27.janúar ár hvert er þess minnst að þá frelsaði Rauði herinn útrýmingarbúðirnar Auschwitz-Birkenau úr höndum nasista, og batt enda á Helförina. Á alþjóðlegum degi til minningar um fórnarlömb helfararinnar er minnst 6 milljóna gyðinga sem létust í Helförinni, Róma og Sinti og óteljandi annara fórnarlamba fordæmislauss hryllings og grimmdar.
„Helförin skilgreindi Sameinuðu þjóðirnar,“ segir António Guterres aðalframkvæmdastjóri Sameinuðu þjóðanna í ávarpi á alþjóðlega minningardeginum. „Nafn samtakanna ber heiti bandalagsins sem stofnað var til höfuðs stjórn nasista og bandamanna þeirra.“
Guterres varaði við því að gyðingahatur færðist í aukanna að nýju. Hann fagnaði að í síðustu viku samþykkti Allsherjarþing Sameinuðu þjóðanna ályktun þar sem öll aðildarríkin fordæmdu einum rómi afneitun Helfararinnar.
„Sameinuðu þjóðunum ber ætíð að vera í fylkingarbrjósti í baráttunni gegn gyðingahatri og hvers kyns trúarlegu ofstæki og kynþáttahatri. Í dag horfum við upp á ógnvekjandi uppgang útlendingahaturs og hatursorðræðu. Gyðingahatur, eitt elsta og þrálátasta form fordóma, fer í vöxt.“
Ekki óhjákvæmilegt
Guterres minnir á að hægt hefði verið að koma í veg fyrir Helförina.
„Of fáir töluðu, of fáir hlustuðu, enn færri sýndu samstöðu.“
„Þögn andspænis hatri felur í sér meðvirkni. Við skulum skuldbinda okkur til þess að virða ekki þjáningar annara að vettugi og gleyma aldrei því sem gerðist og láta aðra ekki gleyma því heldur.“
