Επαίνους στην Ελλάδα από τους εμπειρογνώμονες του ΟΗΕ για την πρόοδο αλλά και ανάγκη διακοπής ευρέως χρησιμοποιούμενων πρακτικών κράτησης .

Σύμφωνα με τα συμπεράσματα των εμπειρογνωμόνων του ΟΗΕ μετά την επίσκεψή τους, η Ελλάδα έχει σημειώσει πρόοδο στον τερματισμό των αυθαίρετων κρατήσεων αλλά υφίστανται ακόμα προκλήσεις λόγω των ευρέως διαδεδομένων κρατήσεων στα συστήματα ποινικής δικαιοσύνης και μετανάστευσης.

«Αναγνωρίζουμε και χαιρετίζουμε τις προσπάθειες της Ελλάδας να αντιμετωπίσει τις αυθαίρετες κρατήσεις μέσω νομοθεσίας που θεσπίζει εναλλακτικές στην κράτηση ποινές και διατάξεις για συντομότερη απελευθέρωση, καθώς και μέσω σχεδίων αποϊδρυματοποίησης των ανθρώπων με αναπηρίες», λέει η αντιπροσωπεία της Ομάδας Εργασίας για τις Αυθαίρετες Κρατήσεις, η οποία εξέδωσε μια προκαταρκτική δήλωση στο τέλος της 10ήμερης επίσκεψής της.

«Η συνεργασία με τις αρχές και η προθυμία τους να διευκολύνουν την πρόσβασή μας σε όλες τις δομές κράτησης, τόσο στις περιπτώσεις προγραμματισμένων επισκέψεων όσο και μη προγραμματισμένων, ήταν εκπληκτική. Η συνεργασία αυτή θα πρέπει να αποτελέσει πρότυπο διεξαγωγής των επισκέψεων της Ομάδας Εργασίας.

Ωστόσο, η χρήση πρακτικών κράτησης παραμένει ιδιαιτέρως διαδεδομένη στο πλαίσιο της ποινικής δικαιοσύνης και της μετανάστευσης και παροτρύνουμε την Ελλάδα να δώσει τέλος σε αυτήν την πολιτική. Είναι ανησυχητικό το ότι η κράτηση αποτελεί τη συνήθη πρακτική παρά τις απαιτήσεις του διεθνούς δικαίου, σύμφωνα με το οποίο θα πρέπει να χρησιμοποιείται ως έσχατη λύση.

Η προσωρινή κράτηση θα πρέπει να αποτελεί εξαίρεση και όχι τον κανόνα. Η εφαρμογή ποινών εναλλακτικών στην κράτηση θα βοηθούσε, επίσης, στην αντιμετώπιση των σημαντικών προβλημάτων υπερπληρότητας στα σωφρονιστικά καταστήματα.»

Οι εμπειρογνώμονες αναγνώρισαν ότι η Ελλάδα συνεχίζει να αντιμετωπίζει «σοβαρές προκλήσεις» στο ζήτημα της μετανάστευσης, δεδομένης της θέσης της στα νότια σύνορα της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

«Είναι σημαντικό να υιοθετηθεί μια περιφερειακή προσέγγιση για την αντιμετώπιση της μετανάστευσης, πάντα με πλήρη σεβασμό στα ανθρώπινα δικαιώματα των μεταναστών, συμπεριλαμβανομένων των αιτούντων διεθνή προστασία», επεσήμαναν.

«Η κράτηση στον τομέα της μετανάστευσης θα πρέπει να αποτελεί εξαιρετικό μέτρο ως έσχατη λύση, βασισμένο στην επιμέρους αξιολόγηση κάθε μετανάστη, και να διαρκεί όσο το δυνατόν λιγότερο».

Ορισμένες πτυχές της πρόσφατης αναθεώρησης του Ν. 4636/2019, η οποία θα τεθεί σε ισχύ την 1η Ιανουαρίου 2020, εγείρουν ανησυχίες, ιδιαιτέρως η επέκταση του μέγιστου διαστήματος κράτησης. «Κάτι τέτοιο δεν συνάδει με τις διεθνείς υποχρεώσεις σεβασμού των ανθρωπίνων δικαιωμάτων που έχει αναλάβει η Ελλάδα», σημείωσαν.

