Patrick van Weerelt

3

Patrick van Weerelt studeerde rechten en begon zijn VN-carrière bij het OHCHR(Bureau van de Hoge Commissaris van de VN voor de Mensenrechten) in Genève. Daarna werkte hij bij het UNDP (VN-Ontwikkelingsprogramma) in Zuid-Afrika. Voordat Patrick in 2011 lid werd van het UNDP System Staff College in Turijn, was hij actief als UNDP Practice Leader voor democratisch bestuur in West- en Centraal-Afrika (gevestigd in Dakar) en als Senior Human Rights Adviser op het UNDP-hoofdkwartier in New York. In oktober 2015 werd hij aangesteld als hoofd van het UNSSC Kenniscentrum voor Duurzame Ontwikkeling.

Wat is uw academische achtergrond? Heeft die studiekeuze een invloed gehad op uw latere carrière?

Ik heb rechten gestudeerd in Maastricht en daarna mijn LL.M gehaald in Human Rights en Humanitarian Law in Lund, Zweden. De studie in Zweden heeft me de mogelijkheid gegeven om een stage te lopen tijdens de Wereldconferentie Mensenrechten in 1993 in Wenen, terwijl mijn Professor in Maastricht, Professor Cees Flinterman, bijzonder belangrijk is geweest in mijn overstap van de universiteit naar het Ministerie van Buitenlandse Zaken. Dus ja, mijn studie heeft enorm bijgedragen aan mijn interesse voor de VN, vooral ook omdat het de VN ‘bereikbaar’ heeft gemaakt als potentiele werkgever.

Wat was uw allereerste job nadat u afstudeerde en nadien binnen de Verenigde Naties?

Nadat ik aftudeerde, kreeg ik een baan bij de Universiteit van Maastricht waar ik onderzoek deed voor het Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschappen rond het recht op onderwijs voor kinderen die illegaal in Nederland verbleven. Op het moment dat het onderzoek afliep, werd ik uitgenodigd door buitenlandse zaken om de een meer coherent systeem op te zetten voor de Nederlandse mensenrechtenrapportages bij de VN. Dat heb ik uiteindelijk een jaar gedaan, en heb in die tijd gesolliciteerd voor een JPO[1] functie in Genève. In januari 1996 ben ik begonnen bij het VN mensenrechtencentrum, wat inmiddels het Bureau van de Hoge Commissaris van de Verenigde Naties voor de Mensenrechten is. In die tijd hadden we als jonge Nederlanders de mogelijkheid om voor een periode van 4 jaar als JPO actief te zijn. Na mijn tijd in Geneve ben ik vervolgens overgestapt naar UNDP[2] in Zuid-Afrika, en dit was ten tijde van het presidentschap van Mandela. Op dat moment was dat natuurlijk de hoofdprijs voor elk persoon geinteresseerd in mensenrechten en ontwikkeling. De VN was pas kort actief in Zuid-Afrika en ik ging me er bezig houden met mensenrechten, misdaad preventie en lokaal bestuur. Dat was uiteraard geweldig.

dkjfdkjf

Welke ervaring, land of functie binnen het VN-systeem was het meest memorabel voor u?

In 1998 verklaarde de toenmalige VN Secretaris-Generaal Kofi Annan dat mensenrechten van essentieel belang waren voor elk onderdeel van de VN. Ik ben toen vanuit Zuid-Afrika naar UNDP Genève en later New York gehaald en heb daar het mensenrechtenbeleid van de organisatie ontwikkeld. Om beleid te ontwikkelen voor z’n groot VN-onderdeel was zeer verrijkend, ook al omdat het een enorme invloed had op het werk van de gehele VN. Na dit een kleine tien jaar gedaan te hebben zijn we naar Dakar verhuisd waar ik me binnen het UNDP Regionale kantoor bezig ging houden met 23 landen in West- en Centraal Afrika als “Practice Leader”voor goed bestuur (anti-corruptie, verkiezingen, lokaal bestuur, ondersteuning van parlementen, rule of law etc.). Vervolgens ben ik overgestapt naar het Stafcollege van het VN-systeem in Turijn en sinds oktober 2015 ben ik hier in Bonn, waar ik het nieuwe Kenniscentrum voor Duurzame Ontwikkeling van het Stafcollege heb mogen opzetten en openen. Terugkijkend zijn al deze ervaringen interessant, vooral ook omdat ze zo verschillend zijn geweest. En een ding dat ik zelf heel erg waardeer is dat ik de mogelijkheid heb gehad om zowel op hoofdkantoor, regionaal kantoor, liaison office en landen kantoor gezeten te hebben daar dit je echt een compleet beeld geeft van hoe de organisatie in zijn geheel werkt.

Wat houdt uw huidige functie precies in?

