COP27: hier volgen de sleutelmomenten van de tweede week die op 14 november van start ging.
MAANDAG 14 NOVEMBER
Vrouwen eisen een centrale rol in klimaatmaatregelen.
Vrouwen en meisjes staan voor grote uitdagingen bij de aanpassing aan de klimaatverandering. De economische, gezondheids- en sociale gevolgen zijn voor hen ernstiger.
Daarom is het cruciaal dat zij meer aandacht krijgen in de onderhandelingen over klimaatverandering en -aanpassing.
Waterschaarste treft 40% van de wereldbevolking
De klimaatverandering veroorzaakt droogte en snelle verdamping die water schaarser maken, terwijl tegelijkertijd de frequentie van zware regenval toeneemt en gletsjers sneller smelten.
Naar schatting wordt ongeveer 40% van de wereldbevolking getroffen door waterschaarste. 80% van het afvalwater wordt ongezuiverd in het milieu geloosd en meer dan 90% van de rampen houdt verband met water.
Omdat water aan de basis ligt van thema’s zoals energie, voedselzekerheid, gezondheid, enz., is het essentieel om nu oplossingen te vinden die inspelen op de nieuwe wereldwijde watercyclus.
DINSDAG 15 NOVEMBER
Kleinschalige producenten als klimaatkampioenen
Het Internationaal Fonds voor Landbouwontwikkeling (IFAD) heeft geïnvesteerd in kleinschalige producenten en de armen op het platteland in ontwikkelingslanden. Dat bleek een succes: over een periode van 20 jaar hebben die producenten meer koolstof vastgelegd dan ze hebben uitgestoten. Ook de uitstoot van broeikasgassen was lager. Die resultaten tonen dat klimaatverandering afremmen mogelijk is.
Is het nog mogelijk om de temperatuurstijging onder de 1,5 graden te houden?
Een cruciale vraag, die centraal stond in de discussies op de “Energiedag”. Veel deskundigen vrezen dat de doelstelling om de opwarming van de aarde te beperken tot 1,5°C op de helling staat.
De energiesector, die voornamelijk op fossiele brandstoffen draait, is verantwoordelijk voor meer dan twee derde van de wereldwijde uitstoot van broeikasgassen. Hernieuwbare energie is goed voor slechts 29% van de wereldwijde elektriciteitsproductie, en de koolstofemissies blijven stijgen.
Neem nu actie om een voedselramp te voorkomen
Tijdens zijn toespraak tot de G20 waarschuwde de Secretaris-Generaal van de VN de wereldleiders dat de wereld op de rand van een wereldwijde voedselcatastrofe staat.
De oorlog in Oekraïne heeft gevolgen voor de wereldmarkt voor meststoffen en de beschikbare voedselvoorraden. De graandeal voor de Zwarte Zee is een eerste stap voorwaarts, maar volstaat niet.
De deal gaat bijvoorbeeld niet in op milieu-uitdagingen. Veranderende weerpatronen, droogtes en overstromingen veroorzaken ernstige verstoringen voor oogstcycli en de visserij.
WOENSDAG 16
Een speciaal fonds als response op natuurrampen
UNICEF lanceerde woensdag een nieuw initiatief voor klimaatfinanciering. Daarmee wil de organisatie minder bevoorrechte landen helpen om de huidige en toenemende gevolgen van de klimaatcrisis het hoofd te bieden en zich beter op rampen voor te bereiden.
Jongeren vormen een bevolkingsgroep die bijzonder kwetsbaar is voor natuurrampen. In 2021 schatte UNICEF dat ongeveer 400.000 kinderen bijzonder kwetsbaar waren voor cyclonen.
Goede vooruitgang in Zuid-Afrika en Bali
Zuid-Afrika heeft een miljoenenplan aangekondigd om over te schakelen van steenkool naar groene energie. Het nieuws werd toegejuicht door Simon Stiell, Directeur Klimaat van de VN, die het plan beschreef als een belangrijk moment in de wereldwijde campagne om af te stappen van fossiele brandstoffen.
Maar die vooruitgang mag niet stoppen bij de COP. In de context van de G20, die van 15 tot 16 november op Bali plaatsvond, heeft Indonesië (het gastland van de top) 20 miljard dollar bijeengebracht om zijn afhankelijkheid van steenkool te verminderen. De middelen zijn afkomstig van een coalitie van landen onder leiding van de VS en Japan en moeten Indonesië helpen bij de overgang naar hernieuwbare energie.
