Μια νέα μελέτη που δημοσιεύθηκε στις 8 Ιουλίου από το Γραφείο των Ηνωμένων Εθνών για τα Ναρκωτικά και το Έγκλημα (UNODC) αναδεικνύει τις καταστροφικές επιπτώσεις του COVID-19 σε θύματα και επιζώντες της εμπορίας ανθρώπων και υπογραμμίζει την αυξημένη στοχοποίηση και εκμετάλλευση των παιδιών.
Η μελέτη εξετάζει τον τρόπο με τον οποίο κρατικοί οργανισμοί και μη κυβερνητικές οργανώσεις ανταποκρίθηκαν στις προκλήσεις που δημιούργησε η πανδημία και συνέχισαν το έργο τους παρά τους περιορισμούς.
Σύμφωνα με τη μελέτη, οι διακινητές αξιοποίησαν την παγκόσμια κρίση προς όφελος τους εκμεταλλευόμενοι ανθρώπους που έμειναν άνεργοι αλλά και τον αυξημένο χρόνο που περνούσαν οι ενήλικες και τα παιδιά στο διαδίκτυο.
«Η πανδημία έχει αυξήσει τον κίνδυνο για τις ήδη ευάλωτες ομάδες, ενώ καθιστά ακόμη πιο δύσκολη την ταυτοποίηση των θυμάτων εμπορίας ανθρώπων, που παλεύουν για βοήθεια και πρόσβαση στη δικαιοσύνη», λέει η Εκτελεστική Διευθύντρια του UNODC, Γκάδα Γουαλί.
«Αυτή η μελέτη είναι ένα σημαντικό νέο εργαλείο για τους υπεύθυνους χάραξης πολιτικής, τον τομέα της δικαιοσύνης και τις διωκτικές αρχές, καθώς εξετάζει καλές πρακτικές για τη διερεύνηση και ποινική δίωξη της εμπορίας ανθρώπων σε περιόδους κρίσης. Παρέχει συστάσεις για την υποστήριξη τόσο των οργανώσεων πρώτης γραμμής όσο και των ίδιων των θυμάτων, αλλά και για το πως μπορούν να αντιμετωπιστούν παρόμοιες μελλοντικές κρίσεις».
Η μελέτη δείχνει ότι σε πολλές περιπτώσεις τα μέτρα για τον περιορισμό της εξάπλωσης του ιού εξέθεσαν ευάλωτες ομάδες ακόμα περισσότερο στον κίνδυνο της εμπορίας ανθρώπων, άμβλυναν την εκμετάλλευση όσων έχουν ήδη θυματοποιηθεί και περιόρισαν την πρόσβαση σε βασικές υπηρεσίες αρωγής.
«Οι διακινητές εκμεταλλεύονται τις ανάγκες των υποψηφίων θυμάτων και συχνά τα δελεάζουν και τα εξαπατούν με ψεύτικες υποσχέσεις για δουλειά», εξηγεί ο Ηλίας Χατζής, επικεφαλής του Τμήματος Εμπορίας Ανθρώπων και Διακίνησης Μεταναστών του UNODC, που συνέταξε τη νέα έκθεση.
«Η πανδημία έχει επιφέρει μεγάλες απώλειες θέσεων εργασίας σε πολλούς τομείς, δημιουργώντας έτσι ευκαιρίες για τις εγκληματικές οργανώσεις που εκμεταλλεύονται την απελπισία των ανθρώπων», προσθέτει.
Η μελέτη διαπίστωσε ότι τα παιδιά στοχοποιούνται όλο και περισσότερο από τους διακινητές που χρησιμοποιούν μέσα κοινωνικής δικτύωσης και άλλες διαδικτυακές πλατφόρμες για να προσεγγίσουν νέα θύματα και να ανταποκριθούν στην αυξημένη ζήτηση πορνογραφικού υλικού.
«Οι ειδικοί που συνέβαλαν στη μελέτη μας μετέφεραν τις ανησυχίες τους σχετικά με την αύξηση της εμπορίας παιδιών. Τα κυκλώματα τα διακινούν για σεξουαλική εκμετάλλευση, εξαναγκαστικούς γάμους, επαιτεία ή και για καταναγκαστική εγκληματικότητα», λέει ο κ. Χατζής.
Λόγω της καραντίνας και των περιορισμών στις υπηρεσίες αρωγής, οι πιθανότητες τα θύματα να ξεφύγουν από τους διακινητές ελαχιστοποιούνται.
Με το κλείσιμο των συνόρων, πολλά αναγνωρισμένα θύματα εμπορίας αναγκάστηκαν να παραμείνουν για μήνες έγκλειστα σε καταφύγια σε τρίτες χώρες μην μπορώντας να επιστρέψουν στην πατρίδα τους.
Οι βασικές υπηρεσίες υποστήριξης και προστασίας που τόσο πολύ χρειάζονται τα θύματα μειώθηκαν ή και καταργήθηκαν.
«Όταν τα θύματα προσπαθούν να ανακάμψουν χρήζουν αρωγής στο πλαίσιο της διαδικασίας αποκατάστασης και επανένταξης. Τέτοιου είδους βοήθεια μπορεί να είναι υγειονομική, συμβουλευτική, νομική ή πρόσβαση στην εκπαίδευση και ευκαιρίες απασχόλησης», λέει ο Ηλίας Χατζής του UNODC.
«Σε πολλές περιπτώσεις αυτές οι υπηρεσίες απλά σταμάτησαν, εκθέτοντας ανθρώπους που είχαν ανάγκη σε νέους κινδύνους, ειδικά όσους έχασαν τις δουλειές τους και βρέθηκαν ξαφνικά άνεργοι και άποροι», προσθέτει.
Αν και πολλά πράγματα στον κόσμο μας παρέλυσαν, η πανδημία του COVID δεν επιβράδυνε την εμπορία ανθρώπων.
«Το έγκλημα ευδοκιμεί σε περιόδους κρίσης και οι διακινητές προσαρμόστηκαν γρήγορα στη «νέα πραγματικότητα». Με το κλείσιμο μπαρ, κλαμπ και κέντρων μασάζ, όπου λαμβάνει χώρα σεξουαλική εκμετάλλευση, απλώς μετέφεραν την παράνομη δραστηριότητα τους σε ιδιωτικούς χώρους ή στο διαδίκτυο», προσθέτει.
Σε ορισμένες χώρες, οι ειδικές αστυνομικές μονάδες κατά της εμπορίας ανθρώπων αποσπάστηκαν από τα τακτικά καθήκοντά τους στον έλεγχο των μέτρων για τον περιορισμό της εξάπλωσης του COVID, επιτρέποντας έτσι στους διακινητές να λειτουργούν με μικρότερο ρίσκο.
«Η πανδημία μάς έχει διδάξει ότι πρέπει να βρούμε στρατηγικές για το πώς να συνεχίσουμε τη δράση μας κατά της εμπορίας ανθρώπων σε εθνικό και διεθνές επίπεδο ακόμη και εν μέσω κρίσης. Ελπίζουμε ότι τα ευρήματα της μελέτης μας και οι συστάσεις της θα συμβάλλουν σε αυτό », λέει ο Ηλίας Χατζής.