παιδιά με αναπηρία θα πρέπει να απολαμβάνουν πλήρως όλα τα δικαιώματακαι τις θεμελιώδεις ελευθερίες σε ίση βάση με τα άλλα παιδιά, και επικαλούμενατις υποχρεώσεις που έχουν ληφθεί προς αυτή την κατεύθυνση από τα Κράτη Μέρη στηΣύμβαση για τα Δικαιώματα του Παιδιού,

(σ)       Δίνοντας έμφαση στην ανάγκηενσωμάτωσης του παράγοντα της ισότητας των δυο φύλων με κάθε δυνατή προσπάθειαγια την προαγωγή της πλήρους απόλαυσης των δικαιωμάτων του ανθρώπου από ταΑμεΑ,

(τ)        Υπογραμμίζονταςτο γεγονός ότι η πλειοψηφία των ΑμεΑ ζουν σε συνθήκες φτώχειας, καιαναγνωρίζοντας εν προκειμένω την κρίσιμη ανάγκη να εξεταστεί ο αρνητικόςαντίκτυπος της ένδειας στα ΑμεΑ,

(υ)        Έχονταςυπόψη ότι οι συνθήκες ειρήνης και ασφάλειας βασισμένες στον πλήρη σεβασμό τωνσκοπών και αρχών που περιλαμβάνονται στο Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών και ότι ηπαρατήρηση των εφαρμοζόμενων μέσων για τα δικαιώματα του ανθρώπου είναιαπολύτως αναγκαία για την πλήρη προστασία των ΑμεΑ, ειδικά κατά τη διάρκεια τωνενόπλων συρράξεων και της ξένης κατοχής,

(φ)       Αναγνωρίζονταςτη σημασία της προσβασιμότητας στο φυσικό, κοινωνικό, οικονομικό καιπολιτιστικό περιβάλλον, στην  υγεία καιτην εκπαίδευση και στην ενημέρωση και επικοινωνία, επιτρέποντας στα ΑμεΑ νααπολαμβάνουν πλήρως όλων των δικαιωμάτων και θεμελιωδών ελευθεριών τους,

(χ)        Συνειδητοποιώντας ότι το άτομο, έχονταςυποχρεώσεις στα άλλα άτομα και στην κοινότητα στην οποία αυτός ή αυτή ανήκει,έχει ευθύνη να παλέψει για την προαγωγή και τήρηση των δικαιωμάτων που έχουναναγνωριστεί στις Θεμελιώδεις Πράξεις Δικαιωμάτων του Ανθρώπου,

(ψ)       Πεπεισμέναότι η οικογένεια είναι η φυσική και θεμελιώδης μονάδα της κοινωνίας και ότιδικαιούται προστασίας από την κοινωνία και το κράτος, και ότι τα  ΑμεΑ και τα μέλη των οικογενειών τους θαπρέπει να λαμβάνουν την απαραίτητη προστασία και αρωγή που να επιτρέπει στιςοικογένειες να συνεισφέρουν ως προς την πλήρη και ισότιμη απόλαυση τωνδικαιωμάτων των ΑμεΑ,

(ω)       Πεπεισμέναότι μια περιεκτική και ολοκληρωμένη διεθνής Σύμβαση για την προαγωγή καιπροστασία των δικαιωμάτων και αξιοπρέπειας των ΑμεΑ θα συνεισφέρει σημαντικάστην αποκατάσταση των έντονων κοινωνικών μειονεκτημάτων των ΑμεΑ και θαπροωθήσει τη συμμετοχή τους στην ατομική, πολιτική, οικονομική, κοινωνική καιπολιτιστική σφαίρα με ίσες ευκαιρίες, σ’ αμφότερα αναπτυσσόμενα και αναπτυγμένακράτη,

Συμφώνησαν τα ακόλουθα:

Άρθρο 1

Σκοπός

Ο σκοπός της παρούσας Σύμβασης είναι η προαγωγή,προστασία και διασφάλιση της πλήρους και ισότιμης απόλαυσης όλων τωνδικαιωμάτων του ανθρώπου και των θεμελιωδών ελευθεριών από όλα τα ΑμεΑ και ηπροώθηση του σεβασμού της εγγενούς αξιοπρέπειας.

Στα ΑμεΑ συμπεριλαμβάνονται άτομα με μακροχρόνιες σωματικές, νοητικές,πνευματικές ή αισθητηριακές βλάβες, οι οποίες σε αλληλεπίδραση με διάφοραεμπόδια δύνανται να παρεμποδίσουν την πλήρη και αποτελεσματική συμμετοχή τουςστην κοινωνία σε ίση βάση με τους άλλους.

Άρθρο 2

Ορισμοί

Για τους σκοπούς της παρούσας Σύμβασης:

«Επικοινωνία» περιλαμβάνει γλώσσες, παράθεση τουκειμένου, Braille, απτική επικοινωνία, μεγάλα τυπογραφικάστοιχεία, προσβάσιμα πολυμέσα, καθώς και γραπτές, ακουστικές,απλής/ευκολονόητης γλώσσας, human reader2 και υποβοηθητικές και εναλλακτικές μεθόδους,μέσα και μορφές επικοινωνίας,

«Γλώσσα» περιλαμβάνει ομιλούμενες και νοηματικέςγλώσσες και άλλα είδη μη-ομιλούμενων γλωσσών,

«Διάκριση με βάση την αναπηρία» σημαίνει οποιαδήποτεδιάκριση, αποκλεισμός ή περιορισμός με βάση την αναπηρία που έχει σκοπό ήαποτέλεσμα την παρεμπόδιση ή ακύρωση της αναγνώρισης, απόλαυσης ή ενάσκησης,επί ίσοις όροις όλων των δικαιωμάτων και θεμελιωδών ελευθεριών σε πολιτικό,οικονομικό, κοινωνικό, πολιτιστικό, ατομικό ή οποιοδήποτε άλλο πεδίο.Περιλαμβάνει όλες τις μορφές διάκρισης, συμπεριλαμβανομένης της άρνησης εύλογης προσαρμογής,

«Εύλογη προσαρμογή» σημαίνει αναγκαία και κατάλληλητροποποίηση και προσαρμογές οι οποίες δεν επιβάλλουν δυσανάλογο ή αδικαιολόγητοβάρος, όπου χρειάζεται σε μια ειδική περίπτωση, προκειμένου να διασφαλίσει σταΑμεΑ την απόλαυση ή άσκηση σε ίση βάση με τους άλλους όλα τα δικαιώματα και τιςθεμελιώδεις ελευθερίες,

«Οικουμενικός σχεδιασμός» σημαίνει το σχεδιασμόπροϊόντων, περιβάλλοντος, προγραμμάτων και υπηρεσιών προκειμένου να είναιεύχρηστα από όλους τους ανθρώπους, στο μεγαλύτερο δυνατό βαθμό, χωρίς τηνανάγκη για προσαρμογή ή εξειδικευμένο σχεδιασμό. Ο «οικουμενικός σχεδιασμός»δεν εξαιρεί το βοηθητικό εξοπλισμό για συγκεκριμένες ομάδες ΑμεΑ όπου αυτόςχρειάζεται.

Άρθρο 3

Γενικές Αρχές

Οι αρχές της παρούσας Σύμβασης είναι:

(α)        σεβασμόςγια εγγενή αξιοπρέπεια, ατομική αυτονομία συμπεριλαβανομένης της ελευθερίας νακάνει τις δικές του επιλογές, και ανεξαρτησία ατόμων,

(β)        μη-διάκριση,

(γ)        πλήρηςκαι αποτελεσματική συμμετοχή και ένταξη στην κοινωνία,

(δ)        σεβασμόςγια τη διαφορετικότητα και την αποδοχή των ΑμεΑ ως μέρος της ανθρώπινηςδιαφορετικότητας/ποικιλομορφίας και ανθρωπότητας,

(ε)        ισότητατων ευκαιριών,

(στ)      δυνατότηταπρόσβασης,

(ζ)        ισότηταμεταξύ ανδρών και γυναικών,

(θ)        σεβασμόςγια τις εξελισσόμενες δυνατότητες των παιδιών με αναπηρία και σεβασμός για τo δικαίωμα των παιδιών με αναπηρία να διατηρήσουντην ταυτότητα τους.

Άρθρο 4

Γενικές Υποχρεώσεις

1.         ΤαΚράτη Μέρη αναλαμβάνουν την υποχρέωση να διασφαλίσουν και να προωθήσουν τηνπλήρη εφαρμογή των δικαιωμάτων του ανθρώπου και των θεμελιωδών ελευθεριών γιαόλα τα ΑμεΑ χωρίς καμία διάκριση με βάση την αναπηρία. Ως προς αυτό τα ΚράτηΜέρη αναλαμβάνουν:

(α)        Ναυιοθετήσουν όλα τα κατάλληλα νομοθετικά, διοικητικά και άλλα μέτρα για τηνεφαρμογή των δικαιωμάτων που αναγνωρίζονται στην παρούσα Σύμβαση,

(β)        Ναλάβουν όλα τα κατάλληλα μέτρα, συμπεριλαμβανομένης νομοθεσίας, για νατροποποιήσουν ή να καταργήσουν υπάρχοντες νόμους, κανονισμούς, ήθη και έθιμακαι πρακτικές  που συνιστούν διάκρισηκατά των ΑμεΑ,

(γ)        Να λάβουν υπόψη την προστασία και τηνπροαγωγή των δικαιωμάτων των ΑμεΑ σε όλες τις πολιτικές και προγράμματα,

(δ)        Νααπέχουν από την εμπλοκή οιασδήποτε πράξης δράσης ή πρακτικής που είναιασυμβίβαστες με την παρούσα Σύμβαση και να διασφαλίσουν ότι οι δημόσιες αρχέςκαι ιδρύματα λειτουργούν σύμφωνα με την παρούσα Σύμβαση,

(ε)        Ναλάβουν όλα τα κατάλληλα μέτρα για να εξαλείψουν τη διάκριση με βάση τηναναπηρία από οποιοδήποτε άτομο, οργανισμό ή ιδιωτική επιχείρηση,

(στ)      Νααναλάβουν ή να προωθήσουν έρευνα και ανάπτυξη οικουμενικά σχεδιασμένων αγαθών,υπηρεσιών, εξοπλισμού και εγκαταστάσεων, όπως ορίζεται στο άρθρο 2 της παρούσαςΣύμβασης, η οποία απαιτεί την ελάχιστη δυνατή προσαρμογή και το μικρότεροδυνατό κόστος για την ικανοποίηση των ιδιαίτερων αναγκών ενός ΑμεΑ, ναπροωθήσουν τη διαθεσιμότητα και τη χρήση τους, και να προωθήσουν τον οικουμενικόσχεδιασμό στην ανάπτυξη προτύπων και κατευθυντηρίων γραμμών,

(ζ)        Νααναλάβουν ή να προωθήσουν την έρευνα και ανάπτυξη νέων τεχνολογιών, καθώς καινα προωθήσουν τη διαθεσιμότητα και τη χρήση τους, συμπεριλαμβανομένων τωντεχνολογιών επικοινωνίας και πληροφορικής, των βοηθημάτων για την κινητικότητα, των συσκευών και των υποστηρικτικώντεχνολογιών, κατάλληλων για τα ΑμεΑ, δίνοντας προτεραιότητα στις τεχνολογίες σεανεκτό κόστος,

(η)        Ναπαρέχουν προσβάσιμη πληροφόρηση στα ΑμεΑ σχετικά με βοηθήματα για τηνκινητικότητα, τις συσκευές και τις υποστηρικτικές τεχνολογίες,συμπεριλαμβανομένων νέων τεχνολογιών, καθώς επίσης και άλλων μορφών βοήθειας,υποστηρικτικών υπηρεσιών και διευκολύνσεων,

(θ)        Ναπροωθήσουν την εκπαίδευση επαγγελματιών και προσωπικού που εργάζεται μαζί μεΑμεΑ για τα δικαιώματα τα οποία αναγνωρίζονται στην παρούσα Σύμβαση, έτσι ώστενα παρέχουν με τον καλύτερο δυνατό τρόπο την υποστήριξη και τις υπηρεσίες οιοποίες διασφαλίζονται από τα δικαιώματα αυτά.

2.         Όσοναφορά τα οικονομικά, κοινωνικά και πολιτιστικά δικαιώματα, κάθε Κράτος Μέροςυποχρεούται να λάβει μέτρα στο μέγιστο βαθμό των διαθέσιμων πόρων του, και όπουχρειάζεται, εντός του πλαισίου της διεθνούς συνεργασίας, με σκοπό τηνπροοδευτική επίτευξη της πλήρους κατοχύρωσης αυτών των δικαιωμάτων, χωρίςπροκατάληψη στις υποχρεώσεις που απορρέουν από την παρούσα Σύμβαση και οιοποίες είναι άμεσα εφαρμοστέες σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο.

3.         Κατάτην ανάπτυξη και εφαρμογή της νομοθεσίας και πολιτικών για την εφαρμογή τηςπαρούσας Σύμβασης, και σε άλλες διαδικασίες λήψης αποφάσεων που αφορούνζητήματα σχετικά με ΑμεΑ, τα Κράτη Μέρη θα διεξάγουν στενές διαβουλεύσεις, έτσιώστε να συμβουλεύονται και να εμπλέκουν ενεργά τα ΑμεΑ, συμπεριλαμβανομένωνπαιδιών με αναπηρία, μέσω των αντιπροσωπευτικών τους οργανώσεων.

4.         Η παρούσαΣύμβαση δεν θα επηρεάζει οποιεσδήποτε διατάξεις είναι περισσότεροαποτελεσματικές στην πραγμάτωση των δικαιωμάτων των ΑμεΑ και μπορεί ναπροβλέπονται στην εσωτερική έννομη τάξη του Κράτους Μέρους ή στους κανόνες τουδιεθνούς δικαίου που ισχύουν για αυτό το Κράτος. Δεν θα υπάρξει κανέναςπεριορισμός ή παρέκκλιση για τα δικαιώματα του ανθρώπου και τις θεμελιώδειςελευθερίες που είναι αναγνωρισμένες ή ισχύουν σε κάθε Κράτος Μέρος της παρούσαςΣύμβασης, σύμφωνα με τη νομοθεσία, τις συμβάσεις, τους κανονισμούς ή τα έθιμαμε την πρόφαση ότι η παρούσα Σύμβαση δεν αναγνωρίζει τέτοια δικαιώματα ήελευθερίες ή ότι τα αναγνωρίζει σε μικρότερο βαθμό.

5.         Οιδιατάξεις της παρούσας Σύμβασης επεκτείνονται σε όλα τα τμήματα τωνομοσπονδιακών κρατών χωρίς περιορισμούς ή εξαιρέσεις.