Indonesië is ’s werelds grootste verbruiker van steenkool en de vijfde grootste uitstoter van broeikasgassen.
Biodiversiteit en klimaat zijn complementair
In de aanloop naar de COP15 over biodiversiteit hebben verschillende deelnemers aan de COP27 erop gewezen dat de doelstellingen van het Akkoord van Parijs niet kunnen worden bereikt zonder een even ambitieuze overeenkomst over biodiversiteit.
Natuurlijke ecosystemen spelen een belangrijke rol bij de klimaatregeling en kunnen helpen koolstof vast te leggen en op te slaan. We moeten het verlies van bossen, het opdrogen van wetlands en andere milieuaantastingen wereldwijd tegengaan om klimaatverandering af te remmen.
DONDERDAG 17 NOVEMBER
Het engagement van Lula’s Brazilië
De Braziliaanse president Luiz Inacio Lula da Silva beloofde tijdens zijn toespraak op COP27 een einde te maken aan de ontbossing.
Met deze eerste buitenlandse reis sinds zijn verkiezing wil de Braziliaanse president laten zien dat zijn land bereid is “deel te nemen aan het debat over de toekomst van de planeet”. Lula beloofde ook “het leiderschap te bieden dat de wereld nodig heeft”, zowel in de strijd tegen de klimaatcrisis als tegen armoede en honger in de wereld.
Laatste rechte lijn
Na twee weken van besprekingen bleven de landen die deelnamen aan COP27 verdeeld over verschillende belangrijke kwesties, waaronder verlies en schade.
De Secretaris-Generaal van de VN drong aan om gebruik te maken van de urgentie van het moment en echte oplossingen te vinden voor de grootste uitdaging waarmee de mensheid te maken krijgt.
De VN-chef herhaalde voor verslaggevers in Sharm el-Sheikh dat de onderhandelaars zinvolle maatregelen moeten nemen die mensen en de planeet zo hard nodig hebben. “De wereld kijkt toe en heeft een eenvoudige boodschap voor ons: we moeten handelen,” zei hij.
Te trage onderhandelingen
Ondertussen deelde COP27-voorzitter Sameh Shoukry zijn bezorgdheid over het trage tempo van de onderhandelingen. Hij drong er bij alle belanghebbenden op aan hun inspanningen te verdubbelen om een akkoord te bereiken over de uitdagingen van de klimaatverandering.
De helft van de punten op de agenda van dit jaar moest nog worden besproken. Volgens waarnemers en het maatschappelijk middenveld was er nog een lange weg te gaan om overeenstemming te bereiken over de ontwerptekst van de politieke verklaring.
VRIJDAG 18 NOVEMBER
EU engageert zich om schade te financieren
Frans Timmermans, vicevoorzitter van de Europese Commissie en belast met milieuzaken, stelde voor om een schadefonds op te richten. Dat fonds zou worden gefinancierd door een “brede basis” en gericht zijn op de meest kwetsbare landen.
Het nieuws werd toegejuicht door de vertegenwoordigers van de ontwikkelingslanden, maar er bestaan nog veel meningsverschillen.
Het voorstel van de Europese Unie is een van de drie mogelijke oplossingen voor het probleem van de financiering van schade.
De COP27, die vrijdag had moeten eindigen, werd verlengd en de besprekingen gingen zaterdag tot diep in de nacht door.
ZONDAG 19 NOVEMBER
Een overeenkomst om klimaatgerelateerde schade te vergoeden
Na dagen van intensieve onderhandelingen die tot zondagochtend duurden in Sharm El-Sheikh, is er een akkoord op de klimaatconferentie van de Verenigde Naties, COP27, over de invoering van een financieringsmechanisme om kwetsbare landen te compenseren voor “verlies en schade” als gevolg van door het klimaat veroorzaakte rampen.
“Het is duidelijk dat dit niet genoeg zal zijn, maar het is een broodnodig politiek signaal om het geschonden vertrouwen te herstellen”, zei VN-chef Guterres.
De overeenkomst over de financiering van verlies en schade was weliswaar een doorbraak voor kwetsbare groepen, maar COP27 boekte weinig vooruitgang rond de oorzaken van de opwarming van de aarde: namelijk de geleidelijke stopzetting van het gebruik van fossiele brandstoffen en de noodzaak om de opwarming van de aarde te beperken tot 1,5°C.