Na het veto van de Verenigde Staten over de ontwerpresolutie van de Veiligheidsraad die oproept tot een humanitair staakt-het-vuren in Gaza, komen de 193 VN-lidstaten op 12 december opnieuw bijeen om te beslissen hoe de voortdurende Israëlisch-Palestijnse crisis aan te pakken. We leggen uit hoe de zelden bijeengeroepen speciale spoedzitting van de Algemene Vergadering tot stand komt, wat ze betekent en waarom de zitting belangrijk is.
Deze keer wordt de speciale spoedzitting van de VN-Algemene Vergadering hervat op dinsdag 12 december 2023 op verzoek van de permanente vertegenwoordigers van Egypte, Osama Mahmoud Abdelkhalek, en Mauritanië, Mohamed Laghdaf, in hun respectieve rol als voorzitter van de Arabische Groep en voorzitter van de Organisatie van Islamitische Samenwerking. Dat kondigde de voorzitter van de Algemene Vergadering, Dennis Francis, aan.
Wat is een speciale spoedzitting van de VN-Algemene Vergadering en waarom is het belangrijk?
Wanneer de VN-Veiligheidsraad niet in staat is om zijn primaire verantwoordelijkheid voor de handhaving van de internationale vrede en veiligheid op zich te nemen, zoals tot nu toe het geval is geweest na de uitbraak van het Israëlisch-Palestijnse conflict op 7 oktober, kan de Algemene Vergadering de zaak onmiddellijk in een speciale spoedzitting behandelen. In die zitting beveelt de Algemene vergadering haar leden collectieve maatregelen aan ter handhaving of herstel van de internationale vrede en veiligheid. Dat is zo bepaald in de resolutie “eenheid voor vrede” van de Vergadering van 3 november 1950.
VN-lidstaten kunnen de voorzitter van de Vergadering verzoeken om zo’n zitting bijeen te roepen om passende aanbevelingen te doen voor collectieve maatregelen, zoals de oproep tot een staakt-het-vuren en, in geval van een schending van de vrede of daad van agressie, als laatste redmiddel, gewapend geweld gebruiken indien nodig.
Tijdens de eerste plenaire vergadering van een speciale spoedzitting of na de hervatting ervan, zoals het geval is voor deze huidige tiende zitting, hoort de Vergadering gewoonlijk het land of de landen in kwestie. Vervolgens debatteren de lidstaten over de kwestie en stemmen ze over een ontwerpresolutie.
Als de niet-bindende resolutie van de Algemene Vergadering met een tweederde meerderheid wordt aangenomen, biedt die een leidraad voor lidstaten. Eerdere resoluties van vorige zittingen gaan bijvoorbeeld over een verzoek tot advies aan het Internationaal Gerechtshof en een verzoek tot een internationale troepeninterventie geleid door de VN om een staakt-het-vuren van de vijandelijkheden te bekomen en te bewaken.
Vrijdag spraken de Verenigde Staten hun veto uit over een ontwerpresolutie van de VN-Veiligheidsraad waarin werd opgeroepen tot een onmiddellijk humanitair staakt-het-vuren in de Gazastrook.
Hoe komen speciale spoedzittingen tot stand?
Een speciale spoedzitting vindt snel plaats wanneer de VN-Veiligheidsraad in een impasse verkeert. Dat gebeurt wanneer één van de vijf permanente leden van de Raad (China, Frankrijk, Rusland, het Verenigd Koninkrijk en de Verenigde Staten) zijn vetorecht, vastgelegd in het VN-Handvest, gebruikt om een ontwerpresolutie opzij te schuiven.
Hoewel het vetorecht ook snel kan worden overwogen tijdens een reguliere Algemene Vergadering, zijn speciale spoedzittingen een optie voor VN-leden om dringende vredes- en veiligheidskwesties te bespreken.
De Algemene Vergadering heeft in oktober al een resolutie aangenomen (121 stemmen voor, 14 tegen en 44 onthoudingen) waarin werd opgeroepen tot een “onmiddellijke, duurzame en langdurige humanitaire wapenstilstand die leidt tot het staken van vijandelijkheden”.
Meer info: