Είναι ώρα να αντιμετωπίσουμε την κλιματική κρίση όσον αφορά την αύξηση εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα, δήλωσε την Τετάρτη ο Γενικός Γραμματέας του ΟΗΕ, τονίζοντας ότι τόσο η ανάγκη για παγκόσμια δράση όσο οι ευκαιρίες για ευημερία και βιώσιμη ανάπτυξη είναι πρωτοφανείς.
Επιλέγοντας την εμβληματική αίθουσα Family Hall of Ocean Life στο Αμερικανικό Μουσείο Φυσικής Ιστορίας στη Νέα Υόρκη για να απευθύνει έκκληση ώστε να κατανοήσουμε τις διαθέσιμες λύσεις, ο Αντόνιο Γκουτέρες προειδοποίησε ότι βρισκόμαστε σε “μια στιγμή αλήθειας”.
“Στην περίπτωση του κλίματος, δεν είμαστε οι δεινόσαυροι. Είμαστε ο μετεωρίτης. Δεν βρισκόμαστε μόνο σε κίνδυνο – είμαστε ο κίνδυνος. Αλλά είμαστε και η λύση”.
Επικαλούμενος την τελευταία έκθεση της Υπηρεσίας Κλιματικής Αλλαγής Copernicus της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, σύμφωνα με την οποία ο περασμένος μήνας ήταν ο θερμότερος Μάιος καταγεγραμμένος στην ιστορία, ο επικεφαλής του ΟΗΕ δήλωσε ότι οι παγκόσμιες εκπομπές πρέπει να μειώνονται κατά εννέα τοις εκατό κάθε χρόνο, για να διατηρηθεί το όριο αύξησης της θερμοκρασίας κατά 1,5℃ σε σχέση με τα προβιομηχανικά επίπεδα.
Πέρυσι αυξήθηκαν κατά ένα τοις εκατό.
Ο Παγκόσμιος Μετεωρολογικός Οργανισμός του ΟΗΕ (WMO) ανέφερε επίσης την Τετάρτη ότι υπάρχει 80% πιθανότητα το όριο των 1,5℃ – ο στόχος που τέθηκε στη Συμφωνία του Παρισιού το 2015 – να ξεπεραστεί σε ένα από τα επόμενα πέντε χρόνια.
“Παίζουμε ρωσική ρουλέτα με τον πλανήτη μας”, δήλωσε ο κ. Γκουτέρες. “Πρέπει να αποφύγουμε την τελική ευθεία προς την κλιματική κόλαση. Και η αλήθεια είναι – ότι έχουμε ακόμα τον έλεγχο”.
18 μήνες για να σωθεί ο κόσμος
Η προσπάθεια επιστροφής από το χείλος του γκρεμού “είναι ακόμη σχεδόν εφικτή”, συνέχισε, αλλά μόνο αν αγωνιστούμε σκληρότερα. Όλα εξαρτώνται από τις αποφάσεις που θα πάρουν οι πολιτικοί ηγέτες κατά τη διάρκεια αυτής της δεκαετίας και “ειδικά τους επόμενους 18 μήνες”.
“Η ανάγκη δράσης για το κλίμα είναι πρωτόγνωρη, όπως και η ευκαιρία που μας δίνεται – όχι μόνο για το κλίμα αλλά και την οικονομική ευημερία και τη βιώσιμη ανάπτυξη”, εξήγησε ο κ. Γκουτέρες.
Ζήτημα των βαθμών
Ανέφερε ότι μισός βαθμός διαφοράς στην υπερθέρμανση του πλανήτη θα μπορούσε να σημαίνει ότι μερικά νησιωτικά κράτη ή παράκτικες κοινότητες θα εξαφανιστούν για πάντα.
Οι επιστήμονες επισημαίνουν ότι το στρώμα πάγου της Γροιλανδίας και το στρώμα πάγου της Δυτικής Ανταρκτικής θα μπορούσαν να καταρρεύσουν και να προκαλέσουν καταστροφική άνοδο της στάθμης της θάλασσας. Ολόκληρα συστήματα κοραλλιογενών υφάλων θα μπορούσαν να εξαφανιστούν μαζί με 300 εκατομμύρια βιοποριστικά μέσα – αν δεν επιτευχθεί ο στόχος των 1,5℃.
