Gent en Garde wint UN Global Climate Action Award

Gent en Garde, het duurzame voedselbeleid dat de stad Gent uitwerkte in haar streven naar meer duurzame voeding, werd door de Verenigde Naties uitgeroepen tot één van de vijftien winnaars van de Global Climate Action Award. De stad werd geselecteerd uit bijna 700 bedrijven, organisaties en overheden die vanuit de hele wereld hun kandidatuur stelden. Ze ziet zo haar harde werk aan dit innovatieve beleid beloond. De prijs wordt in december uitgereikt tijdens de klimaatconferentie in Chili (COP25). Wij spraken met Katrien Verbeke van de Dienst Milieu en Klimaat van de Stad Gent.

Hoe voelde je je toen je erachter kwam dat je de UN Global Climate Action Award had gewonnen?

Deze prijs is een zeer bijzondere erkenning. Dat we als middelgrote stad wereldwijd inspiratie kunnen bieden en een voorbeeld kunnen stellen, is een heel bijzonder compliment. Op een paar jaar tijd hebben we een voedselbeleid op poten gezet dat ons wereldwijd bij de koplopers op de kaart zet. Maar de uitdagingen blijven nog gigantisch. Dit is een stevige duw om hier vooral verder op in te zetten.

Kan je beschrijven wat jouw Gent en Garde-beleid is? Wat zijn enkele van de initiatieven als onderdeel van het beleid?

Gent en Garde is het strijdplan van Stad Gent voor lekkere, lokale en duurzame voeding. De Stad mikt samen met haar bewoners op overwinningen doorheen de hele voedselketen: van productie, verwerking en distributie, tot consumptie en afvalbeheer.

Vandaag bestaan er veel initiatieven rond duurzame voeding en stadslandbouw, zoals hoeveverkoop, voedselteams, groenteabonnementen en boerenmarkten, Donderdag Veggiedag, fair trade-campagnes, sociale restaurants en volkstuintjes. Met Gent en Garde wil de Stad Gent soortgelijke initiatieven versterken en verbreden, maar ook nieuwe, innovatieve pilootprojecten opstarten.

Foto’s: Stad Gent

We hebben vijf doelstellingen die we proberen te bereiken. Allereerst streven we naar een zichtbare, kortere voedselketen, waarbij de lokale producent zijn producten dichtbij en rechtstreeks kan verkopen aan de klant. Zo wordt er contact gelegd tussen producent en consument en krijgt de consument meer voeling met waar zijn eten vandaan komt. Ten tweede streven we naar een duurzamere voedingsproductie en -consumptie. De Stad Gent wil landbouwers, inwoners en gebruikers laten deelnemen aan duurzame stadslandbouw en verbruikers duurzamer laten consumeren. Ten derde willen we met voedingsinitiatieven een sterkere sociale meerwaarde creëren. Voeding verbindt mensen, over alle leeftijden en achtergronden heen. Het is dan ook een krachtig thema om te zorgen voor een betere sociale cohesie en tewerkstelling. Ten vierde willen we voedselafval terugdringen. Eén derde van ons geproduceerde voedsel belandt vandaag nog op de afvalberg, zoals bv. de minder mooie groenten. Door een afzetmarkt te zoeken voor voedseloverschotten en inwoners tips te geven om bewust aankopen te doen, optimaal voeding te bewaren en te verwerken, wil Gent de hoeveelheid voedselafval terugdringen. Als laatste willen we voedselafval maximaal hergebruiken als grondstof. Wanneer voedsel toch afval wordt, kan het nog altijd slim worden ingezet. Dit kan door compost te maken van GFT of door het voedselafval gescheiden te laten ophalen om het zo te verwerken.

Waarom was het belangrijk voor jullie om een ​​stedelijk voedselbeleid te creëren?

De impact van ons voedselsysteem op het klimaat is bijzonder groot. Steeds meer studies onderschrijven dit. Het voedselsysteem is bijzonder globaal verankerd, maar toch willen wij aantonen dat we vanop het lokale niveau systemische verandering kunnen brengen. Door in te zetten op lokale verbindingen tussen producenten en consumenten en zo een alternatief te bieden voor de wereldmarkt, bijvoorbeeld. Of door onze 250.000 inwoners te begeleiden in hun consumptiegedrag. Door dagelijks te bepalen wat er op het bord komt van duizenden schoolgaande kinderen. Door ruimte ter beschikking te stellen om terug voedselproductie in eigen handen te nemen. Door te zorgen dat iedereen toegang heeft tot gezonde en duurzame voeding. Vele hefbomen kunnen lokaal worden ingezet. Dat willen we in Gent aantonen.

Wat is de impact van je werk geweest? Wat zijn de meest straffe verhalen/voorbeelden?

Sommige trajecten zijn complex en vergen tijd. Anderen zijn onverhoopte successen. Foodsavers Gent is een dergelijk voorbeeld. Op 2 jaar tijd herverdeelden we 1000 ton voedseloverschotten, terwijl de doelstelling bij de start was om er 100 per jaar te halen. Bovendien bereiken we er jaarlijks zo’n 40.000 Gentenaars mee in armoede of zo’n 16% van de bevolking.

Het Restorestje is ondertussen ingeburgerd in zo’n vierde van de Gentse restaurants. Ook hiermee bereiken we echt gedragsverandering. Idem voor Donderdag Veggiedag. Door al jaren op vleesvermindering in te zetten, bereiken we spectaculaire resultaten. Zo’n 7% van de Gentenaars is vegetariër en 10% van de schoolmaaltijden (op andere dagen dan donderdag, want dan is het 100%) is vegetarisch. Een stijging met 20% in vergelijking met vorig jaar.

Wat toont jouw initiatief en zijn succes over Gent en de mensen die daar wonen aan andere steden en gemeenten?

In Gent is er een perfect klimaat om dit verhaal te realiseren. Dit doet de Stad dan ook niet alleen. Tal van ondernemers, organisaties en burgers zetten de schouders onder deze doelstellingen. Dat vertaalt zich ook in onze Voedselraad waar een 30-tal actoren uit het Gentse voedselsystemen samen ons beleid vormgeven, over budgetten beslissen en mee de koers bepalen die de stad vaart.

Wat zou je aan onze lezers aanbevelen om duurzame voedselveranderingen in hun leven aan te brengen?

Probeer eens wat minder vlees of wat meer plantaardig te eten. Een uitdaging als 40 dagen zonder vlees is een mooie instap om te proeven van deze keuken. De impact op jouw voetafdruk is gigantisch. Hou daarnaast ook je voedselverspilling in de gaten: doe geen boodschappen als je honger hebt, maak een lijstje, voorzie een dag waarop je restjes eet in de week, bewaar jouw voeding op de juiste plaats in de koelkast. Probeer ook eens de producten uit op een boerenmarkt. Goedkoop en boordevol smaak! Zo ontmoet je ook de producent achter jouw product. Nog mooier is het om zelf te gaan oogsten op een zelfplukboerderij.

Laatste artikelen