Οι ρωσικές δυνάμεις στην Ουκρανία αντιμετώπισαν νέες κατηγορίες για εγκλήματα πολέμου την Πέμπτη, καθώς ανεξάρτητοι ερευνητές ανθρωπίνων δικαιωμάτων που διορίστηκαν από τον ΟΗΕ έδωσαν στη δημοσιότητα τα τελευταία ευρήματα της συνεχιζόμενης έρευνάς τους.
Σύμφωνα με την Εξεταστική Επιτροπή για την Ουκρανία, που συστάθηκε πριν από ένα χρόνο κατόπιν αιτήματος του Συμβουλίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, τα ρωσικά στρατεύματα διέπραξαν ένα «ευρύ φάσμα» παραβιάσεων σε ολόκληρη τη χώρα, πολλές από τις οποίες είναι εγκλήματα πολέμου.
UN investigators say "war crimes " have been committed in #Ukraine | Press Conference
WATCH ▶️ https://t.co/vGxTjdtE8A pic.twitter.com/sdjM453GrQ
— UN Human Rights Council 📍#HRC52 (@UN_HRC) March 16, 2023
Σε αυτές περιλαμβάνονταν επιθέσεις με εκρηκτικά όπλα σε κατοικημένες περιοχές, εκ προθέσεως δολοφονίες αμάχων, παράνομος εγκλεισμός, βασανιστήρια, βιασμοί και άλλη σεξουαλική βία, καθώς και παράνομες μεταφορές και απελάσεις παιδιών.
Επιπλέον, οι ρωσικές επιθέσεις εναντίον του ενεργειακού δικτύου της Ουκρανίας άφησαν εκατομμύρια χωρίς ρεύμα σε θερμοκρασίες παγετού.
Μιλώντας στη Γενεύη, ο πρόεδρος Erik Møse δήλωσε ότι η Επιτροπή διαπίστωσε ότι «τα κύματα επιθέσεων από τις 10 Οκτωβρίου 2022 στις υποδομές της Ουκρανίας που σχετίζονται με την ενέργεια από τις ρωσικές ένοπλες δυνάμεις και η χρήση βασανιστηρίων από τις ρωσικές αρχές μπορεί να ισοδυναμούν με εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας», συνιστώντας περαιτέρω έρευνες.
Πρότυπο εγκλημάτων πολέμου
Για την έκθεση, η οποία καλύπτει εννέα ουκρανικές περιοχές, οι ερευνητές επισκέφθηκαν 56 πόλεις και εξέτασαν περίπου 600 μάρτυρες.
Τα ευρήματα βασίζονται στην πρώτη έκθεση της Επιτροπής που δημοσιεύθηκε τον Οκτώβριο του περασμένου έτους, η οποία διαπίστωσε ότι η Ρωσία είχε διαπράξει εγκλήματα πολέμου στις περιοχές του Κιέβου, του Τσερνίχιβ, του Χάρκοβο και του Σούμι, στις αρχές της σύγκρουσης.
Επιθέσεις σε μη στρατιωτικές υποδομές
Σύμφωνα με τους επιτρόπους, οι ρωσικές ένοπλες δυνάμεις διέπραξαν «αδιάκριτες και δυσανάλογες» επιθέσεις σε περιοχές με υψηλή συγκέντρωση αμάχων, οι οποίες αποτελούν παραβιάσεις του διεθνούς ανθρωπιστικού δικαίου.
Αυτές οι επιθέσεις επηρέασαν κτίρια κατοικιών, νοσοκομεία και καταστήματα, προκαλώντας απώλειες αμάχων και υποδεικνύοντας ένα «μοτίβο αδιαφορίας εκ μέρους των ρωσικών ενόπλων δυνάμεων για την απαίτηση ελαχιστοποίησης της βλάβης των αμάχων».
Η καταστροφή κτιρίων και υποδομών στην Ουκρανία έχει προκαλέσει εκτεταμένες περιβαλλοντικές ζημίες.
Ανάγκη για περαιτέρω έρευνες σχετικά με τα συστηματικά βασανιστήρια
Ένα βασικό εύρημα της έκθεσης σχετίζεται με τον «εκτεταμένο» παράνομο εγκλεισμό σε περιοχές που ελέγχονται από τις ρωσικές ένοπλες δυνάμεις, συμβαδίζοντας με «συνεπείς» μεθόδους βασανιστηρίων από τις ρωσικές αρχές.
Ο Επίτροπος Πάμπλο ντε Γκρέιφ δήλωσε ότι οι ρωσικές αρχές χρησιμοποίησαν βασανιστήρια με «συστηματικό» τρόπο στις περιοχές που ερευνά η Επιτροπή και ότι υπήρχαν «στοιχεία σχεδιασμού και διαθεσιμότητας πόρων» που δείχνουν ότι οι ρωσικές αρχές ενδέχεται να έχουν διαπράξει εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας.
Πρόσθεσε ότι η Επιτροπή συνέστησε περαιτέρω έρευνες «για να εξακριβωθεί εάν αυτές οι παραβιάσεις έχουν διαπραχθεί για την προώθηση μιας συγκεκριμένης πολιτικής».
Σεξουαλική βία και απέλαση παιδιών
Η έκθεση επισημαίνει «πολυάριθμα» περιστατικά βιασμού και σεξουαλικής βίας που διαπράχθηκαν από Ρώσο στρατιωτικό προσωπικό, ιδίως κατά τη διάρκεια κατ’ οίκον ερευνών σε πόλεις που τέθηκαν υπό τον έλεγχό τους και υπό κράτηση. Η Επίτροπος Jasminka Džumhur δήλωσε ότι τα θύματα ήταν άνδρες, γυναίκες και παιδιά ηλικίας από τεσσάρων έως 82 ετών.
Ένα άλλο έγκλημα πολέμου που διαπιστώθηκε ότι διαπράχθηκε από τις ρωσικές αρχές είναι η μεταφορά και απέλαση παιδιών που έχασαν τους γονείς τους ή χωρίστηκαν από αυτούς, από την Ουκρανία στη Ρωσία. Η έκθεση αναφέρει ότι αυτές οι μεταφορές «δεν δικαιολογούνταν από λόγους ασφαλείας ή ιατρικούς λόγους» και, ως εκ τούτου, αντιβαίνουν στο διεθνές ανθρωπιστικό δίκαιο.
Σύμφωνα με μάρτυρες που εξετάστηκαν από την Επιτροπή, «πολλά από τα μικρότερα παιδιά που μεταφέρθηκαν δεν μπόρεσαν να έρθουν σε επαφή με τις οικογένειές τους και ενδέχεται να χάσουν την επαφή μαζί τους επ’ αόριστον».
Η Επιτροπή κατέγραψε επίσης έναν «περιορισμένο αριθμό» παραβιάσεων που διαπράχθηκαν από τις ουκρανικές ένοπλες δυνάμεις, συμπεριλαμβανομένων δύο περιστατικών που χαρακτηρίζονται ως εγκλήματα πολέμου, όπου Ρώσοι αιχμάλωτοι πολέμου πυροβολήθηκαν, τραυματίστηκαν και βασανίστηκαν.
Ανάγκη λογοδοσίας
Η έκθεση υπογραμμίζει τη «βαθιά απώλεια και το τραύμα» των επιζώντων και συνιστά σε όλους τους δράστες παραβιάσεων και εγκλημάτων να λογοδοτήσουν μέσω δικαστικών διαδικασιών σύμφωνα με τα διεθνή πρότυπα ανθρωπίνων δικαιωμάτων, «είτε σε εθνικό είτε σε διεθνές επίπεδο».
Η Επιτροπή απηύθυνε επίσης εκκλήσεις για μια «ολοκληρωμένη» προσέγγιση της λογοδοσίας που θα περιλαμβάνει τόσο την ποινική ευθύνη όσο και το δικαίωμα των θυμάτων στην αλήθεια, την αποκατάσταση και τη μη επανάληψη.