Overal in Europa applaudisseren we elke avond voor de inspanningen van gezondheidsmedewerkers tijdens de COVID-19 pandemie. Het verontrustend hoge sterftecijfer onder gezondheidsmedewerkers is een voorbeeld van het heldendom in het licht van deze ongekende pandemie.
Overigens is 2020 het Internationaal Jaar van de Verpleeg- en Verloskundigen. Dat is sowieso meer dan verdiend, maar zelden zijn gezondheidsprofessionals essentiëler geweest dan nu. Verpleegkundigen, net zoals alle gezondheidsmedewerkers, staan in de frontlinie staan van de oorlog tegen COVID-19. UNRIC sprak met verpleegkundigen uit heel West-Europa om te achterhalen hoe het met hen gaat.
André Sobral werkt bij de Intensive Care Unit in het Santa Maria Ziekenhuis, het grootste ziekenhuis in Portugal. “In principe ben ik constant in de ruimte van de Intensive Care, in het rode gebied, waar we een strikt protocol moeten volgen. Ik volg twee of drie patiënten tegelijkertijd, monitor medicatie, de beademingsmachines en volg medische richtlijnen op.
Kathleen is verpleegster bij het Sint-Augustinus Ziekenhuis in Antwerpen, België, waar er vorige week 100 patiënten werden behandeld voor COVID-19, maar er een aanzienlijke stijging werd verwacht.
“Aan de ene kant hangt er een rusteloze sfeer in het ziekenhuis, maar aan de andere kant delen we allemaal het gevoel dat we er samen voor gaan. Ik wil absoluut geen held zijn, ik zou liever veilig thuis zijn. Deel uitmaken van een goed georganiseerde en ondersteunende ploeg die alles in goede banen probeert te leiden, stelt me wel enigszins gerust,” zei de Belgische verpleegster in een interview met UNRIC.
“We staan allemaal onder stress en proberen klaar te staan voor onze collega’s en patiënten. We zijn bang, vooral voor een potentieel tekort aan medisch materiaal,” vertelde Dioni, een Griekse verpleegster aan UNRIC.
Een tekort aan gezichtsmaskers en beademingsmachines zijn de problemen waar nagenoeg alle gezondheidsmedewerkers zich zorgen om maken. “Maar we zijn optimistisch dat we het zullen halen, en dat dit ons nog sterker zal maken,” voegt Dioni eraan toe.
Achter de beschermende maskers – als die al beschikbaar zijn – schuilen bezorgde mensen, die zich er net als wij bewust van zijn dat hun aanwezigheid bij anderen gevaarlijk kan zijn.
Ouderen
COVID-19 raakt ouderen harder dan jongeren. Velen van hen zijn afhankelijk van de thuisbezoeken van verzorgers, verplegers en anderen, maar tegelijkertijd kan het hun gezondheid in gevaar brengen.
Mireille Delon, een verpleegster uit Montpellier, in het zuiden van Frankrijk bezoekt 10-15 patiënten per dag, tussen de 70 en 100 jaar oud, en zij is in veel gevallen de enige persoon die ze ontmoeten vanwege het virus. Zij en haar collega’s zijn constant bezorgd om deze kwetsbare mensen te besmetten.
“Telkens ik het huis verlaat ben ik bang om ziek te worden,” vertelde Mireille aan UNRIC. “Ik heb het gevoel dat het virus overal is, en ik sta constant op de uitkijk; wanneer ik een deur openmaak, wanneer ik een knop in de lift of een deurbel aanraak. Ik ben bezorgd omdat ik bang ben dat ik het virus van het ene huis naar het andere overdraag.”
Ze prijst zichzelf gelukkig dat er voldoende voorraad is aan gezichtsmaskers op haar kantoor. Ze zorgt ervoor dat ze alle oppervlakken die ze aanraakt goed schoonmaakt in haar auto wanneer ze instapt.
