Ludo Bok werkt al 18 jaar bij de Verenigde Naties. Momenteel is hij Manager Sustainable Development Goals and UNAIDS in de HIV, Health & Development Group bij het Ontwikkelingsprogramma van de Verenigde Naties (UNDP) in New York. Eerder werkte de Nederlander in Zimbabwe, Lesotho, Vietnam en Zwitserland.
‘’Toen had ik echt het gevoel dat dit iets was wat ik wilde doen en waar ik in verder wou gaan.‘’
Al van jongs af aan was Ludo geïnteresseerd in andere culturen. “Ik had een vriendin en haar ouders werkten in Afrika. Elke keer als ik foto’s zag of als we er kwamen, was ik hierdoor volledig geïntrigeerd.” Toen Ludo begon aan zijn studies, wist hij nog niet meteen welke richting hij uit wou. Hij probeerde een aantal verschillende richtingen en kwam zo uiteindelijk bij ontwikkelingsstudies terecht. “Toen had ik echt het gevoel dat dit iets was wat ik wilde doen en waar ik in verder wou gaan.” Deze opleiding rondde hij af met een thesis over de aidsproblematiek in Afrika. Eenmaal afgestudeerd ging Ludo op zoek naar een baan binnen dit vakgebied. Op dat moment rekruteerde het Nederlandse ministerie van Buitenlandse Zaken net nieuwe kandidaten voor het Junior Professional Officers (JPO) Programma bij de VN. Ludo doorliep de selectieprocedure op zijn 25ste en begon zijn carrière zo bij het Joint United Nations Programme on HIV/AIDS (UNAIDS) in Zimbabwe.
Zijn werk bestond hier vooral uit het coördineren van de verschillende VN-agentschappen en het optimaliseren van de samenwerking. “Toen ik in Zimbabwe begon, was er nog geen medicatie voor aids, dus was het een situatie waarbij een hiv-diagnose min of meer een doodsvonnis was.” Eind jaren ‘90 werd de situatie in Zimbabwe zo dramatisch dat er een wet werd uitgevaardigd die stelde dat elke overledene binnen 24 uur begraven moest worden omdat de mortuaria de toestroom van doden niet meer konden verwerken. Voor iedere baan werden 2 of 3 mensen opgeleid omdat mensen binnen onvoorzienbare tijd konden komen te overlijden. Toen Ludo zo’n 10 jaar later voor zijn werk in Vietnam belandde, zag de situatie er al helemaal anders uit en lag de nadruk meer op het verzekeren van toegang tot een behandeling en medicatie. In deze functie was Ludo vooral bezig met het ondersteunen van maatschappelijke organisaties.
“Ik denk persoonlijk dat het goed is om eerst in het veld te zitten zodat je een beter inzicht hebt in wat de VN is en kan bereiken en je niet opgeslokt wordt in de bureaucratie van de VN”
Momenteel werkt Ludo op het hoofdkwartier van de VN in New York, waar hij manager is in de HIV, Health & Development Group bij het Ontwikkelingsprogramma van de Verenigde Naties (UNDP). Na jaren in het veld gewerkt te hebben, is hij nu meer bezig met het uitstippelen van beleid.
Zijn activiteiten op kantoor verschillen sterk van dag tot dag. “Een doordeweekse dag zit vol met vergaderingen, of ik ben bezig met het schrijven van beleidsstukken of strategieën, of met ontmoetingen met maatschappelijke organisaties, enzovoort. Geen enkele dag ziet er hetzelfde uit, dus dat is wel iets dat voor afleiding zorgt.” Ook reizen maakt een groot deel uit van zijn werk. “In mijn huidige functie reis ik voornamelijk voor board meetings naar Genève, maar in mijn nieuwe functie ben ik verantwoordelijk voor het ondersteunen van landen om de HIV en gezondheidszorg gerelateerde targets in de Duurzame Ontwikkelingsdoelstellingen (SDGs) te realiseren, dus ik hoop dat ik binnenkort weer wat meer het veld in kan gaan om dat te doen.”
Hoewel Ludo dit veldwerk soms mist, schept hij nog steeds veel genoegen in het samenwerken met andere culturen, wat ook in New York nog steeds het geval is. “Ik werk nog steeds nauw samen met maatschappelijke organisaties en dat vind ik het leukste aan mijn werk. Werken op het gebied van HIV en mensenrechten betekent dat je veel samenwerkt met groepen die veelal uitgesloten worden van vooruitgang zoals vrouwen en meisjes, seksuele minderheden, sekswerkers, drugsgebruikers en jongeren. We werken samen met groepen uit all regio’s en overleggen om te kijken wat we kunnen doen en hoe we hen het beste kunnen helpen, om ervoor te zorgen dat hun standpunten naar voor komen en ze hun doelen kunnen bereiken.”
