De COVID-19-pandemie heeft nu al invloed op de vooruitgang van de Europese Unie (EU) om Agenda 2030 en de Duurzame Ontwikkelingsdoelstellingen (SDG’s) waar te maken, zo blijkt uit een Eurostat-rapport voor 2021.
De impact van de pandemie is al te merken op doelstellingen die verbonden zijn aan de economie en de arbeidsmarkt (SDG 8), onderwijs (SDG 4), gendergelijkheid (SDG 5), ongelijkheden (SDG 10) en internationale partnerschappen (SDG 17).
De EU heeft de grootste vooruitgang geboekt in het streven naar rechtvaardige, vreedzame en inclusieve samenlevingen (SDG 16), maar tekende een negatieve tendens op voor domeinen als ‘betaalbare en duurzame energie’ (SDG 7).
De COVID-19-pandemie: een merkbare invloed op de SDG’s
Hoewel er nog onvoldoende gegevens zijn om het volledige plaatje te schetsen, heeft de pandemie gevolgen op elk aspect van het leven, van volksgezondheid tot economische en sociale stabiliteit en het milieu.
Met meer dan 30 miljoen COVID-19-besmettingen in de EU en bijna 600.000 sterfgevallen in 2020, zijn de zorgen over volksgezondheid (SDG 3) aanzienlijk. Coronamaatregelen hebben geleid tot een krimp van de economie en de arbeidsmarkt (SDG 8), cijfers suggereren dat de Europese economie in 2020 met 6,2% is gekrompen tegenover 2019.
Ook de aanpak van ongelijkheden (SDG 10) is bemoeilijkt door de pandemie.
“De COVID-19-pandemie maakt het nog uitdagender om de SDG’s waar te maken. Maar ik ben ervan overtuigd dat de ongeziene beleidsmaatregelen die we nemen (…) ons weer op het goede spoor zullen zetten”, schrijft Europees commissaris voor Economie Paolo Gentiloni in de openingsverklaring van het Eurostat-rapport.
Gendergelijkheid en onderwijs: uiteenlopende indicatoren
Indicatoren tonen aan dat Europa steeds veiliger wordt, met minder slachtoffers van moord of aanranding en een algemene daling van misdaad, geweld en vandalisme (SDG 16).
In de strijd tegen genderongelijkheid (SDG 5) lopen de cijfers uiteen. Het uurloon van vrouwen haalt langzaam dat van mannen in en ook de kloof tussen mannen en vrouwen voor hun deelname aan de arbeidsmarkt is sinds 2015 kleiner geworden. In het rapport staat echter ook dat de loonkloof tussen mannen en vrouwen nog steeds aanzienlijk is: mannen verdienden in 2019 14,1 % meer dan vrouwen in de EU.
Ook over geweld tegen vrouwen blijven de cijfers zorgwekkend: een op drie vrouwen boven de leeftijd van 15 ervaart fysiek en/of seksueel geweld in Europa.
Ook wat kwaliteitsonderwijs voor alle leeftijdscategorieën betreft (SDG 4), blijft ongelijkheid bestaan, meer dan één op vier 15-jarigen in de EU had in 2018 een leesvaardigheidsachterstand. Digitale basisvaardigheden nemen echter wel langzaam toe, zegt het rapport.
Klimaatactie: een kans op economisch herstel
De gevolgen van de klimaatopwarming worden prominenter in Europa, met onder andere stijgende oppervlaktetemperaturen en verzuring van de oceaan. De steun voor klimaatactie neemt wel toe en de EU heeft zich geëngageerd voor verschillende klimaatinitiatieven, met onder andere de Europese Green Deal en de klimaatwet.
“Het feit dat de EU midden in de pandemie een akkoord heeft bereikt over de veel ambitieuzere doelstelling om de uitstoot van broeikasgassen met 55 % te doen afnemen tegen 2030, toont de vastberadenheid van de EU om klimaatactie te gebruiken als een kans voor economisch herstel”, zei commissaris Gentiloni, hoewel hij eraan toevoegde dat verdere vooruitgang nodig is om dat doel te bereiken.
Zowel de toename van het Europese energieverbruik als de druk op ecosystemen en biodiversiteit hebben de vooruitgang beïnvloed van doelstellingen als betaalbare en duurzame energie (SDG 7) en leven op het land (SDG 15). Zo is de populatie graslandvlinders in Europa met 19,9 % gekrompen tussen 2003 en 2018.
EU als bruggenbouwer
Tijdens zijn plechtige toespraak onlangs aan het Europees Parlement in Brussel riep António Guterres, Secretaris-Generaal van de Verenigde Naties, de EU op om het voortouw te nemen op het vlak van klimaat en op te treden als een “krachtige bruggenbouwer” in aanloop naar COP26, de VN-klimaatconferentie.
“De pandemie heeft onze gedeelde kwetsbaarheid, onze onderlinge verbondenheid en de overweldigende behoefte aan collectieve actie aan het licht gebracht. Onze grootste uitdaging – en grootste kans – is om deze crisis te gebruiken als een kans om te werken aan een groenere, eerlijkere en duurzamere wereld”, zei de Secretaris-Generaal.
Meer info:
