Ο επικεφαλής του ΟΗΕ απηύθυνε την Πέμπτη επείγον κάλεσμα για δράση με στόχο την καλύτερη προστασία δισεκατομμυρίων ανθρώπων σε όλο τον κόσμο που εκτίθενται στις καταστροφικές συνέπειες της ακραίας ζέστης, καθώς η παγκόσμια άνοδος της θερμοκρασίας συνεχίζεται αμείωτη.
Η έκκληση έρχεται στον απόηχο των θερμοκρασιών που αγγίζουν ρεκόρ και των θανατηφόρων καυσώνων – από τις Ηνωμένες Πολιτείας έως το Σαχέλ στην Αφρική και από την Ευρώπη στη Μέση Ανατολή – που έχουν κοστίσει τη ζωή εκατοντάδων ανθρώπων αυτό το καλοκαίρι.
Κατά τη διάρκεια του Χατζ, για παράδειγμα, η αυξημένη θερμοκρασία κόστισε τη ζωή περισσότερων από 1.300 προσκυνητών.
“Δισεκατομμύρια άνθρωποι αντιμετωπίζουν ακραία ζέστη – υποφέρουν από όλο και πιο θανατηφόρους καύσωνες, με θερμοκρασίες που ξεπερνούν τους 50 βαθμούς Κελσίου σε όλο τον κόσμο, δηλαδή 122 βαθμούς Φαρενάιτ – στα μισά της θερμοκρασίας για τον βρασμό,” είπε ο Γενικός Γραμματέας Αντόνιο Γκουτέρες σε μια συνέντευξη τύπου στην έδρα των Ηνωμένων Εθνών στη Νέα Υόρκη.
“Το μήνυμα είναι ξεκάθαρο: η θερμοκρασία ανεβαίνει. Η ακραία ζέστη έχει σοβαρές επιπτώσεις στους ανθρώπους και τον πλανήτη. Ο κόσμος πρέπει να ανταποκριθεί στην πρόκληση της αυξανόμενης θερμοκρασίας”.
Προστασία των πιο ευάλωτων
Ο επικεφαλής του ΟΗΕ υπογράμμισε ενώ ότι “η ακραία ζέστη είναι παντού”, δεν επηρεάζει όλους εξίσου.
Αυτοί που βρίσκονται σε κίνδυνο είναι οι φτωχοί που ζουν σε πόλεις, οι έγκυες, τα παιδιά, οι ηλικιωμένοι, τα άτομα με αναπηρία, οι ασθενείς και οι εκτοπισμένοι, οι οποίοι συχνά ζουν σε υποβαθμισμένες κατοικίες χωρίς πρόσβαση σε συστήματα ψύξης.
Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις του ΟΗΕ, οι θάνατοι εξαιτίας της ζέστης ατόμων άνω των 65 ετών αυξήθηκαν κατά 85 τοις εκατό τις τελευταίες δύο δεκαετίες, ενώ 25 τοις εκατό όλων των παιδιών σήμερα εκτίθεται σε συχνούς καύσωνες και μέχρι το 2050, το ποσοστό αυτό μπορεί να αυξηθεί σχεδόν στο 100 τοις εκατό.
“Πρέπει να αντιδράσουμε αυξάνοντας μαζικά την πρόσβαση σε ψύξη με χαμηλές εκπομπές άνθρακα, επεκτείνοντας την παθητική ψύξη – όπως τις πρακτικές φυσικών λύσεων και τον αστικό σχεδιασμό – και καθαρίζοντας τις τεχνολογίες ψύξης, ενισχύοντας παράλληλα την αποδοτικότητά τους”, δήλωσε ο κύριος Γκουτέρες, ζητώντας την αύξηση των χρηματοδοτήσεων για την προστασία της κοινωνίας από το “κλιματικό χάος”.
Προστασία των εργαζομένων
Ο κύριος Γκουτέρες επίσης τόνισε την ανάγκη ενίσχυσης της προστασίας των εργαζομένων.