Άρθρο 5

Ισότητα και Μη-Διάκριση

1.         ΤαΚράτη Μέρη αναγνωρίζουν ότι όλα τα άτομα είναι ίσα ενώπιον και σύμφωνα με τονόμο και έχουν δικαίωμα χωρίς διάκριση στην ίση προστασία και στα ίσα προνόμιαόπως κατοχυρώνονται ή παρέχονται από το δίκαιο.

2.         ΤαΚράτη Μέρη απαγορεύουν όλες τις διακρίσεις λόγω αναπηρίας και εγγυώνται σταΑμεΑ ίση και αποτελεσματική νομική προστασία έναντι κάθε είδους διάκρισης.

3.         Για ναπροωθήσουν την ισότητα και να εξαλείψουν τη διάκριση, τα Κράτη Μέρη λαμβάνουνόλα τα κατάλληλα μέτρα για να εξασφαλίσουν την παροχή εύλογης προσαρμογής.

4.         Συγκεκριμέναμέτρα τα οποία είναι απαραίτητα για να επιταχυνθεί ή να επιτευχθεί πραγματικήισότητα των ΑμεΑ δεν θεωρούνται ως διάκριση υπό τους όρους της παρούσαςΣύμβασης.

Άρθρο 6

Γυναίκες με Αναπηρία

1.         ΤαΚράτη Μέρη αναγνωρίζουν ότι γυναίκες και κορίτσια με αναπηρία υπόκεινται σεπολλαπλή διάκριση, και ως προς αυτό λαμβάνουν μέτρα για να εξασφαλίσουν γιαυτές την πλήρη και ίση απόλαση από αυτές, όλων των δικαιωμάτων του ανθρώπουκαι των θεμελιωδών ελευθεριών.

2.         ΤαΚράτη Μέρη λαμβάνουν όλα τα κατάλληλα μέτρα για να εξασφαλίσουν την πλήρηανάπτυξη, πρόοδο και ενδυνάμωση των γυναικών, με σκοπό να τις εγγυηθούν τηνάσκηση και απόλαυση των δικαιωμάτων του ανθρώπου και των θεμελιωδών ελευθεριώνπου ορίζονται στην παρούσα Σύμβαση.

Άρθρο 7

Παιδιά με Αναπηρία

1.         ΤαΚράτη Μέρη λαμβάνουν όλα τα κατάλληλα μέτρα για να εξασφαλίσουν στα παιδιά μεαναπηρία την πλήρη απόλαυση όλων των δικαιωμάτων του ανθρώπου και τωνθεμελιωδών ελευθεριών, σε ίση βάση με τα άλλα παιδιά.

2.         Σεόλες τις δράσεις που αφορούν παιδιά με αναπηρία, πρέπει να λαμβάνεται πρωτίστωςυπόψη το βέλτιστο συμφέρον του παιδιού.

3.         ΤαΚράτη Μέρη διασφαλίζουν ότι τα παιδιά με αναπηρία έχουν το δικαίωμα ναεκφράζουν ελεύθερα τη γνώμη τους για όλα τα θέματα που τα αφορούν, σύμφωνα μετην ηλικία τους και το βαθμό ωριμότητας τους, σε ίση βάση με τα άλλα παιδιά,και τους παρέχεται η ανάλογη βοήθεια για την αναπηρία και την ηλικία τους, έτσιώστε να πραγματοποιήσουν αυτό το δικαίωμα.

Άρθρο 8

Αφύπνιση της κοινωνίας

1.         ΤαΚράτη Μέρη αναλαμβάνουν να υιοθετήσουν άμεσα, αποτελεσματικά και κατάλληλαμέτρα:

(α)        γιατην αφύπνιση της κοινωνίας, συμπεριλαμβανομένου και του επιπέδου της οικογένειας,σχετικά με τα ΑμεΑ, και να καλλιεργήσουν το σεβασμό για τα δικαιώματα και τηναξιοπρέπεια των ΑμεΑ,

(β)        γιανα καταπολεμήσουν στερεότυπα, προκαταλήψεις και επιβλαβείς πρακτικές σχετικά μετα ΑμεΑ, συμπεριλαμβανομένων και εκείνων που βασίζονται στο φύλο και στηνηλικία, σε όλους τους τομείς της ζωής.

(γ)        για ναπροωθήσουν την αφύπνιση των δυνατοτήτων και των συνεισφορών των ΑμεΑ.

2. Τα μέτρα για την επίτευξη των ανωτέρωπεριλαμβάνουν:

(α)        Τοσχεδιασμό και διατήρηση αποτελεσματικών εκστρατειών για την αφύπνιση του κοινούμε σκοπό:

(i)         να καλλιεργήσουν το αίσθημα της αποδοχής των δικαιωμάτων τωνΑμεΑ,

(ii)  να προωθήσουν θετικές αντιλήψεις καιμεγαλύτερη κοινωνική αφύπνιση προς τα ΑμεΑ,

(iii) να προωθήσουν τηναναγνώριση των δεξιοτήτων, προσόντων και ικανοτήτων των ΑμεΑ, και τωνσυνεισφορών τους στο εργασιακό περιβάλλον και στην αγορά εργασίας,

(β)        Τηνυιοθέτηση, σε όλα τα επίπεδα του εκπαιδευτικού συστήματος, που θασυμπεριλαμβάνει όλα τα παιδιά από νεαρή ηλικία, μιας συμπεριφοράς σεβασμού γιατα δικαιώματα των ΑμεΑ.

(γ)        Τηνενθάρρυνση όλων των οργάνων των ΜΜΕ να προβάλλουν τα ΑμεΑ κατά τρόπο συνεπήπρος το σκοπό της παρούσας Σύμβασης

(δ)        Τηνπροώθηση εκπαιδευτικών προγραμμάτων αφύπνισης σχετικά με τα ΑμεΑ και ταδικαιώματα τους.

Άρθρο 9

Προσβασιμότητα

1.         Για ναεπιτρέψουν στα ΑμεΑ να ζουν ανεξάρτητα και να συμμετέχουν πλήρως σε όλες τιςπτυχές της ζωής, τα Κράτη Μέρη λαμβάνουν κατάλληλα μέτρα για να εξασφαλίσουνστα ΑμεΑ πρόσβαση, σε ίση βάση με τους άλλους, στο φυσικό περιβάλλον, στα μέσαμαζικής μεταφοράς, στην ενημέρωση και επικοινωνία, συμπεριλαμβανομένωντεχνολογιών και συστημάτων πληροφοριών, και σε άλλες εγκαταστάσεις καιυπηρεσίες, που είναι ανοικτές ή παρέχονται στο κοινό, σε αστικές και αγροτικέςπεριοχές. Αυτά τα μέτρα τα οποία συμπεριλαμβάνουν την αναγνώριση και εξάλειψητων εμποδίων και των φραγμών στην προσβασιμότητα, ισχύουν μεταξύ άλλων, για:

(α)        Κτίρια,δρόμους, μέσα μαζικής μεταφοράς και άλλες εσωτερικές και εξωτερικέςεγκαταστάσεις, συμπεριλαμβανομένων εγκαταστάσεων σε σχολεία, οικίες, νοσοκομείακαι εργασιακό χώρο,

(β)        Ενημέρωση,επικοινωνίες και άλλες υπηρεσίες, συμπεριλαμβανομένων ηλεκτρονικών υπηρεσιώνκαι υπηρεσίών έκτακτης ανάγκης.

2.         ΤαΚράτη Μέρη λαμβάνουν επίσης κατάλληλα μέτρα για:

(α)        νααναπτύξουν, να δημοσιοποιήσουν και να επιτηρήσουν την εφαρμογή των ελαχίστωνπροδιαγραφών και κατευθυντηρίων γραμμών για την προσβασιμότητα τωνεγκαταστάσεων και των υπηρεσιών που είναι ανοικτές ή παρέχονται στο κοινό,

(β)        ναδιασφαλίσουν ότι ιδιωτικοί φορείς που προσφέρουν εγκαταστάσεις και υπηρεσίεςπου είναι ανοικτές ή παρέχονται στο κοινό, λαμβάνουν υπόψη όλες τις πτυχές τηςπροσβασιμότητας για τα ΑμεΑ,

(γ)        ναπαρέχουν εκπαίδευση στους εμπλεκόμενους φορείς για ζητήματα προσβασιμότητας πουαντιμετωπίζουν τα ΑμεΑ,

(δ)        ναπαρέχουν σε κτίρια και άλλες εγκαταστάσεις, οι οποίες είναι ανοικτές στο κοινό,ενδείξεις σε γλώσσα Braille και σεευανάγνωστες και ευκολονόητες μορφές,

(ε)        ναπαρέχουν μορφές δια ζώσης βοήθειας και μεσαζόντων, συμπεριλαμβανομένων οδηγών,αναγνωστών και επαγγελματιών διερμηνέων της νοηματικής γλώσσας, για ναδιευκολύνουν την προσβασιμότητα σε κτίρια και άλλες εγκαταστάσεις που είναιανοικτές στο κοινό,

(στ)      ναπροωθήσουν άλλες κατάλληλες μορφές βοήθειας και υποστήριξης στα ΑμεΑ για να εξασφαλίσουντην πρόσβαση τους στην ενημέρωση,

(ζ)        ναπροωθήσουν την πρόσβαση των ΑμεΑ σε νέες τεχνολογίες και συστήματα ενημέρωσηςκαι επικοινωνιών, συμπεριλαμβανομένου του διαδικτύου (internet),

(η)        να προωθήσουν το σχεδιασμό, ανάπτυξη,παραγωγή και διανομή των προσβάσιμων τεχνολογιών και συστημάτων ενημέρωσης καιεπικοινωνιών σε πρώιμο στάδιο, έτσι ώστε αυτές οι τεχνολογίες και τα συστήματανα γίνουν προσβάσιμα με ελάχιστο κόστος.

Άρθρο 10

Δικαίωμα στη ζωή

Τα Κράτη Μέρη επιβεβαιώνουν ότι κάθε ανθρώπινο ον έχειτο εγγενές δικαίωμα στη ζωή και αναλαμβάνουν όλα τα απαραίτητα μέτρα για ναεξασφαλίσουν στα ΑμεΑ την αποτελεσματική απόλαυση του δικαιώματος σε ίση βάσημε τους άλλους.

Άρθρο 11

Καταστάσεις κινδύνου καιανθρωπιστικών κρίσεων

Τα Κράτη Μέρη λαμβάνουν, σύμφωνα με τις υποχρεώσειςτους από το διεθνές δίκαιο, συμπεριλαμβανομένου του διεθνούς ανθρωπιστικούδικαίου και του διεθνούς δικαίου δικαιωμάτων του ανθρώπου, όλα τα απαραίτηταμέτρα για να εξασφαλίσουν  την προστασίακαι την ασφάλεια των ΑμεΑ σε καταστάσεις κινδύνου, συμπεριλαμβανομένωνκαταστάσεων ένοπλης σύρραξης, ανθρωπιστικών κρίσεων και την εμφάνιση φυσικώνκαταστροφών.

Άρθρο 12

Ισότιμη αναγνώριση ενώπιον τουνόμου

1.         ΤαΚράτη Μέρη επιβεβαιώνουν ότι τα ΑμεΑ έχουν το δικαίωμα να αναγνωρίζονται παντούως πρόσωπα ενώπιον του νόμου.

2.         ΤαΚράτη Μέρη αναγνωρίζουν ότι τα ΑμεΑ απολαμβάνουν ικανότητα προς δικαιοπραξία σείση βάση με τους άλλους, σε όλες τις πτυχές της ζωής.

3.         ΤαΚράτη Μέρη λαμβάνουν κατάλληλα μέτρα για να παρέχουν πρόσβαση στα ΑμεΑ για τηνυποστήριξη την οποία πιθανώς να χρειάζονται, στην άσκηση της ικανότητας προςδικαιοπραξία.

4.         ΤαΚράτη Μέρη εξασφαλίζουν ότι όλα τα μέτρα που σχετίζονται με την άσκηση τηςικανότητας προς δικαιοπραξία παρέχουν κατάλληλες και αποτελεσματικές εγγυήσειςγια να αποτρέψουν τυχόν προσβολή σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο δικαιωμάτων τουανθρώπου. Τέτοιες εγγυήσεις εξασφαλίζουν ότι τα μέτρα που σχετίζονται με τηνάσκηση της ικανότητας προς δικαιοπραξία σέβονται τα δικαιώματα, τη βούληση καιτις προτιμήσεις του ατόμου, και δεν υπόκεινται σε σύγκρουση συμφερόντων και σεανάρμοστη επιρροή, και είναι ανάλογα και προσαρμοσμένα στις περιστάσεις τουατόμου, εφαρμόζονται για το μικρότερο δυνατό χρονικό διάστημα και υπόκεινται σετακτική επιθεώρηση από μια αρμόδια, ανεξάρτητη και αμερόληπτη αρχή ή δικαστικόόργανο. Οι εγγυήσεις θα είναι ανάλογες με το βαθμό κατά τον οποίο τα μέτραεπηρεάζουν τα δικαιώματα και τα ενδιαφέροντα του ατόμου.

5.         Σύμφωναμε τις διατάξεις αυτού του άρθρου, τα Κράτη Μέρη λαμβάνουν όλα τα κατάλληλα καιαποτελεσματικά μέτρα για να διασφαλίσουν το ισότιμο δικαίωμα των ΑμεΑ στηνιδιοκτησία ή να κληρονομούν περιουσία, στο να ελέγχουν τα δικά τουςχρηματοοικονομικά ζητήματα και να έχουν ίση πρόσβαση στα τραπεζικά δάνεια,υποθήκες και άλλες μορφές χρηματοοικονομικής πίστωσης, και να εξασφαλίσουν ότιτα ΑμεΑ δεν στερούνται αυθαίρετα την ιδιοκτησία τους.

Άρθρο 13

Πρόσβαση στη δικαιοσύνη

1.         ΤαΚράτη Μέρη διασφαλίζουν στα ΑμεΑ την αποτελεσματική πρόσβαση στη δικαιοσύνη, σείση βάση με τους άλλους, συμπεριλαμβανομένης και της πρόβλεψης της κατάλληληςδιαδικαστικής και ηλικιακής προσαρμογής, για να διευκολύνουν τον αποτελεσματικόρόλο τους ως άμεσων και έμμεσων συμμετεχόντων, συμπεριλαμβανομένων και ωςμαρτύρων, σε όλες τις νομικές διαδικασίες, συμπεριλαμβανομένων και τωνανακριτικών και άλλων προκαταρκτικών σταδίων.

2.         Για ναεξασφαλιστεί η αποτελεσματική πρόσβαση των ΑμεΑ στη δικαιοσύνη, τα Κράτη Μέρηθα παρέχουν κατάλληλη εκπαίδευση σε όσους εργάζονται στον τομέα διοίκησης τηςδικαιοσύνης, συμπεριλαμβανομένης της αστυνομίας και του σωφρονιστικούπροσωπικού.

Άρθρο 14

Ελευθερία και ασφάλεια τουπροσώπου

1.         ΤαΚράτη Μέρη διασφαλίζουν ότι τα ΑμεΑ, σε ίση βάση με τους άλλους:

(α) απολαμβάνουν το δικαίωμα στην ελευθερία καιασφάλεια του ατόμου,

(β) δεν στερούνται της ελευθερίας τους παράνομα ήαυθαίρετα, και ότι η οποιαδήποτε στέρηση της ελευθερίας είναι σύμφωνη με τονόμο, και ότι η ύπαρξη οποιασδήποτε αναπηρίας δεν δικαιολογεί σε καμίαπερίπτωση τη στέρηση της ελευθερίας.

2.         ΤαΚράτη Μέρη εξασφαλίζουν ότι αν τα ΑμεΑ στερούνται της ελευθερίας τους μέσωοποιασδήποτε διαδικασίας, θα δικαιούνται, σε ίση βάση με τους άλλους, εγγυήσειςσύμφωνα με το διεθνές δίκαιο δικαιωμάτων του ανθρώπου και θα αντιμετωπίζονταισύμφωνα με τους στόχους και τις αρχές αυτής της Σύμβασης, συμπεριλαμβανομένηςδιάταξης εύλογης προσαρμογής.

Άρθρο 15

Ελευθερία από βασανιστήρια ήσκληρή, απάνθρωπη ή ταπεινωτική μεταχείριση ή τιμωρία

1.         Κανείς δεν υποβάλλεται σε βασανιστήρια ή σκληρή,απάνθρωπη ή ταπεινωτική μεταχείριση ή τιμωρία. Ειδικότερα, κανείς δενυποβάλλεται χωρίς την ελεύθερη συγκατάθεση του/της σε ιατρικά ή επιστημονικάπειράματα.

2.         ΤαΚράτη Μέρη λαμβάνουν όλα τα αποτελεσματικά νομοθετικά, διοικητικά, δικαστικά ήάλλα μέτρα για να αποτρέψουν τα ΑμεΑ, σε ίση βάση με τους άλλους, από το ναυποβάλλονται σε βασανιστήρια ή σκληρή, απάνθρωπη ή ταπεινωτική μεταχείριση ήτιμωρία

Άρθρο 16

Ελευθερία από εκμετάλλευση, βίακαι εξαπάτηση

1.         ΤαΚράτη Μέρη λαμβάνουν όλα τα κατάλληλα νομοθετικά, διοικητικά, κοινωνικά,εκπαιδευτικά και άλλα μέτρα για να προστατέψουν τα ΑμεΑ, τόσο εντός όσο καιεκτός κατοικίας, από όλες τις μορφές εκμετάλλευσης, βίας και εξαπάτησηςσυμπεριλαμβανομένων των εκφάνσεων που βασίζεται το φύλο τους.

2.         ΤαΚράτη Μέρη λαμβάνουν όλα τα κατάλληλα μέτρα για την πρόληψη όλων των μορφώνεκμετάλλευσης, βίας και κακοποίησης με την εξασφάλιση, εκτός των άλλων,κατάλληλων μορφών βοήθειας, που είναι φιλικά προσκείμενες στο φύλο και στηνηλικία, και υποστήριξης για ΑμεΑ και τις οικογένειες και τα άτομα που φροντίζουντα ΑμεΑ. Στα μέτρα αυτά συμπεριλαμβάνεται και η παροχή πληροφοριών καιεκπαίδευσης ως προς την αποφυγή, αναγνώριση και αναφορά περιστατικώνεκμετάλλευσης, βίας και κακοποίησης. Τα Κράτη Μέρη διασφαλίζουν ότι οιυπηρεσίες προστασίας είναι φιλικά προσκείμενες στο φύλο και την αναπηρία.

3.         Γιατην πρόληψη όλων των μορφών εκμετάλλευσης, βίας και κακοποίησης, τα Κράτη Μέρηδιασφαλίζουν ότι όλες οι εγκαταστάσεις και τα προγράμματα που είναι σχεδιασμένανα εξυπηρετούν τα ΑμεΑ τελούν υπό αποτελεσματική εποπτεία από ανεξάρτητεςαρχές.

4.         ΤαΚράτη Μέρη λαμβάνουν όλα τα κατάλληλα μέτρα για να διευκολύνουν τη σωματική,γνωστική και ψυχολογική ανάρρωση, αποκατάσταση και κοινωνική επανένταξη τωνΑμεΑ που γίνονται θύματα κάθε μορφής εκμετάλλευσης, βίας και κακοποίησης,συμπεριλαμβανομένων και3υπηρεσιών φροντίδας, όπωςηανάρρωση και η επανένταξη, που θα λαμβάνουν χώρα σε ένα περιβάλλον που ευνοείτην υγεία, την ευημερία, τον αυτοσεβασμό, την αξιοπρέπεια και την αυτονομία τουατόμου και λαμβάνει υπόψη τις συγκεκριμένες ανάγκες που απορρέουν λόγω φύλουκαι ηλικίας.

5.         ΤαΚράτη Μέρη εφαρμόζουν αποτελεσματική νομοθεσία και πρακτικές, και ειδικότερανομοθεσία και πολιτικές που εστιάζουν στη γυναίκα και το παιδί, για ναεξασφαλίσουν ότι περιστατικά εκμετάλλευσης, βίας και κακοποίησης κατά των ΑμεΑθα γνωστοποιούνται, διερευνώνται και όπου απαραίτητο θα διώκονται ποινικά.

Άρθρο 17

Προστασία της ακεραιότητας τουατόμου

Κάθε ΑμεΑ έχει το δικαίωμα στο σεβασμό της φυσικής καιδιανοητικής του/της ακεραιότητας σε ίση βάση με τους άλλους.

Άρθρο 18

Ελευθερία μετακίνησης καιιθαγένειας

1.         ΤαΚράτη Μέρη αναγνωρίζουν τα δικαιώματα των ΑμεΑ στην ελευθερία μετακίνησης, στηνελευθερία επιλογής τόπου διαμονής και στην ιθαγένεια, σε ίση βάση με τουςάλλους, συμπεριλαμβανομένης της διασφάλισης ότι τα ΑμεΑ:

(α) έχουν το δικαίωμα να αποκτήσουν και να αλλάξουν ιθαγένεια και δενστερούνται της ιθαγένειας τους αυθαίρετα ή λόγω της αναπηρίας,

(β) δεν στερούνται λόγω της αναπηρίας της ικανότητας να αποκτούν,κατέχουν και να χρησιμοποιούν τεκμήρια της ιθαγένειας τους ή άλλα τεκμήρια πουπιστοποιούν την ταυτότητα, ή να αξιοποιούν σχετικές διαδικασίες όπως τιςμεταναστευτικές διαδικασίες, που μπορεί να είναι αναγκαίες για να διευκολύνουντην άσκηση του δικαιώματος της ελευθερίας κυκλοφορίας,

(γ) είναι ελεύθερα να φύγουν από οποιαδήποτε χώρα, συμπεριλαμβανομένηςκαι της δικής τους,

(δ) δεν στερούνται, αυθαίρετα είτε λόγω της αναπηρίας, το δικαίωμα ναεισέλθουν στη δική τους χώρα.

2.         Ταπαιδιά με αναπηρία εγγράφονται στο ληξιαρχείο αμέσως μετά την γέννηση τους καιέχουν το δικαίωμα ονόματος από την ημέρα της γέννησης, το δικαίωμα νααποκτήσουν ιθαγένεια και, στο μέτρο του δυνατού, το δικαίωμα να γνωρίζουν τουςγονείς τους και να ανατραφούν από αυτούς.

Άρθρο 19

Να ζουν ανεξάρτητα και να αποτελούνμέλη της κοινότητας

Τα Κράτη Μέρη στην παρούσα Σύμβαση αναγνωρίζουν τοισότιμο δικαίωμα όλων των ΑμεΑ να ζουν στην κοινότητα, με ίσες επιλογές με τουςάλλους, και λαμβάνουν αποτελεσματικά και κατάλληλα μέτρα για να διευκολύνουντην πλήρη απόλαυση αυτού του δικαιώματος των ΑμεΑ και την πλήρη ένταξη καισυμμετοχή τους στην κοινότητα, συμπεριλαμβανομένης της διασφάλισης ότι:

(α)        ταΑμεΑ έχουν τη δυνατότητα να επιλέγουν τον τόπο διαμονής και που και με ποιόνζουν σε ίση βάση με τους άλλους και δεν υποχρεούνται να ζουν σε συγκεκριμένοκαθεστώς διαμονής,

(β)        ταΑμεΑ έχουν πρόσβαση σε ένα φάσμα παροχής υπηρεσιών κατ’ οίκον, υπηρεσιών στοντόπο διαμονής τους και άλλων υπηρεσιών υποστήριξης από την κοινότητα,συμπεριλαμβανομένης της προσωπικής βοήθειας που είναι απαραίτητη για τηνυποστήριξη της διαβίωσης και της ένταξης στην κοινότητα, και για την πρόληψητης απομόνωσης ή αποκλεισμού από την κοινότητα,

(γ) υπηρεσίες της κοινότητας και εγκαταστάσεις για τονευρύτερο πληθυσμό είναι διαθέσιμες σε ίση βάση με τους άλλους στα ΑμεΑ καιανταποκρίνονται στις ανάγκες τους.

Άρθρο 20

Ατομική Κινητικότητα

Τα Κράτη Μέρη λαμβάνουν αποτελεσματικά μέτρα για ναεξασφαλίσουν την ατομική κινητικότητα με τη μεγαλύτερη δυνατή ανεξαρτησία γιατα ΑμεΑ, συμπεριλαμβάνοντας:

(α)        τηδιευκόλυνση της ατομικής κινητικότητας των ΑμεΑ με τον τρόπο και στο χρόνο τηςεπιλογής τους, και σε οικονομικά ανεκτό κόστος,

(β)        τηδιευκόλυνση της πρόσβασης των ΑμεΑ σε ποιοτικά βοηθήματα για την κινητικότητατους, σε συσκευές, υποστηρικτικές τεχνολογίες και μορφές έμψυχης βοήθειας καιμεσαζόντων, συμπεριλαμβανομένης της δυνατότητας να είναι διαθέσιμοι σεοικονομικά ανεκτό κόστος,

(γ) την παροχή εκπαίδευσης στα ΑμεΑ για να βελτιώσουντις δεξιότητες κινητικότητας τους και στο εξειδικευμένο προσωπικό πουσυνεργάζεται με τα ΑμεΑ,

(δ) την ενθάρρυνση των οντοτήτων που παράγουνβοηθήματα για την κινητικότητα, συσκευές και υποστηρικτικές τεχνολογίες, ναλάβουν υπόψη όλες τις πτυχές της κινητικότητας των ΑμεΑ.

 

Άρθρο 21

Ελευθερία έκφρασης και γνώμηςκαι πρόσβαση στην πληροφόρηση

Τα Κράτη Μέρη λαμβάνουν όλα τα κατάλληλα μέτρα για ναεξασφαλίσουν ότι τα ΑμεΑ μπορούν να ασκούν το δικαίωμα στην ελευθερία έκφρασηςκαι γνώμης, συμπεριλαμβανομένης και της ελευθερίας να αναζητούν, να λαμβάνουνκαι να μεταδίδουν πληροφορίες και ιδέες σε ίση βάση με τους άλλους και μέσωόλων των ειδών επικοινωνίας της επιλογής τους, όπως ορίζονται στο άρθρο 2 τηςπαρούσας Σύμβασης, συμπεριλαμβανομένου και του να:

(α)        παρέχουνστα ΑμεΑ πληροφόρηση, που προορίζεται για το ευρύτερο κοινό, σε προσβάσιμεςμορφές και τεχνολογίες κατάλληλες για διαφορετικά είδη αναπηρίας εν ευθέτωχρόνο και χωρίς πρόσθετό κόστος.

(β)        αποδέχονταικαι να διευκολύνουν τη χρήση των νοηματικών γλωσσών, Braille, βοηθητικής και εναλλακτικής επικοινωνίας, και όλωντων άλλων προσβάσιμων μέσων, μεθόδων και μορφών επικοινωνίας της επιλογής τωνΑμεΑ σε επίσημες συνδιαλλαγές.

(γ)        προτρέπουνιδιωτικούς παράγοντες που παρέχουν υπηρεσίες στο ευρύτερο κοινό,συμπεριλαμβανομένου και μέσω του διαδικτύου, να παρέχουν πληροφορίες καιυπηρεσίες στα ΑμεΑ σε προσβάσιμες και εύχρηστες μορφές,

(δ)        ενθαρρύνουντα ΜΜΕ συμπεριλαμβανομένων των παροχών υπηρεσιών μέσω του διαδικτύου, για νακάνουν τις υπηρεσίες τους προσβάσιμες στα ΑμεΑ,

(ε)        αναγνωρίσουνκαι προωθήσουν τη χρήση των νοηματικών γλωσσών.

Άρθρο 22

Σεβασμός της ιδιωτικής ζωής

1.         Κανένα ΑμεΑ, ανεξαρτήτως τόπου διαμονής ή καθεστώτοςδιαβίωσης, δεν θα υπόκειται σε αυθαίρετη ή παράνομη επέμβαση στην ιδιωτική τουζωή, κατοικία, ή αλληλογραφία ή άλλες μορφές επικοινωνίας ή δεν θα υπόκειται σεπαράνομες προσβολές της τιμής του και της φήμης του. Τα ΑμεΑ έχουν το δικαίωματης προστασίας από το νόμο σε κάθε τέτοια επέμβαση ή προσβολή.

2.         Τα Κράτη Μέρη προστατεύουν τα προσωπικά δεδομένα καιτις πληροφορίες υγείας και επανένταξης των ΑμεΑ, σε ίση βάση με τουςάλλους.

