“Sinds 2019 werden in België per jaar rond de 100 minderjarige slachtoffers van tienerpooierschap aangemeld bij het meldpunt. In juli 2024 stond de teller op 73 slachtoffers van tienerpooiers en minderjarigen die tot criminele handelingen werden gedwongen,” zegt Inge Saris, Directeur van Payoke, een organisatie tegen mensenhandel.
De 10e Werelddag tegen mensenhandel van de VN (30 juli) richt zich op de oorzaken en kwetsbaarheden van kinderhandel. In aanloop naar die dag organiseert het Bureau van de Verenigde Naties voor Drugs- en Misdaadbestrijding (UNODC) de Blue Heart-campagne om de impact van mensenhandel te benadrukken.
In België werd de campagne op 22 juli in Antwerpen gelanceerd met sleutelfiguren zoals de Belgische minister van Justitie, Paul Van Tigchelt, en de ngo’s Sürya, PAG-ASA en Payoke. UNRIC interviewde die organisaties, die slachtoffers ondersteunen en mensenhandel willen voorkomen, in Wallonië, Brussel en Vlaanderen.
Inspanningen van België tegen kinderhandel
Kinderen zijn om verschillende redenen bijzonder kwetsbaar voor mensenhandel, zoals armoede, gebrek aan toegang tot onderwijs en humanitaire crises. Ondanks het wettelijke kader van België blijft kinderhandel bestaan. Het meldpunt dat in 2019 werd opgericht, noteert een toename van het aantal gevallen.
In 2023 deed een parlementaire commissie 100 aanbevelingen om de wetgeving tegen mensenhandel te verbeteren, wat leidde tot acties zoals informatiebrochures voor aanvragers van werkvisa en monitoring van financiële transacties om mensenhandel op te sporen. De Federale Gerechtelijke Politie leidt nu een Europees project gericht op uitbuiting van minderjarigen en de het budget voor opvangcentra is verhoogd.
Het afdwingen van het niet-bestraffingsbeginsel voor slachtoffers blijft een belangijke uitdaging. “Een slachtoffer mag niet worden gestraft voor criminele feiten die onder dwang zijn gepleegd, wat een diepgaand begrip vereist bij partners binnen politie en justitie”, legt Saris, directeur van Payoke, uit.
Ondersteuning voor overlevenden
“De meeste kinderen worden niet ‘gered’, maar vechten zichzelf vrij en stappen uit hun uitbuitingssituatie. Payoke ondersteunt hen door het helpen vinden van medische zorg, psychosociale en juridische ondersteuning aan minderjarigen totdat ze onafhankelijk zijn en de juridische procedures zijn afgerond”, vervolgt Saris.
Payoke gebruikt hulpmiddelen voor risicobeoordeling, hulplijnen en trainingsprogramma’s om minderjarigen die risico lopen vroegtijdig te identificeren.
Sürya grijpt vroegtijdig in door samen te werken met frontliniediensten om seksueel uitgebuite kinderen en jongeren te ondersteunen, terwijl PAG-ASA zich richt op administratieve en juridische ondersteuning voor kinderen, en bieden ze huisvesting en psychosociale ondersteuning zodra ze volwassen zijn.
Zoals een van de minderjarigen aan de jeugdrechter uitlegde: “Mijn begeleider is een aanvullend geweten, een klankbord waar ik altijd terecht kan voor advies. De continuïteit bij Payoke was een van de belangrijkste beschermende factoren die mij hielp om aan die omgeving te ontsnappen.”
Nationale en internationale partnerschappen
Payoke, Sürya en PAG-ASA werken nauw samen met elkaar en met lokale autoriteiten, politiediensten en ChildFocus, een Belgische stichting die vermiste kinderen ondersteunt.
“ChildFocus verwijst zowel jongeren als ouders door naar onze dienst. Jeugdondersteunings- of beschermingsdiensten, maar ook magistraten en politiediensten kunnen 24/7 contact met ons opnemen”, aldus Christian Meulders, directeur van Sürya.
De drie organisaties maken deel uit van het “nationale heroriëntatiemechanisme”, gecoördineerd door het Belgische ministerie van Justitie, en werken samen met de politie, sociale inspectie, het openbaar ministerie en de dienst Vreemdelingenzaken.
Payoke en PAG-ASA werken samen met LaStrada International om mensenhandel in Europa aan te pakken, terwijl Sürya trainingen verzorgt in Luxemburg.
Maak mensenhandel zichtbaar
Als onderdeel van de Blue Heart-campagne van UNODC zullen meer dan 20 Belgische steden op 30 juli hun gemeentehuizen in het blauw verlichten en zal het Brusselse standbeeld, Manneken Pis, een op maat gemaakt kostuum dragen. De Belgische campagne promoot een meertalige website “stop mensenhandel” en het telefoonnummer 078 055 800 voor slachtoffers van mensenhandel om informatie te krijgen of contact op te nemen met gespecialiseerde centra.
“Veel kindslachtoffers worden nog niet gemeld”, waarschuwt directeur De Hovre van PAG-ASA. “Er is meer bewustwording nodig van de Belgische federale en regionale autoriteiten.”
Ook Sürya-directeur Meulders roept op tot “oprechte inzet om seksuele uitbuiting aan te pakken via nationale campagnes.”
Dringende actie
Stabiele financiering, uitgebreid onderzoek, partnertraining en gericht beleid zijn cruciaal. Investeringen in opvangcentra om kinderhandel te voorkomen zijn essentieel.
“Deze kinderen hebben een veilige plek nodig, weg van de netwerken en mensen die hen uitbuitten, weg van hun smartphones en sociale netwerken die hen weer in uitbuiting dreigen te storten,” concludeert De Hovre.
NUTTIGE LINKS:
- U kunt gevallen melden bij een van de drie organisaties via stoptraite.be / stop human trafficking
- Meer activiteiten gepland voor de Werelddag tegen mensenhandel
Opname van een organisatie in de Benelux reeks “SDG-Actors” van het Regionaal Informatiecentrum van de Verenigde Naties (UNRIC) weerspiegelt op geen enkele manier de standpunten van UNRIC en impliceert de goedkeuring ervan niet.