«Μας προβληματίζει ιδιαιτέρως ότι ασυνόδευτοι ανήλικοι και άλλα παιδιά κρατούνται και αντιμετωπίζονται ως ενήλικοι. Η κράτηση παιδιών στο πλαίσιο της μετανάστευσης απαγορεύεται σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο και πρέπει να σταματήσει».

Η Ομάδα Εργασίας προέτρεψε, επίσης, την Κυβέρνηση να επιταχύνει τις διαδικασίες αποϊδρυματοποίησης των ατόμων με αναπηρίες, σύμφωνα με τις υποχρεώσεις της Ελλάδας βάσει των συνθηκών.

Κατά τη διάρκεια τις επίσκεψης, από τις 2 έως τις 13 Δεκεμβρίου 2019, τα τρία μέλη της αντιπροσωπείας, Jose Antonio Guevara Bermúdez, Leigh Toomey και Sètondji Roland Adjovi, συναντήθηκαν με κυβερνητικούς αξιωματούχους, δικαστές, δικηγόρους, εκπροσώπους της κοινωνίας των πολιτών και άλλα ενδιαφερόμενα μέρη. Επισκέφτηκαν 20 διαφορετικές δομές κράτησης και πήραν συνεντεύξεις από πάνω από 150 άτομα που στερούνται της ελευθερίας τους.

Η τελική έκθεση που θα προκύψει από την επίσκεψη θα παρουσιαστεί στο Συμβούλιο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων των Ηνωμένων Εθνών, τον Σεπτέμβριο του 2020.

Η Ομάδα Εργασίας για τις Αυθαίρετες Κρατήσεις δημιουργήθηκε από την πρώην Επιτροπή Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων το 1991 για να διερευνήσει περιπτώσεις εικαζόμενης αυθαίρετης στέρησης της ελευθερίας. Η αποστολή της διευκρινίστηκε και επεκτάθηκε από την Επιτροπή ώστε να περιλαμβάνει και το ζήτημα της διοικητικής κράτησης αιτούντων άσυλο και μεταναστών. Τον Σεπτέμβριο του 2019, το Συμβούλιο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων επιβεβαίωσε το αντικείμενο της αποστολής της Ομάδας Εργασίας και την ανανέωσε για άλλα τρία χρόνια. Η Ομάδα Εργασίας αποτελείται από πέντε ανεξάρτητους εμπειρογνώμονες από διάφορες περιοχές της υφηλίου: José Antonio Guevara Bermúdez (Μεξικό, Πρόεδρος-Εισηγητής), Elina Steinerte (Λετονία, Αντιπρόεδρος, Υπεύθυνη για το Follow-up), Leigh Toomey (Αυστραλία, Αντιπρόεδρος Επικοινωνίας), Sètondji Roland Adjovi (Μπενίν) Seong-Phil Hong (Δημοκρατία της Κορέας).

 Βάση Δεδομένων της Ομάδας Εργασίας για τις Αυθαίρετες Κρατήσεις.

Η Ομάδα Εργασίας αποτελεί μέρος των επονομαζόμενων Ειδικών Διαδικασιών του Συμβουλίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων. Οι Ειδικές Διαδικασίες αποτελούν το μεγαλύτερο σώμα ανεξάρτητων εμπειρογνωμόνων στο σύστημα Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του ΟΗΕ και με τον τίτλο αυτό υποδηλώνονται οι ανεξάρτητοι μηχανισμοί έρευνας και παρακολούθησης που ασχολούνται είτε με την κατάσταση σε συγκεκριμένες χώρες είτε με θεματικά ζητήματα σε όλα τα μέρη της υφηλίου. Οι εμπειρογνώμονες των Ειδικών Διαδικασιών εργάζονται εθελοντικά, δεν ανήκουν στο προσωπικό του ΟΗΕ και δεν λαμβάνουν μισθό για την εργασία τους. Είναι ανεξάρτητοι από οποιαδήποτε κυβέρνηση ή οργανισμό και παρέχουν τις υπηρεσίες τους με την ατομική τους ιδιότητα.

Ανθρώπινα Δικαιώματα ΟΗΕ, Σελίδα χώρας — Ελλάδα