Άρθρο 23

Σεβασμός για την οικία και τηνοικογένεια

1.         Τα Κράτη Μέρη λαμβάνουν αποτελεσματικά και κατάλληλαμέτρα για να εξαλείψουν τη διάκριση κατά των ΑμεΑ σε όλα τα θέματα σχετικά μετο γάμο, την οικογένεια, την πατρότητα/ μητρότητα και τις συναναστροφές, σε ίσηβάση με τους άλλους, έτσι ώστε να εξασφαλίσουν ότι:

(α)        αναγνωρίζεταιτο δικαίωμα των ΑμεΑ που είναι σε ηλικία γάμου να παντρεύονται και ναδημιουργούν οικογένεια, εφόσον υπάρχει ελεύθερη και πλήρης συγκατάθεση τωνσυζύγων,

(β)        αναγνωρίζονταιτα δικαιώματα των ΑμεΑ να αποφασίζουν ελεύθερα και υπεύθυνα για τον αριθμό τωνπαιδιών που θα αποκτήσουν και το χρονικό διάστημα κατά το οποίο θα τααποκτήσουν και να έχουν πρόσβαση σε ηλικιακά κατάλληλη πληροφόρηση και σεεκπαίδευση για την αναπαραγωγή και τον οικογενειακό προγραμματισμό, και ότιτους παρέχονται τα απαραίτητα μέσα για να διευκολύνουν την άσκηση τωνδικαιωμάτων αυτών,

(γ)        ταΑμεΑ, συμπεριλαμβανομένων των παιδιών, διατηρούν την ικανότητα αναπαραγωγής σείση βάση με τους άλλους.

2.         Τα Κράτη Μέρη εξασφαλίζουν τα δικαιώματα και τιςυποχρεώσεις των ΑμεΑ, όσον αφορά την κηδεμονία, τη δικαστική συμπαράσταση, τηνυιοθεσία των παιδιών ή συναφών ιδρυμάτων, όπου αυτές οι έννοιες υπάρχουν στηνεθνική νομοθεσία. Σε όλες αυτές τις περιπτώσεις το συμφέρον των παιδιών θαείναι κυρίαρχο. Τα Κράτη Μέρη προσφέρουν την κατάλληλη υποστήριξη στα ΑμεΑ κατάτην εκπλήρωση των υποχρεώσεων ανατροφής των παιδιών.

3.         Τα Κράτη Μέρη εξασφαλίζουν ότι τα παιδιά με αναπηρίαέχουν ίσα δικαιώματα όσον αφορά το δικαίωμα του σεβασμού στην οικογενειακή ζωή.Με σκοπό να πραγματώσουν τα δικαιώματα αυτά και την πρόληψη της καταπίεσης, τηςεγκατάλειψης, της παραμέλησης και της περιθωριοποίησης των παιδιών με αναπηρία,τα Κράτη Μέρη αναλαμβάνουν να παρέχουν έγκαιρη και περιεκτική πληροφόρηση,υπηρεσίες και υποστήριξη στα παιδιά με αναπηρία και στις οικογένειες τους.

4. Τα Κράτη Μέρη εξασφαλίζουν ότι το παιδί δεν θααποχωρίζεται από τους γονείς του παρά τη θέληση του, εκτός αν οι αρμόδιες αρχέςαποφασίσουν με την επιφύλαξη δικαστικής αναθεώρησης και σύμφωνα με τοεφαρμοστέο δίκαιο και διαδικασίες, ότι ο χωρισμός αυτός είναι απαραίτητος γιατο συμφέρον του παιδιού. Σε καμία περίπτωση κανένα παιδί δεν θα χωριστεί απότους γονείς του βάσει της αναπηρίας, είτε του παιδιού, είτε του ενός, είτε καιτων δύο γονέων.

5.         Τα Κράτη Μέρη αναλαμβάνουν, όπου η οικογένεια αδυνατεί να φροντίσει γιατο παιδί με αναπηρία, να παρέχουν με κάθε μέσο εναλλακτική φροντίδα εντός τηςευρύτερης οικογένειας και όπου δεν είναι δυνατόν να συμβεί αυτό, εντός τηςκοινότητας και πάλι σε οικογενειακό σχηματισμό.

Άρθρο 24

Εκπαίδευση

1.         ΤαΚράτη Μέρη αναγνωρίζουν το δικαίωμα των ΑμεΑ στην εκπαίδευση. Με σκοπό ναπραγματοποιήσουν το δικαίωμα αυτό χωρίς διάκριση και βάσει των ίσων ευκαιριών,τα Κράτη Μέρη εξασφαλίζουν ένα σύστημα ενταξιακής εκπαίδευσης σε όλα τα επίπεδακαι δια βίου μάθηση που αποσκοπεί:

(α)        στηνπλήρη ανάπτυξη των ανθρώπινων δυνατοτήτων και την αίσθηση αξιοπρέπειας καιαυτοεκτίμησης, και την ενίσχυση του σεβασμού για τα δικαιώματα του ανθρώπου,τις θεμελιώδεις ελευθερίες και την ανθρώπινη ποικιλομορφία,

(β)        τηνανάπτυξη της προσωπικότητας, των ταλέντων και της δημιουργικότητας των ΑμεΑ,όπως επίσης και των διανοητικών και σωματικών ικανοτήτων, στο μέγιστο βαθμό,

(γ)        στηδιευκόλυνση των ΑμεΑ προκειμένου να συμμετέχουν αποτελεσματικά σε μια ελεύθερηκοινωνία.

2.         Για την πραγματοποίηση αυτού του δικαιώματος, τα ΚράτηΜέρη εξασφαλίζουν ότι:

(α)        ταΑμεΑ δεν αποκλείονται από το γενικό εκπαιδευτικό σύστημα λόγω της αναπηρίας,και ότι τα παιδιά με αναπηρία δεν αποκλείονται από τη δωρεάν και υποχρεωτικήπρωτοβάθμια εκπαίδευση, ή τη δευτεροβάθμια εκπαίδευση, λόγω της αναπηρίας,

(β)        ταΑμεΑ μπορούν να έχουν πρόσβαση σε μια ενταξιακή, ποιοτική και δωρεάνπρωτοβάθμια εκπαίδευση και δευτεροβάθμια εκπαίδευση, σε ίση βάση με τουςάλλους, στις κοινότητες στις οποίες ζουν,

(γ)       παρέχεται εύλογη προσαρμογή των αναγκών του ατόμου,

(δ)        ταΑμεΑ θα λαμβάνουν την υποστήριξη που απαιτείται, εντός του γενικούεκπαιδευτικού συστήματος, για να διευκολύνουν την αποτελεσματική τουςεκπαίδευση,

(ε)        αποτελεσματικάεξατομικευμένα μέτρα υποστήριξης παρέχονται σε περιβάλλοντα που μεγιστοποιούντην ακαδημαϊκή και κοινωνική ανάπτυξη, σύμφωνα με το σκοπό της πλήρους ένταξης.

3.         Τα Κράτη Μέρη διευκολύνουν τα ΑμεΑ να αποκτήσουνδεξιότητες τόσον ως προς το πως θα διάγουν τη ζωή τους, όσον και ως προς τηνκοινωνική ανάπτυξη τους για να διευκολύνουν την πλήρη και ίση συμμετοχή τουςστην εκπαίδευση και ως μέλη της κοινωνίας. Γι’ αυτό, τα Κράτη Μέρη λαμβάνουν τακατάλληλα μέτρα, συμπεριλαμβανομένων:

(α)        διευκόλυνσητης εκμάθησης Braille, των εναλλακτικών κειμένων, βοηθητικών καιεναλλακτικών μεθόδων, μέσων και μορφών επικοινωνίας και προσανατολισμού καικινητικών δεξιοτήτων, και διευκόλυνσης της υποστήριξης και της καθοδήγησηςαπό/προς άτομα/ομάδες σχετικές με την αναπηρία,

(β)        διευκόλυνσητης εκμάθησης της νοηματικής γλώσσας και της προώθησης της γλωσσικής ταυτότηταςτης κοινότητας των κωφών,

(γ)        διασφάλισηότι η εκπαίδευση των ατόμων και συγκεκριμένα των παιδιών που είναι τυφλά, κωφάή κωφώτυφλα, παρέχεται στις πιο κατάλληλες γλώσσες και μεθόδους και μέσαεπικοινωνίας για το άτομο, και σε περιβάλλον που μεγιστοποιεί την ακαδημαϊκήκαι κοινωνική ανάπτυξη.

4.         Για να βοηθήσουν στη διασφάλιση της πραγματοποίησηςαυτού του δικαιώματος, τα Κράτη Μέρη λαμβάνουν κατάλληλα μέτρα για την πρόσληψηδασκάλων, συμπεριλαμβανομένων και δασκάλων με αναπηρία, οι οποίοι είναιειδικευμένοι στην νοηματική γλώσσα και/ή στην γλώσσα Braille, και για την εκπαίδευση επαγγελματιών και προσωπικούοι οποίοι εργάζονται σε όλες τις βαθμίδες της εκπαίδευσης. Τέτοια εκπαίδευσηενσωματώσει την ευαισθησία για θέματα αναπηρίας και τη χρήση κατάλληλωνβοηθητικών και εναλλακτικών μεθόδων, μέσων και μορφών επικοινωνίας,εκπαιδευτικών τεχνικών και υλικού για υποστήριξη των ΑμεΑ.

5.         Τα Κράτη Μέρη διασφαλίζουν ότι τα ΑμεΑ έχουν τηδυνατότητα να έχουν πρόσβαση στη γενική τριτοβάθμια εκπαίδευση, στην τεχνικήεπαγγελματική εκπαίδευση, στην ενήλικη εκπαίδευση και στη δια βίου μάθηση χωρίςδιάκριση και σε ίση βάση με τους αλλους. Ως προς αυτό, τα Κράτη Μέρηδιασφαλίζουν την παροχή εύλογης προσαρμογής στα ΑμεΑ.

Άρθρο 25

Υγεία

Τα Κράτη Μέρη αναγνωρίζουν το δικαίωμα των ΑμεΑ στηναπόλαυση του υψηλότερου προσδοκώμενου προτύπου υγείας χωρίς διάκριση με βάσητην αναπηρία. Τα Κράτη Μέρη λαμβάνουν όλα τα κατάλληλα μέτρα για ναεξασφαλίσουν την πρόσβαση των ΑμεΑ σε υπηρεσίες υγείας που είναι φιλικάπροσκείμενες στις διακρίσεις των δύο φύλων, συμπεριλαμβανομένης τηςαποκατάστασης που σχετίζεται με την υγεία. Συγκεκριμένα, τα Κράτη Μέρη:

(α)        παρέχουνστα ΑμεΑ στο ίδιο εύρος, ποιότητα και επίπεδο, δωρεάν ή ανεκτού κόστους παροχέςυγείας και προγράμματα σε ίση βάση με τους άλλους, ειδικά στον τομέα υγείας πουσχετίζεται με την σεξουαλική ζωή και στην αποκατάσταση της υγείας για τηναναπαραγωγή και με προγράμματα σχεδιασμένα βάσει του πληθυσμού για την δημόσιαυγεία,

(β)       παρέχουν στα ΑμεΑ τις υπηρεσίες υγείας που είναι απαραίτητες ειδικά για τιςαναπηρίες τους, συμπεριλαμβανομένης και της πρώιμης αναγνώρισης και επέμβασηςόταν είναι απαραίτητο, και υπηρεσίες σχεδιασμένες να ελαχιστοποιούν και νααποτρέπουν περαιτέρω αναπηρίες συμπεριλαμβανομένων των παιδιών και τωνηλικιωμένων,

(γ)        παρέχουναυτές τις υπηρεσίες υγείας, όσο το δυνατόν πλησιέστερα στις κοινότητες τωνενδιαφερομένων, συμπεριλαμβανομένων και των αγροτικών περιοχών,

(δ)        απαιτούναπό επαγγελματίες υγείας να παρέχουν περίθαλψη ίδιας ποιότητας στα ΑμεΑ όπωςκαι στα άλλα άτομα, και με βάση την ελεύθερη και ενημερωμένη συναίνεση μέσω τηςπληροφόρησης για τα δικαιώματα του ανθρώπου, την αξιοπρέπεια, την αυτονομία καιτις ανάγκες των ΑμεΑ μέσω της εκπαίδευσης και της διακήρυξης ηθικών προτύπωνγια την δημόσια και ιδιωτική περίθαλψη,

(ε)        απαγορεύουντη διάκριση κατά των ΑμεΑ όταν τους παρέχεται ασφάλεια υγείας, και ασφάλειαζωής, όπου τέτοια ασφάλεια προβλέπεται από το εθνικό δίκαιο, η οποία θα πρέπεινα παρέχεται με δίκαιο και λογικό τρόπο,

(στ)      προλαμβάνουντη διακρίνουσα άρνηση περίθαλψης ή υπηρεσιών υγείας ή τροφής και υγρών λόγω τηςαναπηρίας.

Άρθρο 26

Ενίσχυση των ικανοτήτων καιαποκατάσταση

1.         Τα Κράτη Μέρη λαμβάνουν αποτελεσματικά και κατάλληλαμέτρα, συμπεριλαμβανομένης και της υποστήριξης και της καθοδήγησης σε άτομα/ομάδεςσχετικές με την αναπηρία, για να διευκολύνουν τα ΑμεΑ να αποκτήσουν και ναδιατηρήσουν τη μέγιστη ανεξαρτησία, πλήρη σωματική, διανοητική, κοινωνική καιεπαγγελματική ικανότητα, και την πλήρη αποκατάσταση και συμμετοχή σε όλες τιςπτυχές της ζωής. Ως προς αυτό τα Κράτη Μέρη οργανώνουν, ενδυναμώνουν καιεπεκτείνουν περιεκτικές υπηρεσίες και προγράμματα ένταξης και αποκατάστασης,ειδικά στους τομείς υγείας, απασχόλησης, εκπαίδευσης και κοινωνικών υπηρεσιών,κατά τέτοιο τρόπο, ώστε οι υπηρεσίες και τα προγράμματα:

(α)        ναξεκινούν όσο το δυνατόν νωρίτερα, και να βασίζονται σε πολυπειθαρχικήαξιολόγηση των αναγκών και των δυνατοτήτων του ατόμου,

(β)        ναυποστηρίζουν τη συμμετοχή και την ένταξη στην κοινότητα και σε όλες τιςεκφάνσεις της κοινωνίας, να είναι εθελοντικά και διαθέσιμα στα ΑμεΑ όσο τοδυνατόν πλησιέστερα στις κοινότητες τους, συμπεριλαμβανομένων και αγροτικώνπεριοχών.

2.         Τα Κράτη Μέρη προωθούν την ανάπτυξη αρχικής καιδιαρκούς εκπαίδευσης επαγγελματιών και προσωπικού που απασχολείται σε υπηρεσίεςένταξης και αποκατάστασης.

3.         Τα Κράτη Μέρη προωθούν τη διαθεσιμότητα, γνώση καιχρήση βοηθητικών συσκευών και τεχνολογιών, σχεδιασμένα για ΑμεΑ, σχετικά με τηνένταξη και την αποκατάσταση.

