Ο Διεθνής Οργανισμός Μετανάστευσης (ΔΟΜ), η Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες (Υ.Α.) και το Ταμείο του ΟΗΕ για τα Παιδιά (UNICEF) καλωσόρισαν σήμερα τη μετεγκατάσταση από την Ελλάδα στο Λουξεμβούργο 12 ασυνόδευτων παιδιών αιτούντων άσυλο. Τα παιδιά, που ζούσαν για πολλούς μήνες σε υπερπλήρη κέντρα υποδοχής και ταυτοποίησης στη Λέσβο, τη Σάμο και τη Χίο, έφτασαν με ασφάλεια στο Λουξεμβούργο σήμερα το απόγευμα. Η Γερμανία είναι επίσης σε διαδικασία μετεγκατάστασης μιας ακόμα ομάδας ασυνόδευτων παιδιών, τα οποία αναμένεται να αναχωρήσουν το Σαββατοκύριακο από την Ελλάδα.
Πρόκειται για τις πρώτες μεταφορές στο πλαίσιο πρωτοβουλίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τη μετεγκατάσταση 1.600 ασυνόδευτων παιδιών, στην οποία έχουν δεσμευτεί να συμμετάσχουν δέκα κράτη μέλη.
Η Υ.Α., ο ΔΟΜ και η UNICEF χαιρέτισαν αυτή τη μεταφορά ως μια ενθαρρυντική αρχή στο πλαίσιο μιας ευρύτερης προσπάθειας για τη μετεγκατάσταση ασυνόδευτων παιδιών από την Ελλάδα τις επόμενες εβδομάδες. Οι τρεις οργανώσεις τόνισαν ότι η πρόοδος που έχει σημειωθεί από την Ελλάδα, το Λουξεμβούργο και τη Γερμανία στη μετεγκατάσταση των ασυνόδευτων παιδιών βασίζεται στο βέλτιστο συμφέρον των παιδιών, λαμβάνοντας υπόψη την ανάγκη τους για διεθνή προστασία καθώς και τυχόν οικογενειακούς δεσμούς.
Οι προσπάθειες μετεγκατάστασης αποτελούν απτά, ανθρώπινα παραδείγματα της ευρωπαϊκής αλληλεγγύης. Ο συντονιστικός ρόλος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής ήταν επίσης ζωτικής σημασίας ώστε να βρεθούν βιώσιμες λύσεις σε περιφερειακό επίπεδο γι’ αυτά τα ιδιαίτερα ευάλωτα παιδιά. Οι τρεις οργανισμοί σημείωσαν ότι υπάρχει ανάγκη να προχωρήσουμε πέρα από τις μεμονωμένες προσπάθειες μετεγκατάστασης και να εφαρμόσουμε πιο προβλέψιμες ρυθμίσεις για τη μετεγκατάσταση εντός της Ε.Ε., ώστε να υπάρξουν μακροπρόθεσμα αποτελέσματα.
«Η κρίσιμη αυτή πρωτοβουλία αποκτά τώρα μεγαλύτερη σημασία εξαιτίας των προκλήσεων που έχουμε όλοι να αντιμετωπίσουμε απέναντι στον COVID-19. Η μετεγκατάσταση των ευάλωτων παιδιών, ιδίως σε μια περίοδο αυξημένων δυσκολιών, στέλνει ένα πολύ ισχυρό μήνυμα ευρωπαϊκής αλληλεγγύης, το οποίο ελπίζουμε να δούμε να διευρύνεται σύντομα», δήλωσε ο Ola Henrikson, Περιφερειακός Διευθυντής του ΔΟΜ για τον Ευρωπαϊκό Οικονομικό Χώρο, την Ε.Ε. και το ΝΑΤΟ.
Η σημερινή μετεγκατάσταση ενός κοριτσιού και 11 αγοριών – δύο από τη Συρία και δέκα από το Αφγανιστάν, ηλικίας 11 έως 15 ετών – πραγματοποιήθηκε υπό την καθοδήγηση των κυβερνήσεων της Ελλάδας και του Λουξεμβούργου, με την υποστήριξη της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, της Ύπατης Αρμοστείας και του ΔΟΜ.