Τα ακραία καιρικά φαινόμενα από την Ανατολική Ασία έως τη δυτική ακτή των ΗΠΑ έχουν ενισχυθεί από το κλιματικό χάος “καταστρέφοντας ζωές, πλήττοντας οικονομίες και επιβαρύνοντας την υγεία”, είπε ο Γενικός Γραμματέας.
Μαφία των ορυκτών καυσίμων
Ενώ δισεκατομμύρια άνθρωποι σε όλο τον κόσμο βλέπουν τη ζωή τους να γίνονται όλο και πιο δαπανηρές λόγω της κλιματικής αλλαγής, “οι νονοί του κλιματικού χάους – οι όμιλοι ορυκτών καυσίμων – “αποκομίζουν κέρδη ρεκόρ και τρισεκατομμυρίων σε επιδοτήσεις που χρηματοδοτούνται από τους φορολογούμενους”, ανέφερε.
Είπε ότι πολλοί στη βιομηχανία πετρελαίου και φυσικού αερίου “αναίσχυντα προβάλλουν ψευδοοικολογική ταυτότητα”, ενώ προσπαθούν ενεργά να καθυστερήσουν τη δράση για το κλίμα, βοηθούμενοι από εταιρείες διαφήμισης και δημοσίων σχέσεων.
Aπαγόρευση διαφήμισης ορυκτών καυσίμων
“Καλώ τις εταιρείες αυτές να σταματήσουν να λειτουργούν ως αρωγοί στην καταστροφή του πλανήτη. Σταματήστε να αναλαμβάνετε νέους πελάτες ορυκτών καυσίμων, από σήμερα, και καταρτίστε σχέδια για να εγκαταλείψετε τους υπάρχοντες πελάτες σας”, δήλωσε ο Γενικός Γραμματέας.
Τα δημιουργικά μυαλά επικεντρώνονται ήδη στη διάσωση του πλανήτη και όχι στην καταστροφή του, πρόσθεσε.
Ο κ. Γκουτέρες κάλεσε κάθε χώρα να θεσπίσει την απαγόρευση της διαφήμισης από εταιρείες ορυκτών καυσίμων.
Η σωτηρία είναι κοντά
Πέρα από τις τοξικές εταιρείες “έχουμε αυτό που χρειαζόμαστε για να σωθούμε”, διαβεβαίωσε το ακροατήριο που συγκεντρώθηκε λίγο έξω από το Σέντραλ Παρκ της Νέας Υόρκης.
Τα δάση και οι ωκεανοί συνεχίζουν να απορροφούν τον επιβλαβή άνθρακα και πρέπει να προστατευθούν. Οι επιχειρήσεις ανανεώσιμων πηγών ενέργειας γνωρίζουν παγκοσμίως μεγάλη ανάπτυξη καθώς το κόστος πέφτει κατακόρυφα και αποτελούν πλέον το 30% της παγκόσμιας παροχής ηλεκτρικής ενέργειας.
Εν τω μεταξύ, οι επενδύσεις σε καθαρή ενέργεια έφτασαν σε επίπεδο ρεκόρ πέρυσι, σχεδόν διπλασιάζοντας την τελευταία δεκαετία, δήλωσε ο επικεφαλής του ΟΗΕ.
“Η οικονομική λογική καθιστά το τέλος της εποχής των ορυκτών καυσίμων αναπόφευκτο”, πρόσθεσε.
Βήματα δράσης
Για να διασφαλιστεί το ασφαλέστερο δυνατό μέλλον για την ανθρωπότητα και τον πλανήτη, ανέφερε τα επείγοντα μέτρα που πρέπει να ληφθούν:
- μείωση των εκπομπών
- προστασία των ανθρώπων και της φύσης από τις ακραίες κλιματικές συνθήκες
- ενίσχυση της χρηματοδότησης για το κλίμα και
- περιορισμός επιχειρήσεων ορυκτού άνθρακα
Το μεγαλύτερο βάρος της δράσης πρέπει να πέσει στα πλουσιότερα έθνη και τους μεγαλύτερους ρυπαντές: “Οι προηγμένες οικονομίες της G20 πρέπει να αναπτυχθούν περισσότερο και ταχύτερα”, παρέχοντας παράλληλα τεχνική και οικονομική στήριξη στις αναπτυσσόμενες χώρες.
Ο Γενικός Γραμματέας υπογράμμισε ότι τα εθνικά σχέδια δράσης για το κλίμα πρέπει να ευθυγραμμιστούν με το όριο των 1,5℃ και να περιλαμβάνουν απόλυτους στόχους μείωσης των εκπομπών για το 2030, το 2035 και όλα τα παγκόσμια ορόσημα στην πορεία κατά τις επόμενες δεκαετίες.
“Κάθε χώρα πρέπει να προσφέρει και να παίξει το ρόλο που της αναλογεί… Χρειαζόμαστε συνεργασία, όχι να δείχνουμε χώρες με το δάχτυλο”, δήλωσε ο κ. Γκουτέρες.
Όσον αφορά την κλιματική δικαιοσύνη, δήλωσε ότι είναι ντροπή τα πιο ευάλωτα έθνη να είναι ξεκρέμαστα με τις επιπτώσεις μιας κλιματικής κρίσης την οποία δεν προκάλεσαν.
“Δεν μπορούμε να δεχτούμε ένα μέλλον όπου οι πλούσιοι θα προστατεύονται σε κλιματιζόμενες φούσκες, ενώ η υπόλοιπη ανθρωπότητα θα μαστιγώνεται από θανατηφόρες καιρικές συνθήκες σε μη βιώσιμες περιοχές”.
Η δικαιότερη χρηματοδότηση για το κλίμα και ο τερματισμός του εξοντωτικού χρέους και των υψηλών επιτοκίων που πρέπει να υποστούν πολλά αναπτυσσόμενα έθνη δεν είναι ζήτημα φιλανθρωπίας, πρόσθεσε, αλλά “πεφωτισμένου συμφέροντος”.
Όλοι μαζί για τη δράση για το κλίμα
“Η χρηματοδότηση για το κλίμα δεν είναι χάρη. Είναι θεμέλιο για ένα βιώσιμο μέλλον για όλους” είπε.
Οι άνθρωποι στον κόσμο είναι “πολύ πιο μπροστά από τους πολιτικούς. Κάντε τη φωνή σας να ακουστεί και τις επιλογές σας να μετρήσουν”, τόνισε.
Καμία χώρα και κανένας θεσμός δεν μπορούν να βάλουν τέλους στην κλιματική αλλαγή μόνοι τους. Αυτή είναι μια στιγμή που πρέπει να συνεργαστούμε. Τα Ηνωμένα Έθνη εργάζονται για να χτίσουν εμπιστοσύνη, να βρουν λύσεις και να ενθαρρύνουν τη συνεργασία που τόσο απεγνωσμένα χρειάζεται ο κόσμος”, ανέφερε ο Γενικός Γραμματέας.
Ευχαρίστησε τους ακτιβιτές για το κλίμα σε όλα τα επίπεδα της κοινωνίας που έχουν πιέσει για δράση μέχρι τώρα: “Είστε στη σωστή πλευρά της ιστορίας. Εκπροσωπείτε την πλειοψηφία. Συνεχίστε, μην χάνετε το κουράγιο, μην χάνετε την ελπίδα σας”.
Ανέφερε ότι τώρα “Είμαστε εμείς οι λαοί έναντι των ρυπαντών και των κερδοσκόπων” και ενωμένοι όλοι μαζί “μπορούμε να νικήσουμε”.
“Ήρθε η ώρα να κινητοποιηθούμε, να δράσουμε και να φέρουμε αποτελέσματα. Αυτή είναι η στιγμή της αλήθειας”.