Amsterdam’s innovatieve oplossingen voor plastic afval

Mensen vissen plastic
© Plastic Whale

Uit onze #SDGActors-reeks.

Amsterdam staat bekend voor haar uitgestrekte grachtennet, dat ongeveer 100 km lang is en erkend is als UNESCO Werelderfgoed. Drijvend op en in al dat water schuilt echter een sluipend probleem: plastic afval. De Amsterdamse vuilnisboten vissen elk jaar zo’n 42,000 kg plastic op uit de grachten. Lokale organisaties en bewoners gaan tot actie over.

Innovatieve oplossingen, zoals Plastic Whale, dat zichzelf omschrijft als het eerste plastic visbedrijf ter wereld, en The Great Bubble Barrier, een mechanisme dat afval blokkeert door luchtbellen, maken van de stad een internationale pionier in de strijd tegen plastic vervuiling.

Hun werk is belangrijker dan ooit om de VN’s Duurzame Ontwikkelingsdoelstellingen, en dan vooral Doelstelling 14 ‘Leven in het water’, te bereiken. Naar schatting belandt acht miljoen ton plastic afval in onze oceanen elk jaar. Alleen al in de Noordzee drijven er 4000 deeltjes per vierkante kilometer. 95% daarvan is van plastic.

Plastic Whale

Elk jaar bezoeken miljoenen toeristen Amsterdam en velen kiezen ervoor om de stad per boot te bezoeken. Vanaf nu kunnen ze het nuttige aan het aangename koppelen door plastic op te vissen. Het Nederlandse bedrijf Plastic Whale heeft tot nu toe 50.000 mensen en 500 bedrijven aan boord verwelkomd om plastic uit de Amsterdamse grachten te vissen, met als doel het water plasticvrij te maken en daarna iets waardevols te doen met het verzamelde plastic.

Deelnemers met het verzamelde plastic
© Plastic Whale

Het bedrijf verzamelt jaarlijks gemiddeld 40.000 PET-flessen afkomstig uit grachten. Het gebruikt de flessen als ruw materiaal om er boten, tafels en andere meubels uit te maken. Het heeft ook een educatief programma om de volgende generatie bewust te maken van de problematiek en hoe ze positieve actie kan ondernemen.

Maurius Smit startte het bedrijf in 2011. Hij wou iets doen nadat hij een verlaten strand had bezocht in Borneo dat bezaaid was met plastic afval.

“Het was zo schokkend. Het heeft mijn ogen geopend en gaf me de motivatie om meer te leren over het ‘plastic soep’-probleem, dat toen nog niet zo bekend was als het nu is,” vertelde Smit aan UNRIC.

The Great Bubble Barrier

Maar wat met het plastic dat door de mazen van het net glipt? In november 2019 installeerde een Nederlandse start-up samen met de stad Amsterdam en het regionale waterschap een luchtbelbarrière in het Westerdokkanaal. De locatie werd gekozen voor haar verbinding met de Noordzee.

Hoe werkt de Great Bubble Barrier
© The Great Bubble Barrier

De barrière is een gordijn van luchtbellen dat ontstaat door perslucht te pompen door een geperforeerde buis op de bodem van de gracht. Dat blokkeert drijvend plastic en duwt het naar het wateroppervlak. De luchtbellen verstoren de schepen of het leven in het water echter niet. De barrière houdt klein plastic afval tegen (1-20 mm) en plastic dat zich op de bodem van de grachten bevindt, waar de vuilnisboten van de stad niet bij kunnen.

De oprichters kwamen op het idee via de luchtbellen in een glas bier, toen de vrouwen samenkwamen en een oplossing zochten voor een de zorgwekkende hoeveelheden plastic die ze zagen tijdens het zeilen op zee.

“We zijn enorm blij dat Amsterdam haar verantwoordelijkheid neemt om dit probleem op te lossen. We hopen dat het een voorbeeld kan zijn voor andere steden. De Nederlanders

The Great Bubble Barrier in de gracht
© The Great Bubble Barrier

hebben een goede band met het water, we zijn er letterlijk door omringd, dus we moeten dit aanpakken,” zei Bubble Barrier woordvoerster Sandy Reitsma.

Hoewel het nog te vroeg is om het succes van de barrière tot nu toe te meten, kan het volgens testen 86% van het vuil onderscheppen.

Plastic Soup Foundation

Eén van Bubble Barrier’s partners is de Plastic Soup Foundation, dat innovatieve oplossingen in de strijd tegen plastic afval stimuleert. Het wil het plasticprobleem bij de wortel aanpakken. Het promoot nieuwe ideeën, creëert meer bewustzijn en organiseert educatieve programma’s.

Enthousiastelingen met het verzamelde plastic
© Plastic Soup Foundation

De stichting, gelanceerd in 2011 en uitgegroeid tot een team van 23 personen, heeft een behoorlijke impact volgens haar eigen online analyses. Alleen al in 2019 hadden de campagnes en de berichtgeving een potentiële reikwijdte van 2,8 miljard mensen over de hele wereld.

“Nederland is in een geprivilegieerde positie die ons de ruimte biedt om het verschil te maken, om dingen uit te vinden. We hebben een standvastige overheid die ons vrede en stabiliteit verzekert en stabiliteit brengt verandering,” aldus oprichster en directrice Maria Westerbos. De voormalige journaliste voelt zich optimistisch over de toekomst.

Ontdek onze andere artikelen over #SDGActors.

Opname van een organisatie in de Benelux ‘SDG Actors’-serie van het VN Regionaal Informatiecentrum (UNRIC) weerspiegelt in geen geval de opvattingen van, noch betekent het een goedkeuring door UNRIC.