Η Ύπατη Αρμοστεία, μαζί με την Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Υποστήριξης για το Άσυλο (EASO) και τις ελληνικές Μη Κυβερνητικές Οργανώσεις ΜΕΤΑδραση και Praksis, βοήθησαν τις ελληνικές αρχές στον εντοπισμό ασυνόδευτων παιδιών προς μετεγκατάσταση και στον καθορισμό του βέλτιστου συμφέροντος των παιδιών αυτών, σε στενή συνεργασία με την Ειδική Γραμματέα για την προστασία των ασυνόδευτων ανηλίκων του Υπουργείου Μετανάστευσης και Ασύλου, Ειρήνη Αγαπηδάκη. Αντίστοιχη διαδικασία προσδιορισμού του βέλτιστου συμφέροντος ολοκληρώθηκε και για μια ομάδα ασυνόδευτων ανήλικων που έφτασαν στην Αθήνα από τα νησιά σήμερα το πρωί και πρόκειται να αναχωρήσουν για τη Γερμανία αυτό το Σάββατο.
«Δώδεκα παιδιά από σήμερα ατενίζουν ένα λαμπρότερο μέλλον σε μια νέα χώρα», δήλωσε ο Philippe Leclerc, Αντιπρόσωπος της Υ.Α. στην Ελλάδα. «Η Ύπατη Αρμοστεία εργάστηκε ακούραστα μαζί με τις ελληνικές αρχές, την Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Υποστήριξης για το Άσυλο και τις ΜΚΟ, ώστε για να διασφαλίσει ότι το βέλτιστο συμφέρον των παιδιών λαμβάνεται πλήρως υπόψη. Οι ευρωπαϊκές χώρες πρέπει να συνεργαστούν για να μοιραστούν την ευθύνη με την Ελλάδα και να εξασφαλιστεί ότι όλα τα ασυνόδευτα παιδιά είναι ασφαλή και λαμβάνουν τη φροντίδα που χρειάζονται».
Πριν από την αναχώρησή τους από την Ελλάδα, τα παιδιά μεταφέρθηκαν από τα νησιά σε δομή του ΔΟΜ στην Αθήνα. Ο ΔΟΜ διενήργησε τις τυπικές υγειονομικές αξιολογήσεις και ιατρικές εξετάσεις. Κάθε παιδί εξετάστηκε για τη λοίμωξη COVID-19 και όλα τα αποτελέσματα ήταν αρνητικά.
Ο ΔΟΜ οργάνωσε τις πτήσεις, αλλά και τις «συνεδρίες προσανατολισμού» πριν την αναχώρηση, για κάθε παιδί. Τα παιδιά ενημερώθηκαν για το τι να περιμένουν κατά τη διάρκεια του ταξιδιού τους και κατά την άφιξή τους στο Λουξεμβούργο. Συνοδοί του ΔΟΜ συνόδευσαν τα παιδιά κατά την πτήση από την Ελλάδα και εξασφάλισαν την ασφαλή μετάβασή τους στο Λουξεμβούργο, στις αρμόδιες αρχές και εταίρους.
Κατά την άφιξή τους, τα παιδιά πρέπει να έχουν ασφαλή και υποστηριζόμενη διαμονή, εντός της κοινότητας, ώστε να διευκολυνθεί η κοινωνική τους ένταξη, συμπεριλαμβανομένης της περιόδου υποχρεωτικής απομόνωσης (καραντίνας). Τα παιδιά δεν πρέπει να στεγάζονται σε μεγάλες δομές φιλοξενίας ή κέντρα και είναι απαραίτητη η άμεση πρόσβασή τους σε υγειονομική περίθαλψη, ψυχοκοινωνική υποστήριξη, εκπαίδευση και άλλες βασικές υπηρεσίες.
«Ελπίζω πως η σημερινή επιτυχής μετεγκατάσταση θα παρακινήσει και άλλα κράτη της Ε.Ε. που έχουν δεσμευτεί να συμμετέχουν, να επισπεύσουν τις διαδικασίες και να πάρουν σειρά», είπε η Afshan Khan, Περιφερειακή Διευθύντρια της UNICEF για την Ευρώπη και την Κεντρική Ασία και Ειδική Συντονίστριά της Προσφυγικής και Μεταναστευτικής Ανταπόκρισης της UNICEF στην Ευρώπη. «Η επίσπευση των διαδικασιών είναι κρίσιμης σημασίας, διότι τα παιδιά που έχουν επιλεγεί για μετεγκατάσταση είναι τα πιο ευάλωτα και αυτά που έχουν τη μεγαλύτερη ανάγκη για προστασία. Επίσης, αποτελεί έμπρακτη στήριξη στις προσπάθειες των ελληνικών αρχών να προστατεύσουν χιλιάδες παιδιά πρόσφυγες και μετανάστες, τα οποία παραμένουν υπό τη φροντίδα τους».
Η UNICEF, η Υ.Α. και ο ΔΟΜ έχουν συνεργαστεί στενά για την καθιέρωση προτύπων βάσει των οποίων τα παιδιά θα επιλέγονται και θα προτεραιοποιούνται για μετεγκατάσταση. Το κοινό έγγραφο που συνυπογράφουν οι παραπάνω Οργανισμοί, υπό τον τίτλο, “Minimum Child Protection Standards for Identification of Unaccompanied and separated Children to be Relocated from Greece to other countries in the European Union”, υποστηρίζει ότι αυτά τα πρότυπα πρέπει να εδραιώνονται στα διεθνή νομικά πλαίσια για τα δικαιώματα του παιδιού, συμπεριλαμβανομένης της Σύμβασης για τα Δικαιώματα του Παιδιού, και στη Σύμβαση του 1951 για τους Πρόσφυγες, η οποία καθιερώνει τα κριτήρια για την αναγνώριση των αναγκών διεθνούς προστασίας.
Εκτός από τις ανάγκες διεθνούς προστασίας, η ιεράρχηση θα πρέπει να βασίζεται σε πολλές ακόμα αρχές, ενώ τα κριτήρια επιλογής θα πρέπει να είναι όσο το δυνατόν πιο ευέλικτα και ανοιχτά, ώστε να επιτρέπουν τη συμπερίληψη περισσότερων κατηγοριών ευάλωτων ατόμων για μετεγκατάσταση. Σε όλες τις περιπτώσεις, λένε οι Οργανισμοί, η αξιολόγηση του βέλτιστου συμφέροντος πρέπει πάντα να ολοκληρώνεται με την αναζήτηση λύσεων σύμφωνα με τις ατομικές περιστάσεις και το βέλτιστο συμφέρον του παιδιού.
Στις αρχές Απριλίου, υπήρχαν περισσότερα από 5.200 ασυνόδευτα ή χωρισμένα από τις οικογένειές τους παιδιά στην Ελλάδα, που χρειάζονται επειγόντως βιώσιμες λύσεις, όπως ταχεία καταγραφή, οικογενειακή επανένωση και μετεγκατάσταση. Μεταξύ αυτών, περισσότερα από 1.600 παιδιά βρίσκονται εκτεθειμένα σε σοβαρούς κινδύνους, συμπεριλαμβανομένης της εκμετάλλευσης και της βίας, και αντιμετωπίζουν επισφαλείς συνθήκες σε υπερπλήρη κέντρα υποδοχής και ταυτοποίησης στα νησιά του Αιγαίου. Η υποστήριξη της Ε.Ε. και των κρατών μελών είναι ζωτικής σημασίας για να διασφαλιστεί η άμεση προστασία τους στην Ελλάδα, καθώς και η υγεία και η ευημερία τους μακροπρόθεσμα, μέσω της μετεγκατάστασης.