De Europese Unie (EU) boekt vooruitgang voor de meeste Duurzame Ontwikkelingsdoelstellingen (SDG’s). Dat staat in een recent rapport van Eurostat (editie 2022). De SDG’s blijven het “kompas” om de EU door crises te loodsen, zei EU-commissaris voor economie Paolo Gentiloni.
“In de afgelopen jaren hebben wij twee uitzonderlijke crises meegemaakt die onze sociale en geopolitieke familie hebben geraakt. Door die crises te overwinnen ontstond een vastberadenheid om niet terug te keren naar de status quo, maar om het economisch model en de veerkracht van de EU te transformeren. Om dat te bereiken, blijven de SDG’s van de VN ons kompas”, zei Paolo Gentiloni bij de lancering van de zesde editie van het Eurostat-verslag, dat de vooruitgang van de EU op het gebied van de SDG’s optekent.
De grootste vooruitgang is geboekt voor “vrede, recht en sterke instellingen” (SDG 16): het leven in de EU is veiliger geworden en de overheidsuitgaven voor rechtbanken zijn gestegen.
De trend is echter negatief voor “leven op het land” (SDG 15): ecosystemen en biodiversiteit blijven onder druk staan door menselijke activiteiten.
De gevolgen van de Russische invasie in Oekraïne en de volledige impact van de COVID-19-pandemie zijn nog niet in het verslag opgenomen.
Gematigde vooruitgang voor klimaatactie
De vooruitgang bij de aanpak van de klimaatverandering (SDG 13) toont een gemengd beeld voor zowel mitigatie, adaptatie als financiering.
Uit voorlopige schattingen voor 2020 blijkt dat de EU haar nettobroeikasgasemissies sinds 1990 met ongeveer 31% heeft verminderd, maar meer vooruitgang is nodig om het doel van 55% vermindering voor 2030 te halen. De financiële verliezen ten gevolge van klimaatrampen zijn de jongste jaren blijven toenemen.
Wat “leven op het land” (SDG 15) betreft, is de oppervlakte aan bossen en beschermde gebieden in de EU licht toegenomen, maar de druk op de biodiversiteit door landgebruik blijft stijgen. Habitatverlies is een van de redenen voor de langdurige achteruitgang van vogels en graslandvlinders.
Eurostat kon ook voor het eerst de vooruitgang van de EU beoordelen op het gebied van “leven in het water” (SDG 14) en “schoon water en sanitair ” (SDG 6).
Ondanks vooruitgang bij de bescherming van de zeerijkdommen en duurzame visserij, blijft de gezondheid van de oceanen gematigd. De EU heeft meer badplaatsen met een uitstekende waterkwaliteit, maar de zuurtegraad van het zeewater blijft toenemen als gevolg van de opname van koolstofdioxide door de oceanen wereldwijd. Ook de waterkwaliteit in de EU evalueert minder gunstig.
Onvolledig beeld door recente crises
De maatregelen van de regering als reactie op de uitbraak van COVID-19 en de beperkingen op het openbare leven deden het energieverbruik in 2020 dalen, wat leidde tot betere resultaten voor “betaalbare en duurzame energie” (SDG 7). De recente stijgingen van de energieprijzen zijn echter nog niet in het verslag verwerkt.
Ook de volledige impact van de COVID-19-pandemie op SDG’s zoals “geen armoede” (SDG 1) en “goede gezondheid en welzijn” (SDG 3) kon Eurostat niet beoordelen bij gebrek aan recente beschikbare gegevens.
Ongelijkheid tussen mannen en vrouwen blijft bestaan
Gendergelijkheid (SDG 5) gaat erop vooruit, toch blijven ongelijkheden bestaan. Het uurloon van vrouwen haalt langzaam dat van mannen in, en het verschil in tewerkstelling tussen mannen en vrouwen is sinds 2016 iets kleiner geworden. Ondanks die verbeteringen is de gendergelijkheid op beide gebieden nog lang niet bereikt. In het onderwijs is de genderkloof aan het omslaan, waarbij jonge mannen steeds meer achteropraken wat opleidingsniveau betreft in vergelijking met vrouwen.
Gematigde vooruitgang bij meerdere SDG’s
Vooruitgang op het gebied van “duurzame steden en gemeenschappen” (SDG 11), “verminderde ongelijkheid” (SDG 10), “verantwoorde consumptie en productie” (SDG 12), “kwaliteitsonderwijs” (SDG 4) en “geen honger” (SDG 2) is gematigd positief.
De auto blijft het halen van bus en trein, een tendens die de COVID-19-crisis waarschijnlijk nog zal versterken. Verbeteringen werden vastgesteld op het gebied van huisvesting, lawaaihinder en het voorkomen van misdaad, geweld en vandalisme.
In het onderwijs is het volwassenenonderwijs sinds 2016 toegenomen, maar het percentage leerlingen dat slecht presteert op het gebied van lezen, wiskunde en natuurwetenschappen is ook gestegen.
Op vlak van voedsel en landbouw neemt de biologische landbouw gestaag toe en het gebruik van gevaarlijke bestrijdingsmiddelen neemt af, maar het aantal zwaarlijvige mensen stijgt dan weer aanzienlijk.
Actie op EU-niveau
De Europese Commissie focust op concrete acties om “tastbare vooruitgang” te boeken op het gebied van de SDG’s, schrijft Paolo Gentiloni in het verslag, en verwijst daarbij naar initiatieven als de Europese Green Deal (om het eerste klimaatneutrale continent te worden) en de Europese klimaatwet (een juridisch bindende document om tegen 2050 een nettonuluitstoot te bereiken).
De EU erkent ook dat de noden van de toekomstige generaties integraal deel uitmaken van duurzame ontwikkeling en heeft 2022 uitgeroepen tot het Europees Jaar van de jeugd.
“Actie op alle niveaus, lokaal, regionaal, nationaal en Europees, is nodig om tot een betere en duurzamere toekomst te komen. Het is van essentieel belang om te weten waar we staan, om de dringendste uitdagingen voor duurzaamheid aan te geven en onze resultaten kritisch onder de loep te nemen, en zo te zorgen voor een duurzaam Europa in een duurzame wereld”, besloot Paolo Gentiloni.
Meer info:
– Het volledige rapport 2022 van Eurostat
– Duurzame Ontwikkelingsdoelstellingen