Περισσότερο από 70 τοις εκατό του παγκόσμιου εργατικού δυναμικού, δηλαδή 2.4 δισεκατομμύρια άνθρωποι βρίσκονται σε κίνδυνο λόγω της ακραίας ζέστης, σύμφωνα με την νέα έκθεση της Διεθνούς Οργάνωσης Εργασίας (ΔΟΕ) των Ηνωμένων Εθνών.
Η κατάσταση είναι ιδιαίτερα δύσκολη στις περιοχές της Αφρικής και της Αραβίας, όπου περισσότερο από το 90 τοις εκατό και το 80 τοις εκατό των εργαζομένων αντίστοιχα εκτίθενται στη ζέστη. Στην Ασία και τον Ειρηνικό – την πολυπληθέστερη περιοχή του κόσμου – το ποσοστό αυτό ανέρχεται σε τρεις στους τέσσερις εργαζόμενους (75 τοις εκατό).
Ακόμη, η πίεση στην εργασία λόγω της ζέστης αναμένεται να κοστίσει στην παγκόσμια οικονομία 2.4 τρισεκατομμύρια δολάρια μέχρι το 2030, από 280 δισεκατομμύρια δολάρια στα μέσα της δεκαετίας του 1990.
“Χρειαζόμαστε μέτρα για την προστασία των εργαζομένων, τα οποία θα είναι βασισμένα στα ανθρώπινα δικαιώματα,” σημείωσε ο κύριος Γκουτέρες.
“Πρέπει να εξασφαλίσουμε ότι οι νόμοι και οι κανονισμοί αντικατοπτρίζουν την πραγματικότητα της ακραίας ζέστης σήμερα – και ότι εφαρμόζονται”.
Ενίσχυση της ανθεκτικότητας
Επίσης επεσήμανε την ανάγκη για την ενίσχυση της ανθεκτικότητας των οικονομιών και των κοινωνιών, αναφέροντας επιπτώσεις όπως ζημιές στις υποδομές, αποτυχίες στις καλλιέργειες και αυξημένη πίεση στις προμήθειες νερού, στα συστήματα υγείας και στα δίκτυα ηλεκτρικής ενέργειας.
@Unsplash / Caleb Cook
Οι πόλεις είναι ιδιαίτερα ευάλωτες, καθώς υποφέρουν από θερμότητα με διπλάσιο ρυθμό από τον παγκόσμιο μέσο όρο.
Με σκοπό την αντιμετώπιση αυτών των προκλήσεων, ο κύριος Γκουτέρες κάλεσε για ολοκληρωμένα και προσαρμοσμένα σχέδια δράσης που βασίζονται σε επιστημονικά δεδομένα είναι απαραίτητα για τις χώρες, τις πόλεις και τους τομείς.
“Χρειαζόμαστε μια συντονισμένη προσπάθεια για την προστασία των οικονομιών, των κρίσιμων τομέων και του δομημένου περιβάλλοντος”.
Καταπολέμηση της κρίσης
Ο επικεφαλής των Ηνωμένων Εθνών επανέλαβε ότι η αναγνώριση των μυριάδων φαινομένων πέρα από την ακραία ζέστη, όπως οι τυφώνες, οι πλημμύρες, οι ξηρασίες, οι πυρκαγιές και η άνοδος της στάθμης της θάλασσας είναι υψίστης σημασίας.
Το κύριο ζήτημα είναι η εξάρτηση από τα ορυκτά καύσιμα και η κλιματική αδράνεια, δήλωσε, τονίζοντας ότι οι κυβερνήσεις, ιδίως οι χώρες της G20, ο ιδιωτικός τομέας, οι πόλεις και οι περιφέρειες, πρέπει να υιοθετήσουν επειγόντως σχέδια δράσης για το κλίμα, ώστε να περιοριστεί η παγκόσμια άνοδος της θερμοκρασίας στους 1,5°C.
Παράλληλα, οι χώρες πρέπει να καταργήσουν επειγόντως τα ορυκτά καύσιμα και να τερματίσουν τα νέα σχέδια για τον άνθρακα.
“Πρέπει να δράσουν σαν να εξαρτάται το μέλλον μας από αυτό – γιατί αυτό συμβαίνει”.