Άρθρο 27

Εργασία και Απασχόληση

1.         Τα Κράτη Μέρη αναγνωρίζουν το δικαίωμα των ΑμεΑ στηνεργασία, σε ίση βάση με τους άλλους. Αυτό συμπεριλαμβάνει το δικαίωμα στηδυνατότητα να ζήσουν από την εργασία που έχουν επιλέξει με ελεύθερη βούληση ήγια την οποία έχουν γίνει αποδεκτά στην αγορά εργασίας και σε περιβάλλοναπασχόλησης που είναι ανοικτό, έχει τις προδιαγραφές για ένταξη και είναιπροσβάσιμο στα ΑμεΑ. Τα Κράτη Μέρη διασφαλίζουν και προωθούν την πραγματοποίησητου δικαιώματος στην εργασία, συμπεριλαμβανομένων και εκείνων που αποκτούναναπηρία κατά τη διάρκεια της εργασιακής απασχόλησης, λαμβάνοντας κατάλληλαμέτρα, συμπεριλαμβανομένης της νομοθεσίας, μεταξύ άλλων:

(α)        απαγορεύουντη διάκριση βάσει αναπηρίας σε σχέση με όλα τα ζητήματα που αφορούν όλες τιςμορφές της απασχόλησης, συμπεριλαμβανομένων των συνθηκών επάνδρωσης, πρόσληψηςκαι απασχόλησης, συνέχειας της απασχόλησης, επαγγελματικής ανέλιξης και ασφαλώνκαι υγιεινών συνθηκών εργασίας,

(β)        προστατεύουντα δικαιώματα των ΑμεΑ, σε ίση βάση με τους άλλους, για δίκαιες και ευνοϊκέςσυνθήκες εργασίας, συμπεριλαμβανομένων των ίσων ευκαιριών και της ίσηςαποζημίωσης για την εργασία ίσης αξίας, για ασφαλείς και υγιεινές συνθήκεςεργασίας, συμπεριλαμβανομένης της προστασίας από παρενόχληση και γιααποκατάσταση παραπόνων,

(γ)        διασφαλίζουνότι τα ΑμεΑ μπορούν να ασκήσουν τα εργατικά και συνδικαλιστικά τους δικαιώματασε ίση βάση με τους άλλους,

(δ)        διευκολύνουντα ΑμεΑ να έχουν αποτελεσματική πρόσβαση σε γενικά τεχνικά και επαγγελματικούπροσανατολισμού προγράμματα, σε υπηρεσίες εύρεσης εργασίας και σε επαγγελματικήκατάρτιση και συνεχή εκπαίδευση,

(ε)        προωθούνδυνατότητες απασχόλησης και επαγγελματικής ανέλιξης για τα ΑμεΑ στην αγοράεργασίας, όπως και βοήθεια στην εύρεση, απόκτηση, διατήρηση και επιστροφή στηναπασχόληση,

(στ)      προωθούνδυνατότητες για αυτοαπασχόληση, επιχειρηματικότητα, ανάπτυξη συνεργασίας καιξεκίνημα επιχείρησης,

(ζ)        απασχολούνΑμεΑ στο δημόσιο τομέα,

(η)        προωθούντην απασχόληση των ΑμεΑ στον ιδιωτικό τομέα μέσω κατάλληλων πολιτικών καιμέτρων που μπορούν να συμπεριλαμβάνουν προγράμματα θετικής δράσης, πρωτοβουλίεςκαι άλλα μέτρα,

(ι)         διασφαλίζουνότι εύλογη προσαρμογή παρέχεται στα ΑμεΑ στο χώρο εργασίας,

(κ)        προωθούντην απόκτηση επαγγελματικής εμπειρίας από τα ΑμεΑ στην ανοικτή αγορά εργασίας,

(λ)        προωθούνπρογράμματα επαγγελματικής επανένταξης, διατήρησης της εργασίας και επιστροφήςστην εργασία για τα ΑμεΑ.

2.         Τα Κράτη Μέρη διασφαλίζουν ότι τα ΑμεΑ δεν τελούν υπόκατάσταση δουλείας ή καταναγκαστικής εργασίας και προστατεύονται σε ίση βάση μετους άλλους από την καταναγκαστική εργασία.

Άρθρο 28

Ικανοποιητικό επίπεδο διαβίωσηςκαι κοινωνική προστασία

1.         Τα Κράτη Mέρηαναγνωρίζουν το δικαίωμα των ΑμεΑ για ένα ικανοποιητικό επίπεδο διαβίωσης γιατα ίδια και τις οικογένειες τους, συμπεριλαμβανομένης της ικανοποιητικήςδιατροφής, ενδυμασίας και στέγασης, συγχρόνως δε και το δικαίωμα της συνεχούςβελτίωσης των συνθηκών διαβίωσης τους, και λαμβάνουν τα κατάλληλα μέτρα για τηνπροστασία και την προώθηση αυτού του δικαιώματος χωρίς διάκριση λόγω τηςαναπηρίας.

2.         Τα Κράτη Μέρη αναγνωρίζουν το δικαίωμα των ΑμεΑ στηνκοινωνική προστασία και στην απόλαυση του δικαιώματος αυτού χωρίς διάκριση λόγωτης αναπηρίας και λαμβάνουν κατάλληλα μέτρα για να εγγυηθούν και να προωθήσουντο δικαίωμα αυτό, συμπεριλαμβανομένων μέτρων για:

(α)        ναεξασφαλίσουν ίση πρόσβαση των ΑμεΑ σε υπηρεσίες παροχής πόσιμου νερού και ναεξασφαλίσουν πρόσβαση σε κατάλληλες και οικονομικά ανεκτές υπηρεσίες, εξοπλισμόκαι άλλη βοήθεια για σχετικές με την αναπηρία ανάγκες,

(β) να διασφαλίσουν την πρόσβαση των ΑμεΑ, καισυγκεκριμένα γυναικών και κοριτσιών με αναπηρία και ηλικιωμένων ατόμων μεαναπηρία, στα προγράμματα κοινωνικής προστασίας και προγράμματα εξάλειψηςφτώχειας,

(γ)        ναδιασφαλίσουν πρόσβαση των ΑμεΑ και των οικογενειών τους, που ζουν σε συνθήκεςφτώχειας, σε βοήθεια από το κράτος, όσον αφορά τις σχετικές με την αναπηρίαδαπάνες, συμπεριλαμβανομένης επαρκούς εκπαίδευσης, συμβουλευτικής, οικονομικήςβοήθειας και φροντίδα ανάπαυλας,

(δ) να διασφαλίσουν πρόσβαση των ΑμεΑ σε κρατικάπρογράμματα στέγασης,

(ε) να διασφαλίσουν ίση πρόσβαση των ΑμεΑ σεσυνταξιοδοτικά επιδόματα και προγράμματα.

Άρθρο 29

Συμμετοχή στον πολιτικό καιδημόσιο βίο

Τα Κράτη Μέρη εγγυώνται στα ΑμεΑ πολιτικά δικαιώματακαι τη δυνατότητα να τα απολαμβάνουν σε ίση βάση με τους άλλους καιαναλαμβάνουν την υποχρέωση:

(α)        ναεξασφαλίζουν ότι τα ΑμεΑ μπορούν να συμμετέχουν αποτελεσματικά και πλήρως στονπολιτικό και δημόσιο βίο σε ίση βάση με τους άλλους, άμεσα ή μέσω εκπροσώπωνπου έχουν επιλέξει με ελεύθερη βούληση, συμπεριλαβανομένου του δικαιώματος καιτης δυνατότητας των ΑμεΑ να εκλέγουν και να εκλέγονται, μεταξύ άλλων:

(i)         εξασφαλίζοντας ότι οι εκλογικές διαδικασίες, οι εγκαταστάσειςκαι τα υλικά είναι κατάλληλα, προσβάσιμα, ευκολονόητα και εύχρηστα,

(ii)        προστατεύοντας το δικαίωμα των ΑμεΑ ναψηφίζουν με μυστική ψήφο στις εκλογές και σε δημοψηφίσματα χωρίς εκφοβισμό, καινα θέτουν υποψηφιότητα σε εκλογές, να υπηρετούν αποτελεσματικά το πολιτικόαξίωμα και να επιτελούν όλες τις λειτουργίες σε όλα τα κυβερνητικά επίπεδα,διευκολύνοντας τη χρήση βοηθητικών και νέων τεχνολογιών, όπου αυτό κρίνεταιαπαραίτητο,

(iii)       εγγυόμενα την ελεύθερη έκφραση βούλησηςτων ΑμεΑ ως εκλεκτόρων, και ως προς αυτό όπου είναι απαραίτητο, κατόπιν δικούτους αιτήματος, με το να επιτρέπεται η βοήθεια στην ψήφο από ένα άτομο δικήςτους επιλογής.

(β)        προωθούνενεργά ένα περιβάλλον εντός του οποίου τα ΑμεΑ θα μπορούν να συμμετέχουναποτελεσματικά και πλήρως στη διεξαγωγή των δημοσίων θεμάτων, χωρίς διάκρισηκαι σε ίση βάση με τους άλλους, και να ενθαρρύνουν τη συμμετοχή τους στοδημόσιο βίο, συμπεριλαμβανομένων:

(i)         της συμμετοχής σε μη κυβερνητικές οργανώσεις και συνδέσμουςπου έχουν σχέση με το δημόσιο και πολιτικό βίο της χώρας, καθώς και στιςδραστηριότητες και τη διοίκηση των πολιτικών κομμάτων,

(ii)        του σχηματισμού οργανώσεων για τα ΑμεΑκαι της προσχώρησης τους σε αυτές, για να αντιπροσωπεύουν τα ΑμεΑ σε διεθνές,εθνικό, περιφερειακό και τοπικό επίπεδο.

Άρθρο 30

Συμμετοχή στην πολιτιστική ζωή,την ψυχαγωγία, τον ελεύθερο χρόνο και τον αθλητισμό

       

1.         Τα Κράτη Μέρη αναγνωρίζουν το δικαίωμα των ΑμεΑ νασυμμετέχουν, σε ίση βάση με τους άλλους, στην πολιτιστική ζωή και να λαμβάνουντα απαραίτητα μέτρα για να διασφαλίσουν ότι τα ΑμεΑ:

(α)        απολαμβάνουντην πρόσβαση στο πολιτιστικό υλικό σε προσβάσιμες μορφές,

(β)        απολαμβάνουντην πρόσβαση στα τηλεοπτικά προγράμματα, σε ταινίες, στο θέατρο και σε άλλεςπολιτιστικές δραστηριότητες σε προσβάσιμες μορφές,

(γ)        απολαμβάνουντην πρόσβαση σε τόπους πολιτιστικών παραστάσεων ή υπηρεσιών, όπως θέατρα,μουσεία, κινηματογράφοι, βιβλιοθήκες και τουριστικές υπηρεσίες, και, στο βαθμόπου καθίσταται δυνατό, απολαμβάνουν την πρόσβαση στα μνημεία και στουςχώρους/αξιοθέατα εθνικής πολιτιστικής σημασίας.

2.         Τα Κράτη Μέρη λαμβάνουν τα απαραίτητα μέτρα για ναδιευκολύνουν τα ΑμεΑ να έχουν τη δυνατότητα να αναπτύξουν και να αξιοποιήσουντις δημιουργικές, καλλιτεχνικές και διανοητικές δυνατότητες, όχι μόνο προςόφελος τους, αλλά και για τον εμπλουτισμό της κοινωνίας.

3.         Τα Κράτη Μέρη λαμβάνουν όλα τα κατάλληλα μέτρα,σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο, να διασφαλίσουν ότι οι νόμοι που σχετίζονται μετην προστασία της πνευματικής ιδιοκτησίας δεν αποτελούν ένα παράλογο ήμεροληπτικό εμπόδιο για πρόσβαση των ΑμεΑ σε πολιτιστικό υλικό.

4.         Τα ΑμεΑ δικαιούνται, σείση βάση με τους άλλους, την αναγνώριση και την υποστήριξη της ειδικήςπολιτιστικής και γλωσσικής ταυτότητας, συμπεριλαμβανομένης της νοηματικής καιτης παιδείας/αγωγής των κωφών.

5.         Προκειμένου να διευκολύνουν τα ΑμεΑ να συμμετέχουν επί ίσοις όροις σεψυχαγωγικές, και αθλητικές δραστηριότητες, τα Κράτη Μέρη θα λαμβάνουν τακατάλληλα μέτρα για:

(α)        ναενθαρρύνουν και να προωθούν τη συμμετοχή, στο μέγιστο δυνατό βαθμό, των ΑμεΑστην ένταξη αθλητικών δραστηριοτήτων σε όλα τα επίπεδα,

(β)        ναεξασφαλίζουν ότι τα ΑμεΑ έχουν την δυνατότητα να οργανώνουν, αναπτύσσουν καισυμμετέχουν σε αθλητικές δραστηριότητες που σχετίζονται με την αναπηρία και σεψυχαγωγικές δραστηριότητες και, ως προς αυτό, ενθαρρύνουν την παροχή, σε βάσηισότητας με τους άλλους, της κατάλληλης καθοδήγησης, εκπαίδευσης και πόρων,

(γ)        ναεξασφαλίζουν ότι τα ΑμεΑ έχουν πρόσβαση σε αθλητικές, ψυχαγωγικές καιτουριστικές τοποθεσίες,

(δ)        ναεξασφαλίζουν ότι τα παιδιά ΑμεΑ έχουν ίση πρόσβαση με τα άλλα παιδιά στησυμμετοχή σε παιχνίδι, ψυχαγωγία και ελεύθερο χρόνο και αθλητικέςδραστηριότητες, συμπεριλαμβανομένων και εκείνων των δραστηριοτήτων πουπραγματοποιούνται εντός του σχολικού περιβάλλοντος,

(ε)        ναεξασφαλίζουν ότι τα ΑμεΑ έχουν πρόσβαση στην παροχή υπηρεσιών από εκείνους πουσχετίζονται με τη διοργάνωση των ψυχαγωγικών, τουριστικών, και αθλητικώνδραστηριοτήτων.

Άρθρο 31

Στατιστικά δεδομένα και συλλογήστοιχείων

1.         ΤαΚράτη Μέρη αναλαμβάνουν να συλλέξουν κατάλληλες πληροφορίες,συμπεριλαμβανομένων στατιστικών και ερευνητικών στοιχείων, να διευκολύνουν στηδιαμόρφωση τους και να εφαρμόσουν πολιτικές προκειμένου να τεθεί σε εφαρμογή ηπαρούσα Σύμβαση. Η διαδικασία συλλογής και διατήρησης πληροφοριών θα:

(α)        συμμορφώνεταιμε τις νομικά θεσπισμένες δικλείδες ασφαλείας, συμπεριλαμβανομένης τηςνομοθεσίας για την προστασία των δεδομένων, για να διασφαλίζεται ηεμπιστευτικότητα και ο σεβασμός για την προσωπική ζωή των ΑμεΑ,

(β)        συμμορφώνεταιμε τους διεθνώς αποδεκτούς κανόνες ώστε να προστατεύονται τα δικαιώματα τουανθρώπου και οι θεμελιώδεις ελευθερίες και οι ηθικές αρχές κατά τη συλλογή καιχρήση των στατιστικών δεδομένων.

2.         Οι πληροφορίες που συλλέγονται σύμφωνα με αυτό τοάρθρο θα αναλύονται κατάλληλα και θα χρησιμοποιούνται για να βοηθήσουν στηνεκτίμηση της εκπλήρωσης των υποχρεώσεων των Κρατών Μερών στα πλαίσια τηςπαρούσας Σύμβασης και για να προσδιορίσουν και να ξεπεράσουν τα εμπόδια πουαντιμετωπίζουν τα ΑμεΑ κατά την άσκηση των δικαιωμάτων τους.

3.         Τα Κράτη Μέρη αξιώνουν την αξιοπιστία της διασποράςαυτών των στατιστικών δεδομένων  καιδιασφαλίζουν την προσβασιμότητα τους στα ΑμεΑ και άλλους.

Άρθρο 32

Διεθνής Συνεργασία

1.         ΤαΚράτη Μέρη αναγνωρίζουν τη σημασία της διεθνούς συνεργασίας και της προώθησηςτης, σε υποστήριξη των εθνικών προσπαθειών για την πραγματοποίηση του σκοπούκαι των στόχων της παρούσας Σύμβασης, και λαμβάνουν κατάλληλα καιαποτελεσματικά μέτρα ως προς αυτό, μεταξύ των κρατών και, όπου κρίνεταιαπαραίτητο, σε συνεργασία με σχετικούς διεθνείς και περιφερειακούς οργανισμούςκαι την κοινωνία των πολιτών, και συγκεκριμένα οργανισμούς ΑμεΑ. Τέτοια μέτραθα μπορούσαν να περιλαμβάνουν μεταξύ άλλων:

(α)        τηδιασφάλιση ότι η διεθνής συνεργασία, συμπεριλαμβανομένων των προγραμμάτωνδιεθνούς ανάπτυξης, λαμβάνει υπόψη της τα ΑμεΑ και είναι προσβάσιμη σε αυτά

(β)        τηδιευκόλυνση και υποστήριξη της ενδυνάμωσης δυνατοτήτων, συμπεριλαμβανομένωνμέσω της ανταλλαγής πληροφοριών, εμπειριών, εκπαιδευτικών προγραμμάτων καιπρακτικών,

(γ)        τηδιευκόλυνση της συνεργασίας στην έρευνα και της πρόσβασης στην επιστημονική καιτεχνική γνώση,

(δ)        την παροχή, όπου κρίνεται απαραίτητο,τεχνικής και οικονομικής βοήθειας, συμπεριλαμβανομένης και της διευκόλυνσης τηςπρόσβασης και της διανομής προσβάσιμων και βοηθητικών τεχνολογιών, και μέσω τηςμεταφοράς τεχνολογιών.

2.         Οιδιατάξεις αυτού του άρθρου δεν αντίκεινται με προκατάληψη στις υποχρεώσεις τουκάθε Κράτους Μέρους να εκπληρώσει τις υποχρεώσεις που απορρέουν από την παρούσαΣύμβαση.

Άρθρο 33

Εθνική εφαρμογή και εποπτεία

1.         Τα Κράτη Μέρη, σύμφωνα με το σύστημα οργάνωσης τους,ορίζουν ένα ή περισσότερα κομβικά σημεία εντός της κυβέρνησης για ζητήματασχετικά με την εφαρμογή της παρούσας Σύμβασης, και θα εξετάσουν την εγκαθίδρυσηή σχηματισμό ενός συντονιστικού μηχανισμού εντός της κυβέρνησης, προκειμένου ναδιευκολυνθούν σχετικές ενέργειες σε διαφορετικούς τομείς και σε διαφορετικάεπίπεδα.

2.         Τα Κράτη Μέρη, σε συμφωνία με τα νομοθετικά καιεκτελεστικά τους συστήματα, διατηρούν, ενισχύουν, ορίζουν ή δημιουργούν εντόςτου Κράτους Μέρους, ένα πλαίσιο, συμπεριλαμβάνοντας έναν ή περισσότερουςανεξάρτητους μηχανισμούς, κατάλληλους για να προωθήσουν, να διασφαλίσουν και ναεποπτεύσουν την εφαρμογή της παρούσας Σύμβασης. Κατά τον καθορισμό ή τηδημιουργία ενός τέτοιου μηχανισμού, τα Κράτη Μέρη λαμβάνουν υπόψη τους τιςαρχές που σχετίζονται με το καθεστώς και τη λειτουργία των εθνικών θεσμών γιατην προστασία και την προώθηση των δικαιωμάτων του ανθρώπου.

3.         Η κοινωνία των πολιτών, ιδιαίτερα τα ΑμεΑ και οιοργανώσεις που τα αντιπροσωπεύουν, εμπλέκεται και συμμετέχει πλήρως στη διαδικασίαεπίβλεψης.

Άρθρο 34

Επιτροπή για τα Δικαιώματα τωνΑτόμων με Αναπηρία

1.         ΙδρύεταιΕπιτροπή για τα Δικαιώματα των ΑμεΑ (στο εξής Επιτροπή), η οποία επιτελεί τακαθήκοντα που παρατίθενται παρακάτω.

2.         ΗΕπιτροπή αποτελείται, κατά τη θέση σε ισχύ της παρούσας Σύμβασης, από δώδεκαεμπειρογνώμονες. Μετά τη συμπλήρωση εξήντα επικυρώσεων ή προσχωρήσεων στηΣύμβαση, ο αριθμός των μελών της Επιτροπής θα αυξηθεί κατά έξι μέλη, φτάνονταςτο μέγιστο αριθμό των δεκαοκτώ μελών.

3.         Τα μέλη της Επιτροπής υπηρετούν υπό την ατομική τουςιδιότητα και διαθέτουν υψηλό ήθος και αναγνωρισμένη ικανότητα και εμπειρίαστους τομείς που καλύπτει η παρούσα Σύμβαση. Κατά την πρόταση των υποψηφίωντους, τα Κράτη Μέρη θα λάβουν υπόψη τους το άρθρο 4,3 της παρούσας Σύμβασης.

4.         Τα μέλη της Επιτροπής εκλέγονται από τα Κράτη Μέρη,λαμβάνοντας υπόψη τη δίκαιη γεωγραφική κατανομή, την αντιπροσώπευση τωνδιαφορετικών μορφών πολιτισμού και των κυριότερων νομικών συστημάτων,ισορροπημένη εκπροσώπηση των δυο φύλων και συμμετοχή εμπειρογνωμόνων μεαναπηρία.

5.         Τα μέλη της Επιτροπής εκλέγονται με μυστική ψηφοφορίααπό κατάλογο προσώπων που προτείνονται από τα Κράτη Μέρη και έχουν τηνιθαγένεια των Κρατών Μερών, κατά τις συνεδριάσεις της Διάσκεψης των ΚρατώνΜερών. Σε αυτές τις συνεδριάσεις, στις οποίες τα δύο τρίτα των Κρατών Μερώνσυνιστούν απαρτία, τα άτομα τα οποία εκλέγονται για την Επιτροπή είναι εκείνατα οποία συγκεντρώνουν το μεγαλύτερο αριθμό ψήφων και μια απόλυτη πλειοψηφίατων ψήφων των αντιπροσώπων των Κρατών Μερών τα οποία είναι παρόντα και έχουνδικαίωμα ψήφου.

6.         Οι πρώτες εκλογές πρέπει να διεξαχθούν το αργότερο έξιμήνες μετά την ημερομηνία της θέσης σε ισχύ της παρούσας Σύμβασης. Τουλάχιστοντέσσερις μήνες πριν από κάθε ημερομηνία εκλογών, ο Γενικός Γραμματέας τωνΗνωμένων Εθνών απευθύνει μια έγγραφη πρόσκληση στα Κράτη Μέρη να υποβάλλουν τιςπροτάσεις για τους υποψήφιους τους εντός δύο μηνών. Ο Γενικός Γραμματέαςετοιμάζει στη συνέχεια κατάλογο, κατά αλφαβητική σειρά, όλων των προσώπων πουέχουν προταθεί ως υποψήφιοι, με ένδειξη των Κρατών Μερών που τους έχουνπροτείνει, και τον υποβάλλει στα Κράτη Μέρη της παρούσας Σύμβασης.

7.         Τα μέλη της Επιτροπής εκλέγονται για μια περίοδοτεσσάρων ετών. Έχουν δικαίωμα επανεκλογής μια ακόμη φορά. Όμως, η θητεία έξι εκτων μελών που εκλέχτηκαν στις πρώτες εκλογές λήγει στο τέλος δύο ετών. Αμέσωςμετά τις πρώτες εκλογές, τα ονόματα αυτών των έξι μελών επιλέγονται με κλήροαπό τον Πρόεδρο της συνεδρίασης, όπως αναφέρεται στην παράγραφο 5 του παρόντοςάρθρου.

8.         Οι εκλογές των έξι επιπρόσθετων μελών της Επιτροπήςπραγματοποιούνται κατά τη διεξαγωγή των τακτικών εκλογών, σύμφωνα με τιςσχετικές διατάξεις του παρόντος άρθρου.

9.         Αν ένα μέλος της Επιτροπής αποβιώσει ή παραιτηθεί ήδηλώσει ότι για οποιονδήποτε άλλο λόγο δεν μπορεί να εκτελεί πλέον τα καθήκοντατης/του, το Κράτος Μέρος το οποίο είχε προτείνει το συγκεκριμένο μέλος,διορίζει έναν εμπειρογνώμονα που έχει τα προσόντα και πληροί τις προϋποθέσειςπου περιγράφονται εκτενώς στις σχετικές διατάξεις του παρόντος άρθρου, για ναυπηρετήσει το υπόλοιπο της θητείας που απομένει.

10.        Η Επιτροπή συντάσσει τον εσωτερικό της κανονισμό.

11.        Ο Γενικός Γραμματέας των Ηνωμένων Εθνών παρέχει το απαραίτητο προσωπικόκαι εγκαταστάσεις για την αποτελεσματική εκτέλεση των καθηκόντων της Επιτροπήςστο πλαίσιο της παρούσας Σύμβασης, και συγκαλεί την αρχική της συνεδρίαση.

12.        Με την έγκριση της Γενικής Συνέλευσης των Ηνωμένων Εθνών, τα μέλη τηςιδρυθείσας Επιτροπής, στο πλαίσιο της παρούσας Σύμβασης, λαμβάνουν αμοιβήπροερχόμενη από τους πόρους των Ηνωμένων Εθνών, υπό χρονικές περιόδους καισυνθήκες τις οποίες δύναται να αποφασίζει η Συνέλευση, λαμβάνοντας υπόψη τιςσημαντικές ευθύνες της Επιτροπής.

13.        Τα μέλη της Επιτροπής απολαμβάνουν τις διευκολύνσεις, τα προνόμια καιτις ασυλίες των εμπειρογνωμόνων σε αποστολή των Ηνωμένων Εθνών όπωςπροδιαγράφονται στα σχετικά τμήματα της Σύμβασης για τα Δικαιώματα και τιςΑσυλίες των Ηνωμένων Εθνών.

Άρθρο 35

Εκθέσεις από τα Κράτη Μέρη

1.         Κάθε Κράτος Μέρος υποβάλλει στην Επιτροπή, μέσω τουΓενικού Γραμματέα των Ηνωμένων Εθνών, μια περιεκτική έκθεση όσον αφορά σταμέτρα που ελήφθησαν προκειμένου να εκπληρώσει τις υποχρεώσεις του στο πλαίσιοτης παρούσας Σύμβασης και όσον αφορά στην πρόοδο που σημειώθηκε, εντός δύο ετώναπό τη θέση σε ισχύ της παρούσας Σύμβασης για το συγκεκριμένο ΚράτοςΜέρος.

2.         Ακολούθως, τα Κράτη Μέρη υποβάλλουν διαδοχικέςεκθέσεις τουλάχιστον κάθε τέσσερα χρόνια και επιπλέον οποτεδήποτε το ζητήσει ηΕπιτροπή.

3.         Η Επιτροπή αποφασίζει για οποιεσδήποτε κατευθυντήριεςοδηγίες εφαρμόσιμες στο περιεχόμενο των εκθέσεων.

4.         Κράτος Μέρος το οποίο έχει υποβάλλει μια περιεκτικήαρχική έκθεση στην Επιτροπή δεν χρειάζεται, στις επόμενες εκθέσεις του, ναεπαναλάβει πληροφορίες τις οποίες παρείχε προηγουμένως. Όταν προετοιμάζουν τιςεκθέσεις για την Επιτροπή, τα Κράτη Μέρη καλούνται να το κάνουν σε μία ανοικτήκαι διαφανή διαδικασία και να λάβουν επιμελώς υπόψη τους  τη διάταξη που περιγράφηκε στο άρθρο 4,παράγραφος 3, της παρούσας Σύμβασης.

5.         Οι εκθέσεις μπορούν να υποδεικνύουν παράγοντες καιδυσκολίες που επηρεάζουν το βαθμό εκπλήρωσης των υποχρεώσεων στο πλαίσιο τηςπαρούσας Σύμβασης.

Άρθρο 36

Εξέταση των εκθέσεων

1.         Κάθε έκθεση εξετάζεται από την Επιτροπή, η οποίαπροβαίνει στις κατάλληλες προτάσεις και τις γενικές συστάσεις για τις εκθέσεις,και τις προωθεί στο ενδιαφερόμενο Κράτος Μέρος. Το Κράτος Μέρος μπορεί νααπαντήσει στην Επιτροπή με οποιαδήποτε πληροφορία επιλέξει. Η Επιτροπή μπορείνα ζητήσει περισσότερες πληροφορίες από τα Κράτη Μέρη σχετικά με την εφαρμογήτης παρούσας Σύμβασης.

2.         Αν ένα Κράτος Μέρος είναι υπερβολικά εκπρόθεσμο ωςπρος την υποβολή της έκθεσης, η Επιτροπή μπορεί να γνωστοποιήσει στοενδιαφερόμενο Κράτος Μέρος την ανάγκη να εξετάσει την εφαρμογή της παρούσαςΣύμβασης στο συγκεκριμένο Κράτος Μέρος, βάσει αξιόπιστης πληροφόρησης που είναιδιαθέσιμη στην Επιτροπή, αν η σχετική έκθεση δεν υποβληθεί εντός τριών μηνώνμετά τη γνωστοποίηση. Η Επιτροπή καλεί το ενδιαφερόμενο Κράτος Μέρος νασυμμετάσχει σε αυτή την εξέταση. Αν το Κράτος Μέρος απαντήσει με την υποβολήσχετικής έκθεσης θα ισχύσουν οι διατάξεις της παραγράφου 1 του παρόντοςάρθρου.

