(Update van 25 augustus 2021) Ook na de verovering van de Afghaanse hoofdstad Kaboel herhaalde de VN haar engagement om ter plaatse te blijven en hulp te bieden aan de slachtoffers van het conflict. De VN is vooral bezorgd over mensenrechtenschendingen en de situatie van Afghaanse meisjes en vrouwen.
Aangezien de situatie in Afghanistan uiterst onstabiel blijft, roept de VN alle partijen op “burgers te respecteren en te beschermen en af te zien van willekeurige aanvallen”.
UNICEF schat dat ongeveer 18 miljoen mensen in het land hulp nodig hebben en dat een op de drie kinderen dit jaar naar verwachting aan ernstige ondervoeding zal lijden.
Ter plaatse aanwezig
De Verenigde Naties benadrukt dat de veiligheid van al haar personeel in Afghanistan een prioriteit is. Ze herinnert de taliban ook aan hun verplichting om de wetten te respecteren die het personeel en de gebouwen van de Verenigde Naties beschermen, evenals de integriteit en onschendbaarheid van diplomatieke vertegenwoordigers.
“De meerderheid van het humanitaire personeel blijft ter plaatse om humanitaire hulp te bieden in overeenstemming met de principes van menselijkheid, neutraliteit, onpartijdigheid en onafhankelijkheid”, zei dr. Ramiz Alakbarov, plaatselijk vertegenwoordiger van de Verenigde Naties in Afghanistan, op 17 augustus nog in een verklaring.
De VN biedt hulp in het noorden, zuiden, westen en andere delen van het land door onder andere medicijnen te verstrekken en gezondheidsdiensten aan te bieden in zowel permanente ziekenhuizen als mobiele eenheden.
De bescherming en noden van ongeveer een half miljoen ontheemde Afghanen, van wie 80% vrouwen en kinderen, worden gemonitord.
In de week van 16 tot 22 augustus ontvingen 80.000 mensen voedselhulp en stak 600 ton voedsel van het Wereldvoedselprogramma de internationale landgrenzen over. Er werd ook voedsel verstrekt aan 21.000 mensen die in het noorden van het land door droogte werden getroffen, meldde het Bureau voor de Coördinatie van Humanitaire Aangelegenheden (OCHA).
Zoals uit het aanvullend verzoekschrift voor de situatie in Afghanistan blijkt, is dringend 62,8 miljoen dollar aan financiering nodig. Dit maakt deel uit van een eerdere oproep die nog steeds ondergefinancierd blijft en waarvan slechts 43% werd vrijgemaakt.
Vluchtelingen en ontheemden
De Verenigde Naties maken zich in toenemende mate zorgen over beperkingen die worden opgelegd aan mensen met legitieme reisdocumenten en over willekeurig geweld rond de luchthaven van Kaboel.
Nu de situatie zo snel achteruit is gegaan, roept de VN-Vluchtelingenorganisatie (UNHCR) landen op om uitwijzingen naar Afghanistan stop te zetten en roept het buurlanden op hun grenzen open te houden.
UNHCR is tevreden met de inspanningen van verschillende landen om Afghaanse burgers die gevaar lopen te beschermen met bilaterale evacuatieprogramma’s. Die programma’s mogen echter geen dringende en bredere internationale humanitaire respons overschaduwen of vervangen.
Interne verplaatsingen zijn het talrijkst. “Van de honderdduizenden die zijn gevlucht, bevinden zich nu 550.000 personen op een andere plek in het binnenland, waardoor ze dus nog steeds in Afghanistan zijn,” zei UNHCR-woordvoerster Shabia Mantoo.
Oproep tot terughoudendheid
Tijdens de spoedzitting van de Veiligheidsraad op maandag 16 augustus riep de VN-Secretaris-Generaal op tot internationale eenheid over Afghanistan, bescherming van de mensenrechten, een voortzetting van de humanitaire hulp en pleitte hij ervoor dat het land niet opnieuw een platform voor terrorisme wordt.
António Guterres riep alle partijen, en in het bijzonder de taliban, op om “de grootst mogelijke terughoudendheid te tonen om levens te beschermen en ervoor te zorgen dat aan humanitaire behoeften kan worden voldaan”.
De Veiligheidsraad riep op tot “de stopzetting van vijandelijkheden en de oprichting van een nieuwe regering in Afghanistan die verenigd, inclusief en representatief zou zijn”, met deelname van vrouwen. Alle leiders moeten hun inspanningen opvoeren om hun geschillen te overwinnen en een gemeenschappelijke basis te vinden door het welzijn van het Afghaanse volk centraal te stellen bij deze inspanningen.
Duurzame vrede vereist de inclusie van de hele samenleving.
Respect voor mensenrechten, met name die van vrouwen
De VN-Secretaris-Generaal uitte zijn bijzondere bezorgdheid over de toename in geweld tegen vrouwen en meisjes. “Het is cruciaal dat de zwaarbevochten rechten van Afghaanse vrouwen en meisjes worden beschermd”, benadrukte hij.
“Ze kijken naar de internationale gemeenschap voor steun – dezelfde internationale gemeenschap die hen heeft verzekerd dat ze meer kansen zouden krijgen, dat onderwijs gegarandeerd zou worden, dat hun vrijheden uitgebreid zouden worden en dat hun rechten gewaarborgd zouden worden.”
De VN benadrukt ook dat vrouwen cruciaal zijn om essentiële en humanitaire diensten te verlenen, met name op het gebied van gezondheidszorg en onderwijs. Ze moeten dus beschermd worden en de mogelijkheid krijgen om te werken.
De 15 leden van de Veiligheidsraad uitten hun diepe bezorgdheid over het aantal ernstige inbreuken op de internationale mensenrechtenwetgeving en de verschillende mensenrechtenschendingen die worden gemeld. Ze benadrukten de “dringende en dwingende noodzaak” om de verantwoordelijken voor de rechter te brengen.
