De VS opnieuw bij Akkoord van Parijs, nog veel werk voor de boeg
De VN-Secretaris-Generaal António Guterres is verheugd over de terugkeer van de Verenigde Staten in het Akkoord van Parijs, hoewel er grote bezorgdheid is over het nijpende gebrek aan vooruitgang om de opwarming van de aarde af te remmen.
“Vandaag is een dag van hoop, want de Verenigde Staten treden officieel toe tot het Akkoord van Parijs. Dat is goed nieuws voor de Verenigde Staten – en voor de wereld”, zei de Secretaris-Generaal op 19 februari.
Hoewel de Verenigde Staten nu officieel terug aangesloten zijn bij het Akkoord van Parijs, is de vooruitgang onvoldoende, vijf jaar na dit historische akkoord.
Het akkoord, dat in december 2015 onder toezicht van de VN werd ondertekend, heeft als doel de temperatuurstijging onder de 2 graden te houden tegen het einde van de eeuw.
In 2017 veroorzaakte Donald Trump internationale opschudding door aan te kondigen dat de Verenigde Staten, het land met de grootste uitstoot van broeikasgassen ter wereld, uit het Akkoord van Parijs zouden stappen.
Joe Biden kwam na zijn ambtsaanvaarding onmiddellijk terug op het besluit van zijn voorganger. Een beslissing die meteen werd toegejuicht door de VN-Secretaris-Generaal, António Guterres.
Maar Guterres merkte onlangs op dat, “er nog een lange weg te gaan is” om koolstofneutraliteit te bereiken, zoals in het akkoord te lezen staat.
Volgens de Wereld Meteorologische Organisatie (WMO) “stevenen we met de huidige koolstofdioxide-uitstoot af op een temperatuurstijging van 3 tot 5 graden Celsius tegen het einde van de eeuw”.
Ontoereikende toezeggingen
De meeste lidstaten komen hun verbintenissen lang nog niet na, zoals het VN-Milieuprogramma (UNEP) opmerkt in een rapport dat in december 2020 werd gepubliceerd.
Volgens dat verslag zijn “de wereldwijde broeikasgasemissies in 2019 namelijk voor het derde jaar op rij blijven stijgen en werd daarmee een nieuw record bereikt”.
Uit het verslag blijkt dat slechts 9 van de 16 G20-landen, die goed zijn voor bijna 80% van de wereldwijde uitstoot, op weg zijn om hun verbintenissen voor 2020 na te komen.
Volgens UNEP “zijn de verbintenissen die voor het Akkoord van Parijs werden aangegaan – bekend als de nationaal bepaalde bijdragen- volstrekt ontoereikend”.
Het VN-programma heeft regeringen opgeroepen hun inspanningen te verdrievoudigen om de broeikasgasemissies terug te dringen en zo de temperatuurstijging onder de 2°C te houden. Inspanningen zouden vervijfvoudigd moeten worden om de temperatuurstijging tot 1,5°C te beperken.
António Guterres wees op die tekortkoming tijdens een toespraak op een evenement met John Kerry, de Amerikaanse klimaatgezant.
“De toezeggingen die tot nu toe zijn gedaan, zijn niet genoeg. En zelfs die toezeggingen worden niet nagekomen. De alarmbellen gaan overal af. Sinds 2015 zijn het de zes warmste jaren ooit geweest… Als we niet van koers veranderen, staat ons deze eeuw een dramatische temperatuurstijging van meer dan 3 graden te wachten.”
De Secretaris-Generaal stelde drie hoofddoelstellingen voor 2021 voorop: een echte wereldwijde coalitie voor netto-nuluitstoot, een exponentiële vooruitgang voor emissiereductie en nú actie ondernemen.
Hij riep ook op tot geleidelijke afschaffing, steun voor een rechtvaardige overgang, minder investeringen in fossiele brandstofprojecten, een verschuiving van belastingdruk van inkomen naar CO2-uitstoot, en van consumenten naar vervuilers. Hij zei dat hij van landen verwacht dat zij vóór COP26 in Glasgow in november ambitieuzere, concretere en geloofwaardigere nationale bepaalde bijdragen voorleggen. Verder benadrukte hij dat de landen hun financiële toezeggingen moeten nakomen.
In Europa is de vooruitgang zichtbaar. De Europese Unie heeft, met de op twee na grootste uitstoot van broeikasgassen ter wereld, haar doelstelling herzien en zich ertoe verbonden haar broeikasgasemissies tegen 2030 met ten minste 55% te verminderen, tegenover 40% voordien.
Een groen herstel
Volgens het UNEP-rapport zou de CO2-uitstoot in 2020 met ongeveer 7% kunnen dalen door COVID-19. Maar de VN waarschuwen dat dit alleen zal leiden tot een vermindering van de wereldwijde uitstoot op korte termijn.
De auteurs van het rapport zijn echter positief gestemd: “het is nog niet te laat om gebruik te maken van toekomstige mogelijkheden.” Als de lidstaten de hervormingskansen van de pandemie aangrijpen en een economisch herstel op gang brengen dat gebaseerd is op een koolstofvrije economie, dan zal er nog genoeg tijd zijn om de opwarming van de aarde te beperken.
De Secretaris-Generaal merkte op dat het herstel van de pandemie een gelegenheid is om sterker en beter herop te bouwen.
“Om dat te doen, moeten we investeren in groene economie die zal helpen om de planeet en de mensen te laten opleven, en moeten we goedbetaalde, stabiele banen creëren om meer rechtvaardige en duurzame welvaart te garanderen”, zei hij. “Nu is het moment om een transformatieve verandering door te voeren.”