3.         Ο Γενικός Γραμματέας των Ηνωμένων Εθνών διαβιβάζει τιςεκθέσεις σε όλα τα Κράτη Μέρη.

4.         Τα Κράτη Μέρη καθιστούν ευρέως προσιτές τις εκθέσειςτους στο εσωτερικό της χώρας τους και διευκολύνουν την πρόσβαση στις προτάσειςκαι τις γενικές συστάσεις σχετικά με αυτές τις εκθέσεις.

5.         Η Επιτροπή διαβιβάσει, εάν το κρίνει αναγκαίο, στιςΕιδικευμένες Οργανώσεις, Ταμεία και Προγράμματα των Ηνωμένων Εθνών, και σε άλλααρμόδια όργανα, εκθέσεις από τα Κράτη Μέρη με σκοπό να απευθύνουν αίτημα ήένδειξη για ανάγκη τεχνικής συμβουλής ή βοήθειας μαζί με τις παρατηρήσεις καισυστάσεις της Επιτροπής, εάν υπάρχουν, σε αυτά τα αιτήματα ή τις ενδείξεις.

Άρθρο 37

Συνεργασία μεταξύ των ΚρατώνΜερών και της Επιτροπής

1.         Κάθε Κράτος Μέρος συνεργάζεται με την Επιτροπή καιβοηθάει τα μέλη της στην εκπλήρωση των καθηκόντων τους.

2.         Στη σχέση της με τα Κράτη Μέρη, η Επιτροπή λαμβάνειεπιμελώς υπόψη της  τρόπους και μέσαπροαγωγής των εθνικών δυνατοτήτων για την εφαρμογή της παρούσας Σύμβασης,συμπεριλαμβανομένης και της διεθνούς συνεργασίας.

Άρθρο 38

Σχέση της Επιτροπής με άλλαόργανα

Με σκοπό την προώθηση τηςαποτελεσματικής εφαρμογής της παρούσας Σύμβασης και την ενθάρρυνση της διεθνούςσυνεργασίας στο πεδίο που καλύπτει η παρούσα Σύμβαση:

(α)        ΟιΕιδικευμένες Οργανώσεις και τα άλλα όργανα των Ηνωμένων Εθνών δικαιούνται ναπαρίστανται κατά την εξέταση της εφαρμογής εκείνων των διατάξεων της παρούσαςΣύμβασης που εμπίπτουν στη σφαίρα των αρμοδιοτήτων τους. Η Επιτροπή μπορεί ναπροσκαλεί Ειδικευμένες Οργανώσεις και άλλα συναφή όργανα, εάν το κρίνειαναγκαίο, για να παρέχουν συμβουλή από εμπειρογνώμονες ως προς την εφαρμογή τηςΣύμβασης σε τομείς που εμπίπτουν εντός του πεδίου αρμοδιοτήτων τους. Η Επιτροπήμπορεί να προσκαλεί Ειδικευμένες Οργανώσεις και άλλα συναφή όργανα των ΗνωμένωνΕθνών προκειμένου να καταθέσουν εκθέσεις ως προς την εφαρμογή της Σύμβασης σετομείς που εμπίπτουν στη σφαίρα των αρμοδιοτήτων τους.

(β)        ΗΕπιτροπή, κατά την εκπλήρωση της εντολής της, συμβουλεύεται καταλλήλως άλλασυναφή όργανα που έχουν θεσμοθετηθεί από διεθνείς συνθήκες για τα δικαιώματατου ανθρώπου, με σκοπό να διασφαλιστεί η συνέπεια τους σχετικά με τιςκατευθυντήριες οδηγίες για τις αναφορές, για τις προτάσεις και τις γενικέςσυστάσεις και να αποφευχθεί η αντιγραφή και επικάλυψη κατά την εκτέλεση τωνλειτουργιών τους.

Άρθρο 39

Έκθεση της Επιτροπής

Η Επιτροπή υποβάλλει έκθεση με τις δραστηριότητες τηςστη Γενική Συνέλευση και το Οικονομικό και Κοινωνικό Συμβούλιο κάθε δύο χρόνια,και μπορεί να κάνει υποδείξεις και γενικές συστάσεις βασισμένες στην εξέτασητων εκθέσεων και των πληροφοριών που λαμβάνονται από τα Κράτη Μέρη. Αυτές οιυποδείξεις και οι γενικές συστάσεις περιλαμβάνονται στην έκθεση της Επιτροπήςμαζί με σχόλια, αν υπάρχουν,  από ταΚράτη Μέρη.

Άρθρο 40

Διάσκεψη Κρατών Μερών

1.         Τα Κράτη Μέρη συναντώνται τακτικά στη Διάσκεψη τωνΚρατών Μερών έτσι ώστε να εξετάζουν οποιοδήποτε θέμα σχετικό με την εφαρμογήτης παρούσας Σύμβασης.

2.         Όχι αργότερα από έξι μήνες, μετά τη θέση σε ισχύ τηςπαρούσας Σύμβασης, ο Γενικός Γραμματέας των Ηνωμένων Εθνών θα συγκαλέσειΔιάσκεψη των Κρατών Μερών. Οι επόμενες συνεδριάσεις θα συγκαλούνται από τονΓενικό Γραμματέα δυο φορές τον χρόνο ή μετά από απόφαση της Διάσκεψης τωνΚρατών Μερών.

Άρθρο 41

Θεματοφύλακας

Ο Γενικός Γραμματέας των Ηνωμένων Εθνών είναι οθεματοφύλακας της παρούσας Σύμβασης.

Άρθρο 42

Υπογραφή

Η παρούσα Σύμβαση είναι ανοιχτή προς υπογραφή από όλατα Κράτη και από οργανισμούς περιφερειακής ολοκλήρωσης, στην Έδρα των ΗνωμένωνΕθνών στη Νέα Υόρκη, από τις 30 Μαρτίου 2007.

Άρθρο 43

Επικύρωση

Η παρούσα Σύμβαση υπόκειται στην επικύρωση από τασυμβαλλόμενα Κράτη και σε επίσημη αναγνώριση από συμβαλλόμενους οργανισμούςπεριφερειακής ολοκλήρωσης. Είναι ανοιχτή για προσχώρηση οιουδήποτε κράτους ήοργανισμού περιφερειακής ολοκλήρωσης που δεν έχει υπογράψει τη Σύμβαση.

Άρθρο 44

Οργανισμοί περιφερειακήςολοκλήρωσης

1.         «Οργανισμόςπεριφερειακής ολοκλήρωσης» νοείται οργανισμός που δημιουργείται από κυρίαρχαΚράτη μιας δεδομένης περιοχής, στον οποίο τα Κράτη Μέλη του έχουν μεταβιβάσειτην αρμοδιότητα τους για τα θέματα που σχετίζονται με την παρούσα Σύμβαση.Τέτοιοι οργανισμοί δηλώνουν, στις πράξεις επίσημης έγκρισης ή προσχώρησης, τοεύρος των αρμοδιοτήτων τους όσον αφορά στα ζητήματα που καθορίζει η παρούσαΣύμβαση. Ακολούθως, ενημερώνουν σχετικά το θεματοφύλακα για οποιαδήποτεουσιαστική αναθεώρηση στο έυρος των αρμοδιοτήτων τους.

2.         Αναφορές σε «Κράτη Μέρη» στην παρούσα Σύμβασηεφαρμόζονται σε τέτοιους οργανισμούς εντός των ορίων των αρμοδιοτήτων τους.

3.         Για τους σκοπούς του άρθρου 45, παράγραφος 1,και άρθρο 47, παράγραφοι 2 και 3, οποιαδήποτε πράξη κατατεθεί από οργανισμόπεριφερειακής ολοκλήρωσης δεν θα λαμβάνεται υπόψη.

4.         Οι οργανισμοί περιφερειακής ολοκλήρωσης, γιαζητήματα που εμπίπτουν στη δικαιοδοσία τους, μπορούν να ασκήσουν το δικαίωμαψήφου στη Διάσκεψη των Κρατών Μερών με ψήφους ίσους προς τον αριθμό των ΚρατώνΜελών τους που είναι Μέρη στην παρούσα Σύμβαση. Ο οργανισμός δεν θα ασκεί τοδικαίωμα ψήφου αν οποιοδήποτε από τα Κράτη Μέλη του ασκεί το δικό του δικαίωμαψήφου και αντίστροφα.

Άρθρο 45

Θέση σε ισχύ

1.         Η παρούσα Σύμβαση τίθεται σε ισχύ την τριακοστή μέραμετά την κατάθεση του εικοστού εγγράφου επικύρωσης ή προσχώρησης.

2.         Για κάθε κράτος ή οργανισμό περιφερειακής ολοκλήρωσηςπου επικυρώνει, επίσημα αναγνωρίζει ή προσχωρεί στην παρούσα Σύμβαση μετά τηνκατάθεση του εικοστού εγγράφου επικύρωσης ή προσχώρησης, η Σύμβαση θα τεθεί σεισχύ την τριακοστή ημέρα μετά την κατάθεση παρόμοιου δικού του εγγράφου.

Άρθρο 46

Επιφυλάξεις

1.         Επιφυλάξεις που είναι ασυμβίβαστες με το αντικείμενοκαι το σκοπό της παρούσας Σύμβασης δεν επιτρέπονται.

2.         Οι επιφυλάξεις μπορούν να αποσυρθούν οποιαδήποτε  στιγμή.

Άρθρο 47

Τροπολογίες

1.         Οποιοδήποτε Κράτος Μέρος δύναται να προτείνειτροπολογία στην παρούσα Σύμβαση και να την καταθέσει στο Γενικό Γραμματέα τωνΗνωμένων Εθνών. Ο Γενικός Γραμματέας θα διαβιβάσει κάθε προτεινόμενη τροπολογίαστα Κράτη Μέρη,  ζητώντας τους να τουγνωρίσουν εάν επιθυμούν να συγκληθεί Διάσκεψη των Κρατών Μερών με σκοπό ναεξεταστούν και να τεθούν σε ψηφοφορία οι προτάσεις. Σε περίπτωση που, εντόςτεσσάρων μηνών από την ημερομηνία της γνωστοποίησης, το ένα τρίτο τουλάχιστοντων Κρατών Μερών επιθυμεί την σύγκληση της Διάσκεψης, ο Γενικός Γραμματέαςσυγκαλεί τη Διάσκεψη υπό την αιγίδα των Ηνωμένων Εθνών. Κάθε τροπολογία πουυιοθετείται από την πλειοψηφία των δύο τρίτων των παρόντων και ψηφιζόντων,υποβάλλεται από το Γενικό Γραμματέα στη Γενική Συνέλευση για έγκριση καιμετέπειτα για αποδοχή από όλα τα Κράτη Μέρη.

2.         Κάθε τροπολογία που υιοθετείται και εγκρίνεται σύμφωναμε την παράγραφο 1 αυτού του παρόντος άρθρου αρχίζει να ισχύει την τριακοστήημέρα όταν ο αριθμός των εγγράφων αποδοχής που έχουν κατατεθεί φθάσει τα δύοτρίτα του αριθμού των Κρατών Μερών την ημερομηνία υιοθέτησης της τροπολογία. Ητροπολογία τίθεται σε ισχύ για κάθε Κράτος Μέρος την τριακοστή ημέρα μετά τηνκατάθεση του δικού του εγγράφου αποδοχής. Η τροπολογία είναι δεσμευτική μόνογια τα Κράτη Μέρη που την αποδέχτηκαν.

3.         Εάν στη Διάσκεψη των Κρατών Μερών αποφασισθεί μεομοφωνία, μια τροπολογία που υιοθετείται και εγκρίνεται σύμφωνα με τηνπαράγραφο 1 του παρόντος άρθρου που σχετίζεται αποκλειστικά με τα άρθρα 34, 38,39 και 40, τίθεται σε ισχύ για όλα τα Κράτη Μέρη την τριακοστή ημέρα όταν οαριθμός των εγγράφων αποδοχής που έχουν κατατεθεί φθάσει τα δύο τρίτα τουαριθμού των Κρατών Μερών κατά την ημερομηνία υιοθέτησης της τροποποίησης.

Άρθρο 48

Καταγγελία

Κάθε Κράτος Μέρος μπορεί να καταγγείλει την παρούσαΣύμβαση με γραπτή γνωστοποίηση προς το Γενικό Γραμματέα των Ηνωμένων Εθνών. Ηκαταγγελία παράγει τα αποτελέσματα της ένα χρόνο μετά από την ημερομηνία κατάτην οποία ο Γενικός Γραμματέας έλαβε τη γνωστοποίηση.

Άρθρο 49

Προσβάσιμη μορφή

Το κείμενο της παρούσης Σύμβασης είναι διαθέσιμο σεπροσβάσιμες μορφές.

Άρθρο 50

Αυθεντικό Κείμενο

Το αραβικό, κινέζικο, αγγλικό, γαλλικό, ρωσικό και ισπανικό κείμενο τηςπαρούσης Σύμβασης είναι εξίσου αυθεντικά.

Προαιρετικό Πρωτόκολλο στηΣύμβαση για τα Δικαιώματα των Ατόμων με Αναπηρία (ΑμεΑ)

Τα Κράτη Μέρη στο παρόν Πρωτόκολλο έχουν συμφωνήσει ωςεξής:

Άρθρο 1

1.         Κράτος Μέρος στο παρόν Πρωτόκολλο (Κράτος Μέρος) αναγνωρίζειτην αρμοδιότητα της Επιτροπής για τα Δικαιώματα των ΑμεΑ να λαμβάνει και ναεξετάζει τις αναφορές από ή εκ μέρους ατόμων ή ομάδων ατόμων που υπάγονται στηδικαιοδοσία του και που ισχυρίζονται ότι είναι θύματα παραβίασης των διατάξεωντης Σύμβασης από το Κράτος Μέρος.

2.         Η Επιτροπή δεν αποδέχεται αναφορά που αφορά ΚράτοςΜέρος στη Σύμβαση που δεν είναι μέρος στο παρόν Πρωτόκολλο.

