Uit onze #SDGActor-reeks – De klimaatcrisis is een van de belangrijkste uitdagingen van deze eeuw. Samenwerking tussen regeringen, het bedrijfsleven, academici en het maatschappelijk middenveld is cruciaal om de ambitieuze klimaatdoelstellingen te bereiken.
De nood aan innovatieve oplossingen groeit en universiteiten kunnen hier een belangrijke rol spelen.
In zijn historische “State of the Planet” toespraak aan de Columbia University gaf VN-Secretaris-Generaal António Guterres eerder al aan dat de “bijdragen van universiteiten essentieel zijn voor ons succes” in het behalen van de Duurzame Ontwikkelingsdoelstellingen en het Klimaatakkoord van Parijs.
In de aanloop naar de volgende VN-Klimaattop (COP27), interviewde UNRIC verschillende wetenschappers van drie baanbrekende projecten, ontstaan in de labo’s van de Universiteit Antwerpen en de Vrije Universiteit Amsterdam in België en Amsterdam.
Leider in onderzoek naar klimaatimpact
Uit een recent rapport over de stand van wetenschap, technologie en innovatie in Amsterdam, blijkt dat de stad een koploper is wat onderzoek naar klimaatimpact betreft in Nederland en Europa.
In het Demonstrator Lab in Amsterdam kunnen studenten, medewerkers en onderzoekers van vier Amsterdamse hogere onderwijsinstellingen hun ideeën ontwikkelen.
Adaptatieoplossing
Een van die projecten is S2S AI, dat staat voor seasonal (per seizoen) to subseasonal (per vijf weken) artificial intelligence. Het project wil met kunstmatige intelligentie weersvoorspellingen op middellange termijn maken die accurater, eerder beschikbaar en beter interpretabel zijn dan de huidige weersvoorspellingen op die tijdschaal.
Daarmee kunnen de energie- en landbouwsector anticiperen op nadelige weersomstandigheden, zoals hevige regenval en droogtes.
“Onze groeiende kwetsbaarheid voor het weer vraagt om adaptatieoplossingen,” zegt Jannes van Ingen, junior researcher bij het Instituut voor Milieuvraagstukken (IVM), onderdeel van de VU Amsterdam. Samen met Sem Vijverberg en Dim Coumou zette hij een bedrijf voor verbeterde langetermijnweersvoorspellingen.
Toekomst voorspellen
“Ons temperatuurmodel voor Europa geeft een accurate voorspelling van de temperatuur één, twee of drie maanden vooruit. Met die informatie kan een betere inschatting gemaakt worden van de energievraag in de komende winter. Dat is extreem waardevolle informatie voor overheden, energieproducenten, -leveranciers en -handelaren,” besluit van Ingen.
Mini-ecosystemen
Een ander project uit het Demonstrator Lab, CLIMECS (Climatic Manipulation of Ecosystem Samples), ontwikkelde 40 mini-klimaatkamers waarin het effect van extreme temperaturen, droogte en zware neerslag op ecosystemen wordt berekend. Daarnaast zijn er ook experimenten naar het effect van microplastics in de bodem.
Momenteel is het nog een experimentele opstelling op de VU Amsterdam, maar naar de toekomst toe hopen de onderzoekers uit te breiden.
“Niet alleen andere onderzoeksinstellingen en universiteiten hebben al interesse getoond, ook voor bedrijven in de landbouwsector zie ik mogelijke toepassingen, bijvoorbeeld om het kiemsucces van zaden te testen onder verschillende klimatologische omstandigheden,” zegt wetenschappelijk coördinator Oscar Franken.
Pionier in koolstoftransitie
Wetenschappers van de Universiteit Antwerpen zijn er dan weer in geslaagd om uit CO2 mierenzuur te maken, terwijl voor de productie van mierenzuur normaalgezien fossiele brandstoffen gebruikt worden als grondstof, waarbij een enorme hoeveelheid CO2 uitgestoten wordt.
Mierenzuur is een cruciaal ingrediënt voor zowel schoonmaakproducten als bijvoorbeeld producten om landingsbanen ijsvrij te houden.
“Voor mijn doctoraat onderzocht ik of we CO2-conversie ook industrieel kunnen toepassen,” zegt Bert De Mot doctoraatsonderzoeker bij de Universiteit Antwerpen die de sprong waagde naar ondernemer bij spin-off Oxylum.
Samen met collega’s Sander Neukermans, Quinten Van Avondt en Tom Breugelmans richtte hij Oxylum op, een spin-off van de Universiteit Antwerpen, om de technologie verder op te schalen en op de vraag van de sector in te spelen.
Chemiesector verduurzamen
Tegen 2025 willen ze een eerste pilootinstallatie klaar hebben die tot 2000 ton CO2 kan omzetten naar mierenzuur.
“Onze berekeningen tonen aan dat door de productie van mierenzuur om te zetten naar ons proces, er tegen 2050 tot 7.5 miljoen ton CO2 per jaar bespaard kan worden,” bevestigt De Mot.
Het team wil hun technologie ook inzetten voor andere toepassingen, bijvoorbeeld om synthetische brandstoffen zoals methanol te produceren, waardoor de totale hoeveelheid CO2 exponentieel kan verminderen.
Opname van een organisatie in de Benelux reeks “SDG-Actors” van het Regionaal Informatiecentrum van de Verenigde Naties (UNRIC) weerspiegelt op geen enkele manier de standpunten van UNRIC en impliceert de goedkeuring ervan niet.
Meer info:
- Het Demonstrator lab huisvest de Hogeschool van Amsterdam, de Universiteit van Amsterdam, VU Amsterdam en Amsterdam University Medical Centers.
- Oxylum, spin-off Universiteit Antwerpen
- UN Academic Impact