Fietsen Zonder Leeftijd is een beweging die in 2012 werd gelanceerd door Ole Kassow in Kopenhagen, Denemarken. Hij neemt een of twee oudere mensen mee op zijn fietstocht, een simpele actie die iedereen kan ondernemen.
Voor Wereldfietsdag (3 juni) moedigen we lidstaten aan om de fiets als eenvoudig, betaalbaar, betrouwbaar, schoon en duurzaam vervoermiddel te benadrukken en promoten.
Maar naarmate we ouder worden, wordt fietsen moeilijker door verminderd zicht en een beperktere fysieke conditie. Ouderen moeten vaak met tegenzin de vrijheid en vreugde van het fietsen opgeven uit angst om geblesseerd te raken.
Hoe kunnen we hen helpen weer op de fiets te stappen, ondanks hun soms beperkte mobiliteit?
Een levensveranderende fietstocht
Zoals veel Denen gaat Ole Kassow met de fiets naar het werk. Toen hij een zorgtehuis passeerde, zag hij een oudere man met een looprek die aan het kijken was naar de voorbijfietsende mensen. Zijn naam was Torkhild en Ole vroeg zich af hoeveel mensen met beperkte mobiliteit net als Torkhild de vrijheid om te fietsen missen?
Hij besloot een riksja te huren en naar het zorgtehuis te fietsen in de hoop de bewoners een lift aan te bieden. Zijn eerste passagier was Gertrud, die vroeg om naar het Langelinie-gebied van Kopenhagen te gaan. Het was een speciale plek voor haar; ze was na de Tweede Wereldoorlog naar Groenland verhuisd en het was hier waar schepen uit Groenland vroeger aanmeerden. Ze vertelde honderduit en na die ervaring, die zowel voor bestuurder als passagier verrijkend was, vormden zij en Ole een speciale band. De volgende dag belde de directeur van het zorgtehuis met de vraag wat hij met Gertrud had gedaan, voor hij er snel aan toevoegde dat alle andere bewoners nu ook een lift wilden.
Ole besloot meer bewoners mee op fietstochten te nemen.
De verhalen en ervaringen waren te mooi om ze niet met iedereen te delen. Ole nam contact op met Dorthe Pedersen, een maatschappelijke adviseur van de stad Kopenhagen, die zo geïntrigeerd was door het idee dat ze samen vijf riksja’s kochten.
Uitgerust met hun nieuwe riksja’s verzamelden ze enkele vrijwilligers en namen ze tien bewoners van zorgtehuizen mee voor een ritje. Al snel volgden andere steden in Denemarken en ondertussen heeft de beweging zich verspreid naar 50 landen over de hele wereld, met meer dan 2500 afdelingen.
Verhalen, relaties en het bestrijden van leeftijdsdiscriminatie
“De fiets overbrugt generaties, sociale grenzen en landen. Het is een fantastisch hulpmiddel om relaties over generaties heen op te bouwen”, vertelde Ole aan UNRIC.
Een van de doelstellingen van Fietsen Zonder Leeftijd is het bestrijden van leeftijdsdiscriminatie. Ze doen dit door een band te scheppen over generaties heen, tussen de fietsers en passagiers, hun familieleden en de medewerkers van de zorgtehuizen.
Duurzame mobiliteit
“Iedereen heeft het recht om ergens te geraken,” zegt Ine Bosmans, projectmedewerker fietseducatie bij Mobiel 21, de organisatie die ook Fietsen Zonder Leeftijd in Vlaanderen beheert. Ze zorgt ervoor dat vrijwilligers aan de slag kunnen, zoekt mee naar subsidiekanalen voor startende initiatieven en verzorgt opleidingsmomenten en uitwisseling tussen chauffeurs van de riksja’s en initiatiefnemers van Fietsen Zonder leeftijd in Vlaanderen.
Op langere termijn wil Mobiel 21 de vervoersarmoede oplossen, niet alleen voor ouderen, maar ook bijvoorbeeld voor mensen met een beperking of leerlingen uit het bijzonder onderwijs. “We willen mensen aanzetten tot duurzame mobiliteit.” Als Ine luidop mag dromen, “heeft over 10 jaar elke gemeente en elk woonzorgcentrum een riksja, duofiets of rolstoelfiets.”
Fietsen Zonder Leeftijd heeft laten zien hoe een simpele fietstocht ingrijpende gevolgen kan hebben op het leven van oudere mensen met een beperkte mobiliteit. In de zorgtehuizen merken ze dat de sfeer beter is dankzij de fietstochten. Ze zien bewoners die jarenlang niet hebben gepraat nu aan hun buren vertellen over hun fietsavonturen. De fietstochten zijn er ook voor mensen met een visuele beperking die genieten van de wind in hun haren en de voorbijgaande geuren en geluiden.
Ook Ine deelt een getuigenis van een personeelslid in een woonzorgcentrum die haar vertelde dat ze “veel activiteiten organiseren, maar de activiteit met de fiets is altijd een topper!”
Bij Fietsen Zonder Leeftijd willen ze het welzijn van oudere burgers verbeteren door ze weer op de fiets te krijgen. De beweging speelt een actieve rol bij het promoten van de Duurzame Ontwikkelingsdoelstellingen, vooral doelstellingen 3, 10 en 11 die een goede gezondheid en welzijn, verminderde ongelijkheid en duurzame steden en gemeenschappen promoten.
Nuttige links:
- Wereldfietsdag
- Fietsen Zonder Leeftijd (België)
- Mobiel 21
- Fietsen Alle Jaren (Nederland)
- Hoe eraan beginnen?
