COVID-19-pandemie vergroot tekort aan zorgpersoneel

Een Thais team van zorgpersoneel tijdens de COVID-19-pandemie © WHO

Terwijl de COVID-19-pandemie de wereld in haar greep blijft houden, is de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) bezorgd over het tekort aan zorgpersoneel, vooral verpleeg- en verloskundigen, in ziekenhuizen en zorgcentra over de hele wereld.

Aan meer dan de helft van de behoeften wordt niet voldaan. Wereldwijd is er een tekort aan 900.000 verloskundigen en 6 miljoen verpleegkundigen. Lage-inkomenslanden kampen met bijna 90% van het personeelstekort, vooral in Afrika en Zuidoost-Azië.

Dat tekort bestond al langer maar werd uitvergroot door de pandemie en de bijkomende druk op het overwerkte personeel.

Bijna een op vijf nationale verenigingen van verpleegkundigen meldt een toenemend aantal verpleegkundigen dat uit de sector stapt, waardoor de behoefte aan personeel alleen maar toeneemt, zo geeft de International Council of Nurses (ICN) aan.

Dat vrijwillige vertrek in combinatie met de aankomende pensioenen zou het wereldwijde personeelsbestand aan verpleegkundigen doen afnemen met 10 miljoen. Op een totaal van de 27 miljoen verpleegkundigen is dat een verlies dat we ons niet kunnen veroorloven.

Dat verlies zou tientallen jaren aan verbeteringen in de zorg en ondersteuning van patiënten tenietdoen.

Met een aandeel van bijna 50% van alle gezondheidswerkers in de wereld, spelen verpleegkundigen en vroedvrouwen een cruciale rol in de zorgsector.

“Massatrauma”

Vrouwen vormen het leeuwendeel van de gezondheidswerkers en zijn dus oververtegenwoordigd in de frontlinie van de strijd tegen de COVID-19-pandemie. Door maandenlange stress en overwerk heeft de pandemie heeft hun lichamelijke en geestelijke gezondheid het afgelopen jaar aangetast. De directeur-generaal van de Wereldgezondheidsorganisatie nam zelfs het woord “massatrauma” in de mond.

Een groot deel van de verpleegkundigen werd ook besmet met het COVID-19-virus.  Het ICN registreerde 3.000 sterfgevallen van verpleegkundigen die aan COVID-19 worden gelinkt maar schat dat het reële cijfer veel hoger ligt.

Deze gezondheidscrisis heeft de druk op verpleegkundigen alleen maar doen toenemen en de al bestaande moeilijkheden in de sector uitvergroot.

Ondergewaardeerd en onderbetaald

Hoewel ze essentiële schakels zijn in de zorgsector zijn gezondheidswerkers vaak ondergewaardeerd en onderbetaald. Ze zijn de eerste en vaak de enige gezondheidsmedewerkers tot wie de bevolking toegang tot heeft.

Verpleegkundigen spelen een sleutelrol bij gezondheidsbevordering en ziektepreventie. Ze verlenen zorg in noodsituaties en zijn essentieel voor het bereiken van universele gezondheidszorg.

Verloskundigen spelen dan weer een cruciale rol bij het terugdringen van zowel de moedersterfte als sterfte van pasgeborenen en doodgeborenen – wanneer de baby na minstens 20 weken zwangerschap maar nog voor de bevalling sterft.

Investeringen in deze beroepen zouden een rendement van 300% opleveren op het vlak van betere gezondheidsresultaten, een wereldwijde gezondheidsbescherming en economische groei, volgens de VN-Commissie op Hoog Niveau over tewerkstelling in de gezondheidszorg en economische groei.

Bovendien zouden meer investeringen in de verloskunde elk jaar tot 4,3 miljoen levens kunnen redden door 67% van de moedersterfte, 64% van de neonatale sterfgevallen en 65% van de doodgeborenen te voorkomen.