De VN-baas beschreef Oekraïne als “een epicentrum van ondraaglijke hartzeer en pijn” en sprak donderdag in Kiev samen met de Oekraïense president de pers toe. Hij beloofde er om de steun op te voeren in een land met miljoenen ontheemden dat lijdt onder de Russische invasie.
“Ik ben hier om me te richten op hoe de VN de steun aan de Oekraïense bevolking kan uitbreiden, levens kan redden, het lijden kan verminderen en de weg naar vrede kan helpen vinden”, zei Secretaris-Generaal António Guterres tegen verslaggevers van over de hele wereld verzameld in een statige zaal met dichtgetrokken gordijnen.
Kort na de persconferentie zouden twee raketaanvallen de hoofdstad getroffen hebben, een teken dat de oorlog nog lang niet voorbij is, ondanks de Russische terugtrekking uit de omliggende voorsteden.
Volgens nieuwsberichten kwam in het noordwesten van de stad ten minste één persoon om het leven en raakten verschillende mensen gewond – sommigen werden bedolven onder het puin toen twee hoge gebouwen in brand vlogen.
Ontzag voor de vastberadenheid van Oekraïne
“Ik wil dat het Oekraïense volk weet dat de wereld jullie ziet, naar jullie luistert en ontzag heeft voor jullie veerkracht en vastberadenheid”, zei de VN-topman.
“Ik weet ook dat woorden van solidariteit niet genoeg zijn. Ik ben hier om een zicht op de noden ter plaatse te krijgen en om onze operaties op te voeren.
“Er moet een einde komen aan deze oorlog en er moet vrede komen, in overeenstemming met het Handvest van de Verenigde Naties en het internationaal recht. Veel leiders hebben goede pogingen ondernomen om een einde te maken aan de gevechten, maar die pogingen zijn tot nu toe niet geslaagd.
“Ik ben hier om u, mijnheer de president, en het volk van Oekraïne te zeggen: We zullen niet opgeven.”
Crisis binnen een crisis: Marioepol
Guterres zei dat de tienduizenden burgers en strijders die nog in de belegerde en verwoeste kuststad Marioepol zouden zijn, dringend nood hadden aan een humanitaire corridor om te ontsnappen aan de verschrikkingen van de Russische indringers, vanuit de laatste verschansing, de staalfabriek van Azovstal.
“Marioepol is een crisis binnen een crisis. Duizenden burgers hebben levensreddende hulp nodig. Velen zijn bejaard, hebben medische zorg nodig of zijn minder mobiel. Zij hebben een ontsnappingsroute uit de apocalyps nodig.”
Hij herinnerde eraan dat hij dinsdag tijdens zijn ontmoeting met president Vladimir Poetin in Moskou “in principe” was overeengekomen om de VN en het Rode Kruis in te schakelen bij de evacuatie van burgers.
“Vandaag hadden president Zelenski en ik de gelegenheid om deze kwestie te bespreken”, en hij voegde eraan toe dat “er op dit moment intensieve gesprekken plaatsvinden om dit voorstel verder uit te werken en te verwezenlijken.”
Mislukking in New York
De invasie van Moskou in Oekraïne was een duidelijke schending van de territoriale integriteit van Oekraïne en van het VN-Handvest, en Guterres maakte duidelijk dat de Veiligheidsraad er niet in was geslaagd zijn hoofddoel te bereiken: oorlog voorkomen of beëindigen.
“Dat is een bron van grote teleurstelling, frustratie en woede”, zei hij.
“Maar de mannen en vrouwen van de Verenigde Naties zetten zich elke dag in voor het volk van Oekraïne, zij aan zij met zo veel moedige Oekraïense organisaties. Ik breng hulde aan de meer dan 1400 VN-personeelsleden – de overgrote meerderheid van hen zijn Oekraïense burgers. Zij werken ter plaatse in negen operationele hubs en op 30 locaties.”
Hij zei dat de complexe hulpmissie “een van de snelst opgezette operaties was die we ooit hebben ondernomen, en we zijn ons er terdege van bewust dat niet alles perfect is. Wat we kunnen bieden, verbleekt in vergelijking met de noden”.
Hij beloofde meer actie “over de hele lijn – in coördinatie met de Oekraïense regering bij elke stap van het proces”.
Steun voor miljoenen
Hij zei dat levensreddende humanitaire hulp 3,4 miljoen mensen in Oekraïne heeft bereikt, en voegde eraan toe dat de VN ernaar streeft tegen eind augustus meer dan dubbel zoveel mensen, 8,7 miljoen, te bereiken.
Guterres zei dat cash hulp wordt uitgebreid en dat de VN 100 miljoen dollar per maand besteed om tegen eind mei 1,3 miljoen mensen te bereiken en tegen augustus twee miljoen.
Voedselhulp heeft 2,3 miljoen mensen bereikt, zei de Secretaris-Generaal, het doel is om in mei vier miljoen en in juni zes miljoen mensen geholpen te hebben.
Hij zei ook dat de VN de capaciteit zal opvoeren om te voorzien in de behoeften van de 7,7 miljoen ontheemden in Oekraïne, terwijl de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) medische voorraden levert voor trauma- en noodzorg voor meer dan zeven miljoen mensen.
“En we werken aan de verantwoordingsplicht en rechtvaardigheid door mensenrechtenschendingen te monitoren en erover te rapporteren, waar ze ook worden vastgesteld.
Ground zero voor de toekomst
“We staan in vele opzichten op de drempel van de wereld die we moeten opbouwen”, zei hij tegen verslaggevers in Kiev, “een wereld waarin het internationaal recht, het VN-Handvest en de kracht van het multilateralisme worden gerespecteerd, een wereld waarin burgers worden beschermd, een wereld waarin de mensenrechten worden bevorderd, een wereld waarin leiders de waarden naleven die zij hebben beloofd te verdedigen”.