Άρθρο 2

Η Επιτροπή κηρύσσει απαράδεκτη κάθε αναφορά όταν:

(α)        η αναφορά είναι ανώνυμη,

(β)        η αναφορά αποτελεί κατάχρηση του δικαιώματος υποβολής τέτοιωναναφορών, ή είναι ασυμβίβαστη με τις διατάξεις της Σύμβασης,

(γ) το ίδιο ζήτημα έχει ήδηεξετασθεί από την Επιτροπή ή έχει ήδη ή εξετάζεται από άλλη διαδικασία διεθνούςέρευνας ή επίλυσης,

(δ) δεν έχουν εξαντληθεί όλα ταδιαθέσιμα εσωτερικά ένδικα μέσα. Αυτός ο κανόνας δεν εφαρμόζεται στιςπεριπτώσεις που οι διαδικασίες των ενδίκων μέσων υπερβαίνουν την εύλογηδιάρκεια ή όταν υπάρχει μικρή πιθανότητα ότι θα φέρουν αποτελεσματικήικανοποίηση στο θύμα,

(ε) είναι προδήλως αβάσιμη ήανεπαρκώς αιτιολογημένη, ή όταν

(στ) αναφέρεται σε γεγονόταπρογενέστερα της ημερομηνίας έναρξης ισχύος του παρόντος Πρωτοκόλλου για τοενδιαφερόμενο Κράτος Μέρος, εκτός εάν τα γεγονότα αυτά συνεχίζονται μετά τηνημερομηνία αυτή.

Άρθρο 3

Με την επιφύλαξη των διατάξεων του άρθρου 2 τουπαρόντος Πρωτοκόλλου, η Επιτροπή εφιστά εμπιστευτικά την προσοχή του ΚράτουςΜέρους για κάθε αναφορά που υποβάλλεται σε αυτήν. Εντός έξι μηνών, το Κράτοςαποδέκτης υποβάλλει γραπτώς στην Επιτροπή εξηγήσεις ή δηλώσεις προς διαλεύκανσητου ζητήματος και υποδεικνύει, ενδεχομένως, τα μέτρα που έχει λάβει προς επανόρθωσητης κατάστασης.

Άρθρο 4

1.         Οποιαδήποτε στιγμή μετά τη λήψη αναφοράς και πριν ολοκληρωθείη εξέταση επί της ουσίας, η Επιτροπή δύναται να διαβιβάσει στο ενδιαφερόμενοΚράτος Μέρος, για επείγουσα εξέταση, αίτημα να λάβει το Κράτος Μέρος τααπαραίτητα προσωρινά μέτρα για να αποφευχθεί πιθανή ανεπανόρθωτη βλάβη στο θύμαή τα θύματα της ισχυριζόμενης παραβίασης.

2.         Η άσκηση από την Επιτροπή της αρμοδιότητας της σύμφωναμε την παράγραφο 1 του παρόντος άρθρου, δεν συνιστά απόφαση επί του παραδεκτού ήτης ουσίας της αναφοράς.

Άρθρο 5

Η Επιτροπή συνεδριάζει κεκλεισμένων των θυρών ότανεξετάζει αναφορές σύμφωνα με το παρόν Πρωτόκολλο. Μετά την εξέταση αναφοράς, ηΕπιτροπή αποστέλλει τις υποδείξεις και συστάσεις της, εάν υπάρχουν, στοενδιαφερόμενο Κράτος Μέρος και στον αιτούντα.

Άρθρο 6

1.         Εάν η Επιτροπή λάβει αξιόπιστη πληροφορία πουυποδεικνύει ότι το Κράτος Μέρος παραβιάζει κατάφωρα ή συστηματικά δικαιώματαπου αναφέρονται στη Σύμβαση, καλεί το Κράτος Μέρος να συνεργασθεί στην εξέτασητης πληροφορίας αυτής και να υποβάλλει παρατηρήσεις σχετικά με την εξεταζόμενηπληροφορία.

2.         Λαμβάνοντας υπόψη όποιες παρατηρήσεις έχουν τυχόνυποβληθεί από το ενδιαφερόμενο Κράτος Μέρος, καθώς επίσης και οποιαδήποτε άλλη αξιόπιστηπληροφορία, η Επιτροπή μπορεί να αναθέσει σε ένα ή περισσότερα μέλη της ναδιεξάγουν έρευνα και να της υποβάλλουν έκθεση επειγόντως. Εφόσονδικαιολογείται, και με τη συγκατάθεση του Κράτους Μέρους, η έρευνα δύναται ναπεριλαμβάνει επίσκεψη στην επικράτεια του.

3.         Μετά την εξέταση των πορισμάτων της σχετικής έρευνας,η Επιτροπή διαβιβάζει τα πορίσματα στο ενδιαφερόμενο Κράτος Μέρος, μαζί με τυχόνσχόλια και συστάσεις.

4.         Το ενδιαφερόμενο Κράτος Μέρος υποβάλλει τις δικές τουπαρατηρήσεις στην Επιτροπή, εντός έξι μηνών από τη λήψη των πορισμάτων, τωνσχολίων και των συστάσεων της Επιτροπής.

5.         Η έρευνα διεξάγεται εμπιστευτικά και επιδιώκεταισυνεργασία του Κράτους Μέρους σε όλα τα στάδια της διαδικασίας.

Άρθρο 7

1.         Η Επιτροπή καλεί το ενδιαφερόμενο Κράτος Μέρος νασυμπεριλάβει στην έκθεση του, σύμφωνα με το άρθρο 35 της Σύμβασης, λεπτομέρειεςγια οποιαδήποτε μέτρα έχουν ληφθεί σχετικά με την έρευνα που διεξάχθηκε σύμφωναμε το άρθρο 6 του παρόντος Πρωτοκόλλου.

2.         Η Επιτροπή δύναται, εάν είναι απαραίτητο, μετά τοπέρας της περιόδου των έξι μηνών που αναφέρεται στο άρθρο 6.4, να καλέσει τοενδιαφερόμενο Κράτος Μέρος να την ενημερώσει για τα ληφθέντα μέτρα σεανταπόκριση της σχετικής έρευνας.

Άρθρο 8

Κάθε Κράτος Μέρος δύναται, κατά τη στιγμή τηςυπογραφής ή επικύρωσης του παρόντος Πρωτοκόλλου ή προσχώρησης σε αυτό, ναδηλώσει ότι δεν αποδέχεται την αρμοδιότητα της Επιτροπής, όπως προβλέπεται σταάρθρα 6 και 7.

Άρθρο 9

Ο Γενικός Γραμματέας των Ηνωμένων Εθνών είναι ο θεματοφύλακαςτου παρόντος Πρωτοκόλλου.

Άρθρο 10

Το παρόν Πρωτόκολλο είναι ανοιχτό για υπογραφή απόσυμβαλλόμενα Κράτη και οργανισμούς περιφερειακής ολοκλήρωσης της Σύμβασης, στηνΈδρα των Ηνωμένων Εθνών στη Νέα Υόρκη, από τις 30 Μαρτίου 2007.

Άρθρο 11

Το παρόν Πρωτόκολλο υπόκειται σε επικύρωση από τασυμβαλλόμενα στο Πρωτόκολλο Κράτη, τα οποία έχουν κυρώσει ή προσχωρήσει στηΣύμβαση. Υπόκειται σε επίσημη αναγνώριση από συμβαλλόμενους οργανισμούςπεριφερειακής ολοκλήρωσης του παρόντος Πρωτοκόλλου, οι οποίοι έχουν επίσημααναγνωρίσει ή προσχωρήσει στη Σύμβαση. Θα είναι ανοιχτό για προσχώρηση κάθεκράτους ή οργανισμού περιφερειακής ολοκλήρωσης που έχει κυρώσει, επίσημααναγνωρίσει ή προσχωρήσει στη Σύμβαση και που δεν έχει υπογράψει το παρόν Πρωτόκολλο.

Άρθρο 12

1.         Ως«οργανισμός περιφερειακής ολοκλήρωσης» νοείται ένας οργανισμός που δημιουργείταιαπό κυρίαρχα Κράτη μιας δεδομένης περιοχής, στον οποίο τα Κράτη Μέλη έχουνμεταβιβάσει την αρμοδιότητα τους για τα θέματα που σχετίζονται με τη Σύμβασηκαι το Πρωτόκολλο. Τέτοιοι οργανισμοί δηλώνουν, στις πράξεις επίσημης έγκρισηςή προσχώρησης, το εύρος αρμοδιοτήτων τους όσον αφορά στα ζητήματα που καθορίζειη Σύμβαση και το Πρωτόκολλο. Ακολούθως, ενημερώνουν σχετικά το θεματοφύλακα γιαοποιαδήποτε ουσιαστική αναθεώρηση στο εύρος των αρμοδιοτήτων τους.

2.         Αναφορές σε «Κράτη Μέρη» στο παρόν Πρωτόκολλο εφαρμόζονταισε τέτοιους οργανισμούς εντός των ορίων των αρμοδιοτήτων τους.

3.         Για τους σκοπούς του άρθρου 13, παράγραφος 1,και του άρθρου 15, παράγραφος 2, οποιαδήποτε πράξη κατατεθεί από οργανισμόπεριφερειακής ολοκλήρωσης δεν θα λαμβάνεται υπόψη.

4.         Οι οργανισμοί περιφερειακής ολοκλήρωσης, γιαζητήματα που εμπίπτουν στη δικαιοδοσία τους, μπορούν να ασκήσουν το δικαίωμαψήφου στη σύνοδο των Κρατών Μερών με ψήφους ίσους προς τον αριθμό των ΚρατώνΜελών τους που είναι Μέρη στο παρόν Πρωτόκολλο. Ο οργανισμός δεν θα ασκεί τοδικαίωμα ψήφου αν οποιοδήποτε από τα Κράτη Μέλη του ασκεί το δικό του δικαίωμαψήφου και αντίστροφα.

Άρθρο 13

1.         Μετά τη θέση σε ισχύ της Σύμβασης, το παρόν Πρωτόκολλοθα τεθεί σε ισχύ την τριακοστή μέρα μετά την κατάθεση του δέκατου εγγράφουεπικύρωσης ή προσχώρησης.

2.         Για κάθε κράτος ή οργανισμό περιφερειακής ολοκλήρωσηςπου επικυρώνει, επίσημα αναγνωρίζει ή προσχωρεί στο Πρωτόκολλο μετά τηνκατάθεση του δέκατου εγγράφου επικύρωσης ή προσχώρησης, το Πρωτόκολλο τίθεταισε ισχύ την τριακοστή ημέρα μετά την κατάθεση του εγγράφου του.

Άρθρο 14

1.         Επιφυλάξεις που είναι ασυμβίβαστες με το αντικείμενοκαι το σκοπό του παρόντος Πρωτοκόλλου δεν επιτρέπονται.

2.         Οιεπιφυλάξεις μπορούν να αποσυρθούν οποιαδήποτε στιγμή.

Άρθρο 15

1.         Οποιοδήποτε Κράτος Μέρος μπορεί να προτείνει αναθεώρησητου παρόντος Πρωτοκόλλου και να την υποβάλλει στο Γενικό Γραμματέα των ΗνωμένωνΕθνών. Ο Γενικός Γραμματέας γνωστοποιεί τις προτεινόμενες τροποποιήσεις σταΚράτη Μέρη, με αίτημα να του κοινοποιήσουν τις απόψεις του για την σύγκληση συνόδουτων Κρατών Μερών για το σκοπό της εξέτασης και ψήφισης των προτάσεων. Σεπερίπτωση που, εντός τεσσάρων μηνών από την ημερομηνία της γνωστοποίησης, τουλάχιστοντο ένα τρίτο των Κρατών Μερών εκφέρει ευνοϊκή άποψη για την σύγκληση της συνόδου,ο Γενικός Γραμματέας θα την συγκαλέσει υπό την αιγίδα των Ηνωμένων Εθνών. Κάθετροποποίηση που υιοθετείται από την πλειοψηφία των δύο τρίτων των παρόντων ΚρατώνΜερών που έχουν δικαίωμα ψήφου, θα πρέπει να υποβάλλεται από το Γενικό Γραμματέαστη Γενική Συνέλευση για έγκριση και μετέπειτα για αποδοχή από όλα τα Κράτη Μέρη.

2.         Τροποποίηση που υιοθετείται και εγκρίνεται σύμφωνα μετην παράγραφο 1 του παρόντος άρθρου, τίθεται σε ισχύ την τριακοστή ημέρα μετάτην αποδοχή της από τα δύο τρίτα του αριθμού των Κρατών Μερών. Η τροποποίησητίθεται σε ισχύ για κάθε Κράτος Μέρος την τριακοστή ημέρα μετά την κατάθεση τουεγγράφου αποδοχής του. Η τροποποίηση είναι δεσμευτική μόνο για τα Κράτη Μέρηπου την αποδέχτηκαν.

Άρθρο 16

Κάθε Κράτος Μέρος μπορεί να καταγγείλει το παρόνΠρωτόκολλο με έγγραφη ειδοποίηση προς το Γενικό Γραμματέα των Ηνωμένων Εθνών. Ηκαταγγελία θα αρχίσει να ισχύει ένα χρόνο μετά την ημερομηνία κατά την οποία οΓενικός Γραμματέας έλαβε την ειδοποίηση.

Άρθρο 17

Το κείμενο του παρόντος Πρωτοκόλλου είναι διαθέσιμο σεπροσβάσιμες  μορφές.

Άρθρο 18

Το αραβικό, κινέζικο, αγγλικό,γαλλικό, ρωσικό και ισπανικό κείμενο του παρόντος Πρωτοκόλλου είναι εξίσουαυθεντικά.

***************************

 1 Η Σύμβαση υιοθετήθηκε με την Απόφαση 61/611της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ στη Νέα Υόρκη, στις 13 Δεκεμβρίου 2006 καιτέθηκε σε ισχύ στις 4 Μαΐου 2008. Η Ελλάδα δεν την έχει κυρώσει.

H μετάφραση έγινε από τηνκαθηγήτρια του Διεθνούς Δικαίου και των Διεθνών Οργανισμών κ. Π.Νάσκου-Περράκη, Τμήμα ΔΕΣ, Πανεπιστήμιο Μακεδονίας, σε συνεργασία με τη Δρ. κ.Καλλιόπη Χαΐνογλου και τον υποψήφιο διδάκτορα κ. Στέφανο Κατσούλη. Ευχαριστίεςεκφράζονται στην κ. Αγλαΐα Κατσιγιάννη, διεθνολόγο, Πρόεδρο ΑμεΑ Δράμας, για τη συμβολή της στην εξειδικευμένη ορολογία.

 2 Human reader: μια προηγμένη διεπιφάνεια βασισμένη σε ανθρώπινες εικόνες και ομιλία.

 3 Το Πρωτόκολλο υιοθετήθηκε με την απόφαση 61/611 από τη ΓενικήΣυνέλευση του ΟΗΕ στη Νέα Υόρκη, στις 13 Δεκεμβρίου 2006 και τέθηκε σε ισχύστις 4 Μαΐου 2008.

 

Η ΣΥΜΒΑΣΗ  http://www.un.org/disabilities/default.asp?navid=12&pid=150

OHE KAI ATOMA ME ΑΝΑΠΗΡΙΕΣ http://www.un.org/disabilities/