De veerkracht van kinderen in conflictsituaties overtreft elke vorm van wreedheid – UNICEF Directeur in Brussel

Geert Cappelaere, UNICEF, Gezichten van de VN

Geert Cappelaere is sinds begin september 2021 aan de slag in Brussel als UNICEF’s directeur voor partnerschappen.

De Belg die afstudeerde in Gent en daar aan de universiteit zijn werk rond kinderrechten startte, begon zijn loopbaan bij UNICEF in 1999, om er nooit meer weg te gaan.

“In de landen waar ik heb gewoond en gewerkt de afgelopen 20-25 jaar van mijn carrière bij UNICEF, heb ik het wreedste gezien wat een mens kan doen,” beseft Cappelaere, die onder andere in Jemen, Soedan en Sierra Leone gewoond heeft en vele landen in oorlog bezocht. “Dat heeft me getekend, maar wat een nog grotere indruk op me naliet was de veerkracht van kinderen, hun kijk op de toekomst en zoektocht naar oplossingen.”

In een interview met UNRIC heeft Cappelaere het over wat we van kinderen en jongeren kunnen leren, over zijn prioriteiten en hoe we de komende generatie meer kansen kunnen geven.

Wat is uw academische achtergrond en hoe heeft dat uw carrière beïnvloed?

Ik startte mijn universitaire studies met een onderwijsdiploma, daarna volgden een master criminologie en mensenrechten. Mijn drijfveer voor die studiekeuze was de zorg om de meest kwetsbaren in de samenleving te helpen en het gevoel dat kinderen een extra stem nodig hadden, waar ook ter wereld.

Ik ben heel blij dat ik mijn studies met rechten heb beëindigd, omdat het me heeft geholpen om het recht te gebruiken als een instrument om de situatie van kwetsbare mensen in de samenleving te verbeteren.

Hoe heeft uw eerdere carrière u voorbereid op deze functie?

Midden jaren 80 vroeg de Belgische regering of ik geïnteresseerd was om te helpen bij het schrijven van het Verdrag van de Verenigde Naties inzake de rechten van het kind. Dat was al in 1979 begonnen, maar het intergouvernementele proces versnelde rond 1985. België wilde graag een rol spelen bij het ontwerp en ik nam het voorstel aan.

In ons team waren we met een zestal experts in kinderrechten. Het was behoorlijk multilateraal met erg leuke Europese, Latijns-Amerikaanse en Afrikaanse collega’s, ze zijn vrienden voor het leven.

Eenmaal het verdrag was aangenomen en zo snel door zoveel landen werd geratificeerd, werden we gevraagd om over de hele wereld te reizen om nog meer landen te overtuigen. Ik voelde dat het reizen mijn academische carrière beïnvloedde en wilde eigenlijk terugkeren naar de universiteit.

De toenmalige uitvoerend directeur van UNICEF vroeg me echter om bij hen te komen werken, ik ging hiermee akkoord mits het beperkt bleef tot een jaar. Na dat eerste jaar in New York, vroegen ze me om in Midden- en Oost-Europa te werken rond kinderrechten met de Wereldbank en UNICEF. Daar realiseerde ik me dat de VN met de juiste aanpak zo’n enorm verschil kan maken. Ik besloot toen te blijven en ik ben er nog steeds.

Wat heeft het meeste indruk gemaakt op u tijdens uw carrière?

Geert Cappelaere, Gezichten van de VN, UNICEF
© UNICEF/UNI368868/

De veerkracht van kinderen. Dat is een kwaliteit die kinderen hebben en die we schijnbaar als volwassene verliezen. Volwassenen klagen over problemen, terwijl kinderen heel graag met oplossingen voor de dag komen.

Ik denk bijvoorbeeld aan een ontmoeting van twee uur in Aleppo in het noorden van Syrië met een groep kinderen die allemaal gehavend uit de oorlog kwamen, ze hadden ledematen verloren, waren verlamd, … Het doel was om naar hun verhalen te luisteren. Wat al die kinderen gemeen hadden, was dat ze niet te veel tijd wilden besteden aan hun lijden, maar dat ze vooral met mij wilden delen wat hun ambities waren in het leven, wat ze later wilden worden.

Wat zullen uw prioriteiten zijn als Directeur van UNICEF’s bureau voor partnerschappen in Brussel? 

Ik heb een duidelijk mandaat om met mijn team, VN-agentschappen en andere partners samen te werken om het partnerschap met Europa verder te versterken: dat gaat van fondsen vrijmaken, het ter beschikking stellen van programmatische kennis en van onze expertise tot publiek-private partnerschappen.

Geert Cappelaere, UNICEF, Gezichten van de VN
© UNICEF/UN0274359/Ayene

Het doel is een “team Europa” te creëren waar verschillende partijen samenwerken, instellingen, lidstaten, investeringsbanken, ontwikkelingsbanken, want zo’n team kan de duurzame ontwikkeling, de humanitaire agenda en de mensenrechtenagenda opkrikken in het belang van de minst ontwikkelde landen en de meest kwetsbare mensen.

Wat zullen de voornaamste uitdagingen van uw nieuwe functie zijn?

De politieke omgeving die conservatiever wordt. Ook de tanende solidariteit. COVAX is een goed voorbeeld, wij zijn voor 78% gevaccineerd, terwijl in de minst ontwikkelde landen dat slechts 2% is. Dat is onaanvaardbaar ten aanzien van de minst ontwikkelde landen, maar ook omdat het virus ons zal blijven achtervolgen.

De terughoudendheid om officiële ontwikkelingshulp (ODA) te herdefiniëren is een ander heikel punt. Hoe zorgen we ervoor dat publieke financiering beschikbaar blijft en toeneemt, zodat we de ontwikkelings- en humanitaire agenda kunnen blijven ondersteunen? En hoe kunnen we de privéfinanciering aanboren om die agenda’s te realiseren?

Die uitdagingen delen we waarschijnlijk allemaal en moeten we samen overwinnen.

Welke rol kunnen kinderen/jongeren spelen voor een toekomst waarin hun rechten gewaarborgd zijn?

Het zijn niet oude mensen zoals ik die de wereld gaan veranderen. Het is de energie en het nieuwe denken van kinderen en jongeren, die we moeten aanwakkeren en kansen geven. Wij als oudere generatie moeten de context creëren om die energie en toewijding te maximaliseren.

Daarvoor zijn investeringen nodig in bijvoorbeeld kwalitatief onderwijs – met het best mogelijke loon voor leraren, in kindergezondheidszorg, in de ondersteuning van het ouderschap.

Is er iets dat u nog zeker wil verwezenlijken in uw carrière?

Ik hoef niet te schitteren, ik wil dat mijn rol zich op de achtergrond afspeelt en ik wil jonge mensen de ruimte geven om deel te nemen aan een organisatie als UNICEF ​​om het beste van zichzelf te geven. Ik wil er zijn om hen te ondersteunen en als klankbord te dienen.

Welk advies zou u zelf geven aan jongeren die bij de VN willen werken?

Kom bij ons werken! Ik geloof steevast in een multilateraal systeem als we een eerlijkere duurzame wereld willen, misschien wel in een multilateraal systeem dat anders is georganiseerd.

Laat je niet afschrikken door de gebreken van het systeem, maar voel je gesterkt om de veranderingen teweeg te brengen die wij nog niet hebben kunnen maken.

We hebben jonge mensen van over de hele wereld nodig. Laten we opnieuw vinden wat ons bindt, niet wat ons scheidt.

Lees hier meer over: