De Schengenzone: een verjaardag achter gesloten deuren

Gesloten grenzen bij verjaardag Schengenzone
Foto: Daniel Schludi, Unsplash

25 jaar geleden, op 26 maart 1995, is het Verdrag van Schengen in werking getreden in zeven lidstaten van de Europese Unie waar grenscontroles werden afgeschaft en het vrije verkeer van mensen mogelijk werd. Vandaag maken 26 landen deel uit van de Schengenzone. Door de COVID-19 pandemie besloten meerdere lidstaten tijdelijke grenscontroles te opnieuw in te voeren om de verspreiding van het virus te beperken.

Spanje en Hongarije hebben hun landgrenzen gesloten. Polen heeft zijn grenssluiting op woensdag verlengd tot 13 april. Turkije heeft zijn grenzen met Griekenland en Bulgarije gesloten.

Duitsland voert grenscontroles uit met verschillende landen, waaronder Frankrijk, dat daarop met gelijke maatregelen reageert. Het verbiedt de toegang van buitenlandse seizoenarbeiders. Aan de andere kant blijven de Duitse grenzen open met België.

Tsjechië, Cyprus, Denemarken, Litouwen, Roemenië en Slovakije hebben hun grenzen voor buitenlanders gesloten (in Slovakije mogen Polen wel nog binnen). Oostenrijk heeft zijn landgrens met Italië en Zwitserland gesloten.

Grenzen sluiten als laatste redmiddel

Op 26 maart 1995 werd het Schengen-akkoord ondertekend door België, Duitsland, Frankrijk, Luxemburg, Nederland, Spanje en Portugal. Tegenwoordig maken 22 lidstaten van de Europese Unie deel uit van de Schengenzone, en vier geassocieerde staten, Liechtenstein, Noorwegen, Zwitserland en IJsland.

Om de verspreiding van het nieuwe coronavirus te beperken, hebben sommige lidstaten besloten om de doorgang binnen deze ruimte te beperken. De Europese Commissie legt uit dat zo’n beslissing slechts een “laatste optie” moet zijn.

Het is sinds 17 maart ook verboden voor burgers die niet uit de EU komen om te reizen binnen het Schengengebied. De EU heeft wel maatregelen genomen om de adequate behandeling van mensen die moeten reizen en de beschikbaarheid van essentiële goederen en diensten te garanderen.

“We moeten exceptionele maatregelen nemen om de gezondheid van onze burgers te beschermen. Maar we doen het op een manier waarop essentiële goederen en diensten blijven circuleren op onze interne markt”, benadrukte President van de Europese Commissie, Ursula von der Leyen.

Van zijn kant heeft de Secretaris-Generaal van de VN, António Guterres, het belang van solidariteit benadrukt in deze bijzondere tijden:

“Reisbeperkingen zijn in voege omdat de verspreiding van het virus moet worden ingeperkt. Tegelijkertijd is het nodig om solidair te blijven en te strijden tegen misinformatie en campagnes op sociale media die angst en verdeeldheid willen zaaien”.