“We stevenen af op 41.000 burgerdoden in Gaza; het is een kwestie van tijd, vrees ik”, verklaarde Sigrid Kaag, die sinds januari 2024 de VN Senior Coördinator voor Humanitaire Hulp en Wederopbouw voor Gaza is. Na een ontmoeting met de EU-ministers van Buitenlandse Zaken op 29 augustus, gaf ze een persbriefing in de kantoren van UNRIC.
“We weten dat 2 miljoen mensen onderdak zoeken in 15 vierkante mijl. De meesten zijn in deze 11 maanden meerdere keren ontheemd geraakt. Het is heel belangrijk dat internationale journalisten, en niet alleen burgers die verslag doen vanuit Gaza, de omvang van de verwoesting zien. Het is moeilijk te vatten als je er voor het eerst mee geconfronteerd wordt. 96% van de bevolking van 2,1 miljoen leeft in acute voedselnood”.
Sigrid Kaag heeft de Nederlandse nationaliteit en was de eerste vicepremier en eerste vrouwelijke minister van Financiën in de Nederlandse regering (2022-24). Ze heeft van 1994 tot 2017 ook leidinggevende functies bekleed bij de Verenigde Naties in het Midden-Oosten.
“Constructieve samenwerking” met Israël
“De focus van mijn missie is om op het hoogste niveau samen te werken met de Israëlische regering,” verklaarde Sigrid Kaag in haar inleiding aan journalisten. Ik benadruk altijd dat de samenwerking met mijn missie goed en constructief is. We hebben nu akkoord op de hoogste niveaus om de poliovaccinatiecampagne te starten.”
“De resolutie die ik namens de Veiligheidsraad heb, is enerzijds een politieke resolutie over humanitaire hulp, anderzijds is ze heel operationeel met bepaalde doelstellingen. Ik spreek voortdurend met ministers van Buitenlandse Zaken en met collega’s in de regio, maar humanitaire hulpverleners in oorlog en conflict worden geconfronteerd met de moeilijke taak om hulp te verdelen (…). Het is een oorlogsgebied en alle partijen moeten meer doen. Er bestaat ander alternatief dan de naleving van het internationaal humanitair recht door alle partijen.”
“Gaza mag niet vergeten worden”
“Het is geen optimistisch verhaal dat ik vertel. Het is een verhaal van diepe bezorgdheid over het lot van de gijzelaars en de impact op de Israëlische samenleving. Het standpunt dat de VN altijd heeft gehad, gaat over de legitimiteit van Israëls veiligheidszorgen en tegelijkertijd over de noodzaak om na deze crisis, als en wanneer er een staakt-het-vuren is, de politieke horizon van de tweestatenoplossing met een levensvatbare onafhankelijke Palestijnse staat naast een veilig Israël aan te pakken en te bekijken.”
“Maar Gaza op zich mag niet vergeten worden. (…) Ik maak me zorgen dat mensen eraan wennen dat er een enorm probleem is. Er is altijd een risico dat mensen wegkijken en denken ‘ach, het leven gaat door’. Ik zie het als de taak van de VN om de schijnwerpers weer te richten op wat de internationale gemeenschap kan doen”.
Evacuatie van 12.000 gewonde Palestijnen voor behandeling
Sigrid Kaag besprak in Brussel onder meer de planning van de financiële steun van de EU voor de wederopbouw van Gaza, ook al “zijn we misschien nog ver verwijderd van duidelijkheid over de politieke en veiligheidsafspraken”.
Ze besprak in Brussel ook het lot van meer dan 12.000 Palestijnse burgers die “zwaar getroffen en gewond zijn door de oorlog” en onmiddellijk geëvacueerd moeten worden uit Gaza, waar ze niet behandeld kunnen worden. “Dat is een gebaar van solidariteit en we moeten niet alleen Egypte, de VAE of Qatar vragen om patiënten op te nemen. Italië heeft zich gemeld, net als verschillende andere landen. Het is heel goed, menselijk en praktisch uitvoerbaar”.
“Geen kwestie van vrachtwagens tellen”
Volgens het laatste situatierapport van de UNRWA zijn er verschillende uitdagingen die de ophaling van broodnodige humanitaire hulpgoederen bij de grensovergang Karem Abu Salem (Kerem Shalom) in het zuiden van Gaza belemmeren. Het gaat om de verslechterende openbare orde, oorlog en onveiligheid, beschadigde infrastructuur, brandstoftekorten en toegangsbeperkingen.
Volgens OCHA, het VN-Bureau voor de Coördinatie van Humanitaire Aangelegenheden, kwamen tussen 1 en 12 augustus 2024 dagelijks gemiddeld slechts 76 humanitaire vrachtwagens de Gazastrook binnen. Dat is een stuk lager dan het gemiddelde van 500 vrachtwagens humanitaire hulp per werkdag vóór de crisis, op een totaal van 1.000 vrachtwagens, inclusief commerciële vrachtwagens.
Sigrid Kaag wierp een nieuw licht op die cijfers en benadrukte het belang van andere toegangspunten voor het vervoer van goederen uit Jordanië en niet alleen uit Israël.
“Vanwege de wetteloosheid en criminele activiteiten is het moeilijk te zeggen of de goederen op de juiste manier worden ontvangen, zelfs als de vrachtwagens al in Gaza aankomen. De enige maatstaf die uiteindelijk telt, is of de mensen de goederen uiteindelijk hebben ontvangen. (…) Ik ben fundamenteel van mening dat we nooit vrachtwagens hadden moeten tellen. Ik zei het tijdens mijn eerste briefing voor de Veiligheidsraad: “We moeten kijken naar wat mensen nodig hebben; dit zijn kwesties van rechten en plichten onder het internationaal humanitair recht. Vrachtwagens zijn een vervoermiddel, meer niet”.
Het belangrijkste dat de Palestijnen in Gaza nodig hebben, is een “staakt-het-vuren, veiligheid en vrede” verklaarde Sigrid Kaag.
Meer info: