Η Γενική Γραμματέας της ΟΥΝΕΣΚΟ εκφράζει τη βαθιά της απογοήτευση για την απόφαση των τουρκικών αρχών που ελήφθη χωρίς προηγούμενη συζήτηση, να τροποποιήσει το καθεστώς της Αγίας Σοφίας. Τις σοβαρές ανησυχίες της μοιράστηκε με τον πρέσβη της Τουρκίας στην ΟΥΝΕΣΚΟ.
Η Αγία Σοφία είναι κομμάτι των ιστορικών περιοχών της Κωνσταντινούπολης που ανήκουν στην Παγκόσμια Πολιτιστική Κληρονομιά της ΟΥΝΕΣΚΟ. «Η Αγία Σοφία είναι ένα αρχιτεκτονικό αριστούργημα και μια μοναδική μαρτυρία των αλληλεπιδράσεων μεταξύ Ευρώπης και Ασίας ανά τους αιώνες. Το καθεστώς της ως μουσείο αντανακλά την καθολική φύση της κληρονομιάς του και το καθιστά ισχυρό σύμβολο του διαλόγου», είπε η Γενική Γραμματέας Audrey Azoulay.
Αυτή η απόφαση που ανακοινώθηκε σήμερα εγείρει το ζήτημα του αντίκτυπου της αλλαγής στο καθεστώς της καθολικής αξίας του μνημείου. Τα κράτη έχουν την υποχρέωση να διασφαλίσουν ότι οι τροποποιήσεις δεν επηρεάζουν την «εξαιρετική παγκόσμια αξία» των εγγεγραμμένων στον κατάλογο μνημείων στα εδάφη τους. Η ΟΥΝΕΣΚΟ πρέπει να ειδοποιείται πριν από οποιαδήποτε τέτοια προειδοποίηση η οποία, αν είναι απαραίτητο, εξετάζεται μετά από την Επιτροπή Παγκόσμιας Κληρονομιάς.
Η ΟΥΝΕΣΚΟ θυμίζει επίσης ότι η χωρίς αποκλεισμούς και ισότιμη συμμετοχή των κοινοτήτων και άλλων εμπλεκόμενων είναι απαραίτητη για τη διατήρηση της κληρονομιάς και την υπογράμμιση της μοναδικότητας και της σπουδαιότητάς της. Ο σκοπός αυτής της προϋπόθεσης είναι να προστατευτεί και να γίνει γνωστή η «εξαιρετική παγκόσμια αξία» της κληρονομιάς που είναι μέρος της Συνθήκης για την Παγκόσμια Κληρονομιά.
Αυτές οι ανησυχίες έχουν κοινοποιηθεί στην Δημοκρατία της Τουρκίας σε πολλές επιστολές και ξανά εχθές το απόγευμα [9/7/2020] μέσω του εκπροσώπου της τουρκικής αποστολής στην ΟΥΝΕΣΚΟ. Είναι λυπηρό ότι η τουρκική απόφαση ελήφθη χωρίς καμία μορφή διαλόγου ή προηγούμενη ενημέρωση. Η ΟΥΝΕΣΚΟ καλεί τις τουρκικές αρχές να ξεκινήσουν διάλογο χωρίς καθυστέρηση ώστε να αποτρέψουν οποιαδήποτε καταστροφική συνέπεια στην καθολική αξία αυτής της εξαιρετικής κληρονομιάς, το καθεστώς διατήρησης της οποίας θα εξεταστεί από την Επιτροπή Παγκόσμιας Κληρονομιάς στην επόμενη συνεδρίασή της.
«Είναι σημαντικό να αποφεύγεται η εφαρμογή μέτρων που θα επηρεάσουν την φυσική πρόσβαση στο μνημείο, την κατασκευή των κτιρίων, τα κινητά αγαθά ή τη διαχείριση του μνημείου, χωρίς προηγούμενη διαβούλευση με την ΟΥΝΕΣΚΟ» τόνισε ο Ernesto Ottone, αναπληρωτής Γενικός Γραμματέας για τον Πολιτισμό. Τέτοια μέτρα θα μπορούσαν να αποτελέσουν παραβίαση των κανόνων που απορρέουν από τη Συνθήκη για την Παγκόσμια Πολιτιστική Κληρονομιά του 1972.
Διαβάστε εδώ το πρωτότυπο κείμενο στα Αγγλικά.