Het Kenniscentrum voor Duurzame Ontwikkeling van het Stafcollege van het VN-systeem, officieel geopend in maart 2016 en gehuisvest in een prachtig kasteeltje, verzorgt trainingen over de inhoud van de 2030 Agenda voor duurzame ontwikkeling en het Parijse klimaatakkoord voor VN staff en sinds kort ook voor overheden en het bedrijfsleven. Betreffende implementatie leggen we vooral de nadruk op de transformatieve elementen van de agenda. Het is belangrijk om te benadrukken dat de SDG’s deel uit maken van een bredere visie die lidstaten hebben verwelkomd,  namelijk de 2030 Agenda. De 2030 Agenda is een politiek, economisch, sociaal maatschappelijke agenda en we moeten er voor waken dat we het niet slechts benaderen als technocratische richtlijn die zogenaamd politiek neutraal is. Het is een waardevolle agenda die daadwerkelijk bij kan dragen aan een betere toekomst voor eenieder. People, Planet, Prosperity, Partnership en Peace, dit zijn ook de handvatten die toegang bieden voor grotere beleidscoherentie. Niet alleen in het globale zuiden, maar ook in het noorden, en dat onderstreept tenslotte het universele element van de 2030 Agenda voor duurzame ontwikkeling.

Het Kenniscentrum biedt leer- en opleidingsmogelijkheden aan die op duurzame ontwikkeling zijn gericht voor zowel het veld als hoofdkantoor, en doet dit in persoon of via blended on-line formats. We zijn begonnen met drie, en zijn inmiddels gegroeid naar een staff van ongeveer 20 personen. Bij het werk met de VN landen teams wordt vooral gericht gekeken naar de repositioning van de VN en haar catalytische bijdrage; in samenwerking met overheden (in het noorden en het zuiden) kijken we vooral naar beleidscoherentie; terwijl met het bedrijsleven de nadruk ligt op zaken die verder gaan dan ‘slechts’ de groene agenda.

Welk aspect van uw job is het meest uitdagend en welk aspect geeft u het meeste voldoening?

Het meest uitdagende op dit moment, en ik bedoel dat heel positief, is dat wij geen bijdrage van de VN ontvangen. We zijn volledig zelfbedruipend. Het grootste deel van ons budget genereren we via onze cursussen, met daarnaast een genereuze bijdrage van de Duitse overheid. Ons model is interessant omdat het ons forceert om op de hoogte te zijn van wat echt nodig is, en om vervolgens de hoogste kwaliteit te leveren daar het financiele element essentieel voor ons voortbestaan is. We werken dus als een soort private sector binnen de VN, en dat brengt een hele leuke enthousiaste dynamiek met zich mee.

ghghjgfjvf

Wat wordt volgens u onderschat aan werken bij de VN en wat voor concreet advies zou u geven aan jongeren die vandaag een carrière willen starten bij de VN?

De Verenigde Naties is de mooiste werkgever die je je maar kunt voorstellen. Er wordt vaak gezegd dat het een bureaucratische reus is die met zijn tijd mee moet, en dus moet veranderen. Dit is natuurlijk ook zo, maar onderschat niet hoeveel verandering er plaats vindt en al heeft gevonden. Voor wat betreft de nabije toekomst, kijk maar eens naar de plannen van Secretaris-Generaal Antonio Guterres met het VN ontwikkelings systeem. Dit behelst echt geen kleine aanpassingen. Het raakt het institutionele, het programmatische en eigenlijk de gehele rol van de Verenigde Naties op landen niveau. Dit vergt van personeel, ook toekomstig personeel, veel bereidheid tot aanpassing en misschien zelfs omscholing. Uitgezonderd de humanitaire wereld, zal de nadruk zal steeds meer komen te liggen op beleidsmatig advies, en steeds minder op project werk. En bovendien werken we steeds meer naar een coherent VN landenteam model toe, waar de nadruk nadrukkelijker komt te liggen op wat landen echt nodig hebben in plaats van een VN landenteam model dat eenvoudigweg een weerspiegeling is van de individuele mandaten van de respectievelijke VN onderdelen.

Betreffende onderschattingen denk ik vooral aan de impact die je keuze om te werken voor de VN heeft op de rest van je familie. Het klinkt altijd geweldig als je verhalen hoort van mensen die van het ene land naar het andere gaan, maar je moet wel een familie/partner hebben die dat aankan en daarin wil meegaan. In mijn geval is dat heel goed gegaan: dankzij mijn vrouw en kinderen hebben we van mijn carriere een fantastisch avontuur kunnen maken. Maar dat is zeker niet iets dat je zo maar voor elkaar krijgt, en zeker niet als beide partners een actieve carriere ambieren die aan alle rand voorwaarden van beide dient te voldoen.

Daarnaast roep ik jongeren op om uitsluitend te solliciteren op dingen die je ook echt leuk vindt. Het prachtige van de VN is dat je je eigen carrière kan creëren. Maar dan moet je je wel bewust zijn van de keuzes die je maakt, en dat begint bij de allereerste. Je ziet veel mensen binnenkomen die de VN als instituut belangrijker vinden dan de functie die ze daarin gaan vervullen, en dat leidt vaak tot frustraties. Daarnaast, kijk niet altijd en alleen maar omhoog, maar richt je op wat je graag doet. Uiteindelijk ligt het succes van je carriere in je kennis en bijdrage gekoppeld aan de kansen die op je pad komen. En die kansen komen er echt wel zolang je blijft geloven in wat en voor wie je het doet.

[1] Het Junior Professional Officers (JPO) Programma bij de Verenigde Naties is een vormingsinitiatief om jonge deskundigen de kans te bieden ervaring op te doen in een aantal VN-organisaties.

[2] VN-Ontwikkelingsprogramma