Volgens Michelle Bachelet, de Hoge Commissaris voor de Mensenrechten van de Verenigde Naties, kan de pandemie van het coronavirus een ware “ravage aanrichten” in detentiecentra. Ze deed op 25 maart een oproep aan regeringen om dringende maatregelen te nemen.
“COVID-19 begon al aan de deuren te kloppen van gevangenissen, detentiecentra voor mensen in hechtenis of immigranten, evenals woonzorgcentra en psychiatrische centra waar er extreem veel kwetsbare mensen zijn,” gaf Mevrouw Bachelet aan.
“Het is essentieel dat regeringen rekening houden met de situaties van gedetineerden in hun plan van aanpak voor de crisis, zodat de gedetineerden, het personeel en de bezoekers worden beschermd, dat is van belang voor de hele samenleving”, voegde ze eraan toe.
Zo werd het gevangenisverlof van 306 gedetineerden werd in België op dinsdag verlengd om de gedetineerden en het gevangenispersoneel te beschermen tegen een infectie van het coronavirus. De gedetineerden voor wie deze maatregel van toepassing is, waren al bezig met hun re-integratie in de maatschappij. Ze hebben nu toestemming om de gevangenis te verlaten tot het einde van de pandemie.
Belgische parketten herzien hun prioriteiten. De opsluiting van bepaalde veroordeelden is uitgesteld om besmetting in gevangenissen te voorkomen.
In Nederland zijn er ook al maatregelen getroffen in gevangenissen. Zo kunnen gedetineerden alleen nog telefonisch contact houden met dierbaren of via Skype. Jongeren in justitiële jeugdinrichtingen mogen daarentegen wel nog bezoek ontvangen van ouders of wettelijke verzorgers. Tevens worden gedetineerden die last hebben van verkoudheidsklachten, hoesten of kortademigheid meteen geïsoleerd om besmettingen te voorkomen.
“Beperkingen op bezoeken aan gesloten centra kunnen nodig zijn om uitbraken van COVID-19 te voorkomen, maar deze maatregelen moeten op transparante wijze worden ingevoerd en duidelijk aan de getroffenen worden meegedeeld. Plotseling verlies van contact met de buitenwereld kan de nu al moeilijke en potentieel gevaarlijke situaties verergeren”, aldus mevrouw Bachelet.
Ze gaf als voorbeeld de verschillende maatregelen die in sommige landen zijn genomen, zoals het breder gebruik van videoconferenties, de toename van het aantal telefoongesprekken met familieleden en de toelating van e-mails.
Landen hebben de plicht om de lichamelijke en mentale gezondheid en het welzijn van gedetineerden te beschermen, zoals vastgelegd in de VN-minimumregels voor de behandeling van gedetineerden (ook bekend als de Nelson Mandela Regels), vermeldde de Hoge Commissaris voor de Mensenrechten.
De maatregelen die tijdens een gezondheidscrisis worden genomen, mogen de mensenrechten van gedetineerden niet ondermijnen, net zoals hun recht op water en genoeg voedsel. Ook moeten waarborgen tegen mishandeling van personen in hechtenis worden gerespecteerd en moeten ze toegang tot een advocaat en een arts krijgen.