“Ik ben blij dat ik de mogelijkheid heb om daadwerkelijk binnen de wereld iets te proberen veranderen, om het te kunnen verbeteren”
Volgens Ludo bestaan er een aantal misvattingen over de Verenigde Naties. “Ik denk dat mensen de VN soms wat zien als een talkshop. Als je naar het journaal kijkt, dan zie je steeds de Algemene Vergadering, maar wat je niet ziet is het werk in het veld waar daadwerkelijk impact is.” Een van die zaken waar Ludo de impact van heeft gezien, is de maatschappelijke vooruitgang op vlak van de aanvaarding van de LGBT-bevolking in Vietnam. Toen Ludo in Vietnam aankwam, was er slechts een kleine, informele werkgroep die zich bezighield met wat er gedaan kon worden op het gebied van homoseksuelen. Ludo en zijn team begonnen kleinschalige projecten in steden op te starten en samenwerkingsverbanden op te zetten tussen de overheid, de communistische partij en homoseksuelen. Vele van deze beleidsfunctionarissen waren nog nooit in aanraking gekomen met homoseksuelen en door deze rechtstreekse samenwerking beseften ze dat vele van de vooroordelen die ze over homoseksuelen hadden, niet bleken te kloppen. Zo ontstond er meer openheid, waardoor het ook mogelijk werd om meer veranderingen te bewerkstellingen.
Iets waar Ludo erg trots op is, is zijn bijdrage aan het opzetten van een nationaal netwerk voor mensen met hiv, iets wat voorheen nog nooit gelukt was. Gedurende een jaar werkte Ludo samen met zo’n 70 groeperingen binnen Vietnam om dit project te realiseren. Toen het hele proces klaar was, kwamen er mensen met tranen in hun ogen op Ludo af en vertelden hem hoeveel het voor hen betekende dat dit netwerk er eindelijk was. “Dat zijn dan de momenten waarop ik denk: het kan af en toe wel lijken alsof ik een paper pushing job heb, maar ik kan daadwerkelijk iets voor mensen betekenen. Sindsdien is er veel meer engagement en participatie van mensen met hiv. Ze hebben nu hun plek aan de tafel en kunnen zichzelf organiseren en echt representeren.”
“Ik denk dat de VN gewoon een baan is als een ander. We proberen hetzelfde te bereiken tezamen met alle andere organisaties die op dit gebied werken, zoals de non-gouvernementele organisaties en de ministeries. It’s just another job. Maar ik ben blij dat ik de mogelijkheid heb om daadwerkelijk binnen de wereld iets te proberen veranderen, om het te kunnen verbeteren.”
Net als zijn voormalige bazin, Helen Clark (op 19 april 2017 vervangen door Achim Steiner als hoofd van UNDP), is Ludo erg actief op sociale media. Hij prijkt dan ook op nummer 9 van de UN Social 500, een lijst die de inspanningen van VN-werknemers om de boodschap en de activiteiten van de Verenigde Naties te communiceren via sociale media erkent. Volgens Ludo kunnen en moeten sociale media zeker een rol spelen binnen ontwikkelingssamenwerking. “Sociale media biedt een goede mogelijkheid om in direct contact te komen met verschillende mensen. Bijvoorbeeld via Twitter krijg ik een hele hoop direct messages. Via twitterchats kan je je netwerk uitbreiden of vragen stellen en deze daarna dan opvolgen via e-mail.”
“Probeer zoveel mogelijk verschillende ervaringen op te doen, probeer te netwerken, ga naar discussies die georganiseerd worden, wees niet bang om op mensen af te stappen en als je een kans krijgt, grijp die dan gewoon”
Voor jonge mensen die graag aan de slag zouden gaan bij de Verenigde Naties, heeft Ludo Bok een woordje advies. “Kennis van verschillende talen is heel belangrijk binnen de VN en als je nog studeert, doe dan zo veel mogelijk buiten je studies. Reis als je kunt, kijk of je in een ander land kunt studeren, bijvoorbeeld via het Erasmusprogramma. Ik heb zelf via Erasmus in Manchester gezeten en dat was een van de redenen waarom ik ontwikkelingsstudies ben gaan studeren. Probeer zoveel mogelijk verschillende ervaringen op te doen, probeer te netwerken, ga naar discussies die georganiseerd worden, wees niet bang om op mensen af te stappen en als je een kans krijgt, grijp die dan gewoon. Denk niet te lang na, gewoon doen. Dan gaat de bal vanzelf wel aan het rollen.”
UNRIC BENELUX ([email protected]) – Mei 2017 – Auteur: Astrid De Vos
