Expo in Brussel: kunst en sciencefiction voor een betere wereld

'Nevada Night', feministische fictie geschreven door artieste Astrid Vandercamere, gedrukt in risografie © Astrid Vandercamere
'Nevada Night', feministische fictie geschreven door artieste Astrid Vandercamere, gedrukt in risografie © Astrid Vandercamere

Uit onze #SDGActor-reeks

Kan sciencefiction oplossingen bieden voor problemen als genderongelijkheid en de klimaatcrisis? Volgens een collectief van 29 kunstenaars wel. Ze doen dat met de Péridion-tentoonstelling, die in september in Brussel plaatsvindt.

In de voormalige drukkerij van Atoma in Vorst brengt het kunstenaarscollectief La Satellite alle lagen van de bevolking samen om toeschouwers de kans te geven om sciencefiction te lezen, horen, zien en zelfs proeven.

Sciencefiction helpt in strijd tegen klimaatcrisis

‘Fil.le.s van blauwe polypropyleen’, boekomslag in polypropyleendraad door het Moilesautresart-collectief © Moilesautresart
‘Fil.le.s van blauwe polypropyleen’, boekomslag in polypropyleendraad door het Moilesautresart-collectief © Moilesautresart

Volgens Beth Gordon, een lid van het collectief, is sciencefictionliteratuur intrinsiek verbonden met ecologische kwesties. “In traditionele sciencefiction is het vaak de gewoonte om naar een andere planeet te verhuizen omdat die van ons is vernietigd. Wij geloven net dat we nieuwe dingen moeten uitvinden om op aarde te kunnen blijven leven door te herstellen wat we hebben vernietigd”, legt ze uit. Zij en haar collega’s hebben ervoor gekozen om in hun tentoonstelling te werken rond polypropyleendraad, omdat die vaak gebruikt wordt in intensieve landbouw en vaak in zee belandt en zo schade aanricht.

Liefhebbers van sciencefiction krijgen de kans om na te denken over actuele kwesties zoals vervuiling, afval of biodiversiteitsverlies dankzij de tentoonstelling die zich laat inspireren door sciencefictionliteratuur.

‘Memoires van een vrouw uit de ruimte’ van schrijfster Naomi Mitchison gaat bijvoorbeeld over een hoofdpersonage dat erbij zweert om de ecosystemen en samenlevingen die ze tegenkomt niet te verstoren.

‘Crinoïde’, sculptuur in gecoat mandenwerk, wol, touw, was en metaal door Esther Babulik © Zoé Namêche
‘Crinoïde’, sculptuur in gecoat mandenwerk, wol, touw, was en metaal door Esther Babulik © Zoé Namêche

De tentoonstelling heeft ook een interactief karakter. “Artiest zijn is niet de bewaker zijn van het juiste pad”, vertellen Set Chevallier en Chloé Van Oost ons. Volgens deze twee kunstenaars is het belangrijk om de patronen van de samenleving in vraag te stellen. Daarom nodigt hun voorstelling toeschouwers uit om actief deel te nemen en na te denken over zichzelf.

Gendergelijkheid in de kunst

Ook de kwestie van genderongelijkheid is een rode draad van het evenement. De groep vrouwelijke en non-binaire kunstenaars wil het bewustzijn over de nog steeds bestaande genderongelijkheid vergroten en de positie van vrouwen in de publieke ruimte verbeteren. Ze gebruiken sciencefiction om te reflecteren over onze realiteit.

Dankzij het werk van kunstenares Mélina Ghorafi zullen toeschouwers iconische vrouwenbeelden herontdekken vanuit een nieuw perspectief. “De vrouwelijke lichamen die in publieke ruimtes worden getoond, zijn vaak vrouwenfiguren die als allegorieën of metaforen worden gebruikt. Het zijn zelden standbeelden van echte historische figuren”, legt Beth Gordon uit.

‘De paden van de napslakken’, literair project van Marine Forestier, gedrukt op een vijf meter lange rol in thermische druk © Marine Forestier
‘De paden van de napslakken’, literair project van Marine Forestier, gedrukt op een vijf meter lange rol in thermische druk © Marine Forestier

Marine Forestier, een andere kunstenares in de tentoonstelling, zal haar ‘fanzine’ met poëzie presenteren dat “een stem geeft aan wat we graag zouden zien gebeuren”.

Astrid Vandercamere verzet zich dan weer tegen de vooropgezette ideeën over wat een goed gezin of moeder is of zou moeten zijn. Ze zet daar een fictieverhaal tegenover “dat het mogelijk maakt om aan een meer inclusieve toekomst te denken”.

De jonge kunstenaars hebben de ambitie om voltijds kunstenaar te worden en willen met deze tentoonstelling ook de positie van vrouwen in de kunstwereld verbeteren. Momenteel is het een wereld waarin 27,7% van de vrouwen parttime werkt, tegenover slechts 17,5% van de mannen. “Vrouwen zijn oververtegenwoordigd in de opleiding kunstwetenschappen. Maar nadien zijn ze in instellingen, fondsen en musea volledig ondervertegenwoordigd. Voor ons is het is belangrijk dat dit een van de thema’s van de tentoonstelling is”, besluit Beth Gordon.

De Péridion-tentoonstelling loopt van 9 september tot 1 oktober 2021.

Opname van een organisatie in de Benelux ‘SDG Actors’-serie van het VN Regionaal Informatiecentrum (UNRIC) weerspiegelt in geen geval de opvattingen van, noch betekent het een goedkeuring door UNRIC.

Lees ook: