Uit onze #SDGActor reeks
December is de maand van klimaatactie. Op 12 December vond de Klimaatactietop plaats en enkele dagen daarvoor lanceerden het VN-milieuprogramma en de Wereld Meteorologische Organisatie (WMO) rapporten over de toestand van het klimaat wereldwijd.
Daaruit komt één duidelijke boodschap naar voren: de toestand van de planeet is ernstig maar het is nog niet te laat. Die kernboodschap is een aantal Belgische pioniers in de voedingsindustrie niet ontgaan.
Hoop na Parijs
Vijf jaar na de Overeenkomst van Parijs is de Belgian Alliance for Climate Action (BACA) hoopvol. De alliantie, een recent initiatief van The Shift en WWF, heeft als doel om organisaties te helpen hun ecologische voetafdruk te verkleinen.
“Ook al heeft de voedingsindustrie nog een heel eind te gaan, er is de laatste vijf jaar veel veranderd op vlak van klimaatambitie. Zo hebben bijvoorbeeld alle Belgische retailers zich bij BACA aangesloten. Ze beseffen dat klimaatverandering een impact heeft op hun businessmodel en dat ze een cruciale rol kunnen spelen. Daarnaast speelt ook de druk van de klant een rol,” benadrukt Bart Corijn, Program Manager Change bij The Shift, medeoprichter van BACA.
Voedingsindustrie één van de grootste drivers van klimaatverandering
Spelers zoals de Movement tegen voedselverspilling Too Good To Go maken gebruik van technologie in de vorm van een app om impact te creëren in lijn met de doelstellingen van de Klimaatovereenkomst van Parijs. Met de app kan je voedseloverschotten bij de lokale handelaars op het einde van de dag redden en zo verspilling vermijden.
Voedselverspilling is een gigantische bron van CO2-uitstoot. Het VN-Milieuprogramma stelde vast dat een derde van alle voedsel wordt verspild en volgens Europees onderzoek gebeurt 53% van de verspilling in de voedselketen bij de mensen thuis. Naast de verspilling, is het verlies aan energie, water en fossiele brandstoffen dat ermee gepaard gaat, enorm.
“Het is een gênant probleem met een hele grote economische, sociale en ecologische impact,” zegt Too Good To Go België Country Manager Franco Prontera. “De ecologische impact is onze grootste drijfveer. De strijd tegen voedselverspilling is een van de meest effectieve oplossingen in de strijd tegen klimaatverandering,” bevestigt Prontera.
Met 1,3 miljoen geregistreerde gebruikers in België kan de beweging al een verschil maken, maar “dit gaat ons niet lui maken,” zegt Prontera. “Naast ons bestaande model, proberen we ook oplossingen te bieden voor andere segmenten van de voedselwaardeketen zoals voedselleveranciers. Zeker nu met de lockdown en de sluiting van restaurants is dat meer dan nodig, want ook zij blijven met veel producten zitten.”
Voedselbossen voor een duurzamere landbouw
Duurzaam voedsel betekent ook een duurzamer landbouwsysteem. De industriële landbouw veroorzaakt aanzienlijke bodemerosie, verlies aan biodiversiteit en vervuiling van bodem- en grondwater. De Belgische non-profit Food Forest Institute gelooft dat voedselbossen van fruit- en notenbomen een deel van de oplossing zijn.
Bossen zijn essentieel in de strijd tegen klimaatverandering omdat ze koolstofdioxide absorberen en de bodem beschermen. Voedselbossen hebben dus niet alleen voordelen voor het milieu, maar leveren ook voedsel in de vorm van fruit en noten. “Ze kunnen overal worden aangeplant, in landbouwgebied, stadsparken, bedrijfsterreinen, scholen en je eigen achtertuin,” suggereert Louis De Jaeger, medeoprichter van het Food Forest Institute.
Momenteel is slechts 23% van het Belgische grondgebied bebost. “We hebben nood aan een mozaïek van landbouwsystemen – velden, struiken, grote bossen,” aldus De Jaeger.
Koffie op zonne-energie
Koffiemaker Ray & Jules zet in op nieuwe technologie en transformatie van de koffieketen om de Parijsdoelstellingen te halen. Koffie staat in de top zes van meest CO2-uitstotende voedingsketens, met jaarlijks zo’n 60 miljoen ton CO2-uitstoot, waarvan 25% te wijten is aan het roosteren van de bonen.
“Bij Ray & Jules ontwikkelden we als eerste een technologie die koffie traag en op lage temperatuur roostert met drie keer minder energieverbruik, waardoor we de roaster kunnen voeden met zonne-energie,” legt Ray & Jules Network Developer Gert Linthout uit.
Op middellange termijn wil het bedrijf niet alleen de mindset bij de koffiedrinker veranderen, maar ook de nieuwe roastertechnologie in het land van oorsprong installeren om de winst voor een groot deel naar daar te verplaatsen. “En tegen 2050 willen we een CO2-vrije en eerlijke koffiesector bereiken.”
Strategische positie
“Voedingsbedrijven hebben een sleutelpositie om tegelijkertijd de productie te verduurzamen en de klimaatimpact te verbeteren. Enerzijds kunnen ze via hun positie een grote invloed uitoefenen op hun leveranciers, bijvoorbeeld door te kiezen voor duurzame producenten. Anderzijds hebben ze ook een grote invloed op de consument, bijvoorbeeld door seizoensproducten te promoten, besluit Julie Vandenberghe National Programs Deputy Director bij WWF, mede-oprichter van BACA.
Duurzame voeding wordt volgend jaar een topprioriteit voor de VN. In 2019 riep de Algemene Vergadering 2021 uit tot het Internationaal jaar van fruit en groenten.
“We moeten (…) onze relatie met de manier waarop we voedsel produceren en consumeren heroverwegen (…) en ons inzetten voor een gezondere, veerkrachtiger en duurzamere wereld waar iedereen toegang heeft tot de diverse voeding die hij nodig heeft en deze kan betalen,” verklaarde Secretaris-Generaal António Guterres op 15 december toen hij het Internationaal jaar van fruit en groenten lanceerde.
Opname van een organisatie in de Benelux ‘SDG Actors’-serie van het VN Regionaal Informatiecentrum (UNRIC) weerspiegelt in geen geval de opvattingen van, noch betekent het een goedkeuring door UNRIC.