Maar in sommige plaatsen kan het aantal mensen dat voor ouderen zorgt, met of zonder gezichtsmasker, plotseling snel dalen. In Duitsland zijn er tot wel 300.000 huishoudens afhankelijk van hulp van buitenlandse zorgverleners, voornamelijk uit Oost-Europa. Verwacht wordt dat de meesten van hen het land zullen verlaten naar hun thuisland. Een geschat aantal van 100.000 tot 200.000 ouderen zullen met Pasen geen hulp meer krijgen.
Hoe omgaan met stress
Noodverplegers zijn natuurlijk degenen die in de frontlinie staan, maar alle verplegers, ongeacht hun specialiteit, voelen de impact van deze pandemie. Hannah is een Britse verpleegster die werkt in de seksuele gezondheidszorg, maar is opgeroepen om elders te werken. “Levens van verplegers en gezondheidsmedewerkers worden omgegooid zodat we ons allemaal kunnen aansluiten bij de frontlinie en het virus kunnen bestrijden,” vertelde ze UNRIC.
Maar kunnen verplegers en andere gezondheidsmedewerkers omgaan met zulke stress?
Dr. Hans Kluge, de Regionale Directeur van de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) in Europa vertelde bij een briefing over mentale gezondheid en COVID-19 dat hij blijft bij de methodes die goed van pas kwamen wanneer hij onder druk stond in het verleden; eenvoudige ontspanningstechnieken, zoals ademhalingsoefeningen, spierontspanning en bewustzijnsmeditatie. “Ik probeer verontrustende gedachten te herkennen en ze met mensen om me heen te bespreken. Zij hebben die waarschijnlijk ook en we kunnen beter samen oplossingen vinden. Probeer positief te blijven.”
Dr. Aiysha Malik, technisch ambtenaar bij het Departement voor Mentale Gezondheidszorg van WHO, gaf onlangs dit advies. “Gezondheidsmedewerkers staan momenteel onder immense druk en de mentale gezondheid van gezondheidsmedewerkers beschermen is cruciaal.”
Ze zei dat het belangrijk was om het personeel te laten roteren van hoog naar laag risico, en om ervaren en minder ervaren personeel bij elkaar te zetten. Goede communicatie is noodzakelijk, en iedereen zou de mogelijkheid moeten hebben om met mensen te praten over hoe ze zich voelen en hoe het met hen gaat.
Ten slotte, benadrukte ze dat rust extreem belangrijk is. Maar rust is helaas een luxe die de meeste gezondheidsmedewerkers zich niet kunnen veroorloven op het hoogtepunt van de pandemie.
Vigdís Árnadóttir, een zeer ervaren IJslandse verpleger, zegt dat in sommige ziekenhuizen van de landen die het zwaarst getroffen zijn, de verplegers en gezondheidsmedewerkers twee tot vier uur slaap krijgen. “Is het mogelijk dat dit bijdraagt aan het hoge sterftecijfer? Waren deze mensen zo uitgeput dat hun immuunsystemen er zoveel onder hebben geleden en ze bezweken aan het virus?”
Zelfs voor de COVID-19 uitbraak was het bekend dat ziekenhuizen in vele landen leden onder jaren aan bezuinigingen. In Duitsland bijvoorbeeld, is er niet genoeg medisch personeel, inclusief verplegers, vanwege lage salarissen.
Net zoals in veel andere landen, hebben mensen geapplaudisseerd om hun respect voor medisch personeel te tonen. Maar in Duitsland, werd dit niet per se goed ontvangen. Verplegers willen geen “helden voor een dag” zijn, om David Bowie’s bekende lied te parafrasen.
In een Facebook post die viraal is gegaan in Duitsland, zei een verpleger dat het applaudisseren van mensen, terwijl het goed bedoeld is, niet haar salaris of het feit dat ze zichzelf blootstelt aan het virus, verandert. Verplegers worden plotseling helden genoemd, terwijl hun werk altijd al betekenisvol is geweest en levens heeft gered, niet alleen tijdens de COVID-19 crisis.
Het COVID-19 virus zal helaas binnenkort niet weggaan. In de woorden van Dr. Malik van de WHO, “Dit is een marathon, geen sprint.”
