UNU-MERIT’s Bartel Van de Walle: van wiskundige naar concrete besluitvormer

Gezichten van de VN

Professor Bartel Van de Walle is sinds 1 september de nieuwe Directeur van de VN-Universiteit in Maastricht, UNU-MERIT, het Economisch en Sociaal Onderzoeksinstituut voor Innovatie en Technologie. Voor onze “Gezichten van de VN”-serie vertelt de wiskundige over zijn uitdagingen en prioriteiten en hoe hij in New York plots de focus van zijn onderzoek verlegde van abstracte wiskunde naar concrete besluitvorming.

1. Wat is je academische achtergrond en hoe heeft dat je carrière beïnvloed?

Ik ben wiskundige van opleiding. Ik heb toegepaste wiskunde en computerwetenschappen gestudeerd voor mijn doctoraatsdiploma en ben verder gepromoveerd in de wiskunde aan de Universiteit Gent. Voor mijn doctoraat onderzocht ik de voorkeuren van mensen bij het kiezen en rangschikken van beslissingsalternatieven. Ik was geïnteresseerd in voorkeuren die ‘wazig’ waren, waar er geen duidelijke ja of nee als binaire keuze was, maar graden van voorkeur, zoals bijvoorbeeld “Ik verkies dit alternatief boven dat andere tot op zekere hoogte”. Ik ben toen met de wiskundige basis voor dergelijke voorkeuren naar voren gekomen, die tegelijkertijd heel technisch, maar ook heel mooi was. Ik heb die kennis mijn hele carrière meegenomen, omdat we allemaal voortdurend met dergelijke niet-binaire keuzes worden geconfronteerd. Het hielp me te begrijpen dat keuzes complex zijn, en dat beslissingen rekening moeten houden met de ‘vaagheid’ die in bepaalde keuzes zit.

2. Welk moment van je carrière heeft de grootste indruk op je gemaakt?

Dat was zonder twijfel 9/11, de dag van de terroristische aanslagen op de twin towers in New York. Ik woonde toen in New Jersey, waar ik werkte als jonge assistent-professor aan het New Jersey Institute of Technology. Vanuit mijn gebouw kon ik elke dag de twin towers zien – tot op de dag van de aanslagen. De impact die dat had op mij en mijn familie, die het jaar daarvoor naar de VS was verhuisd, de onzekerheid en verwarring die in die eerste dagen heersten, de schok en de complexiteit van de situatie, dreven mijn onderzoek van de ene op de andere dag van abstracte wiskunde naar concrete besluitvorming in de echte wereld.

3. Wat zullen je prioriteiten zijn als directeur van UNU-MERIT?

Mijn allereerste prioriteit is om de mensen in het instituut beter te leren kennen. Ik heb al enkele kennismakingsgesprekken gehad. Tegelijkertijd wil ik een breed consultatieproces starten waarbij we een koers voor de toekomst uitstippelen: wat willen we blijven doen, en wat voor nieuwe dingen willen we doen? Uit dat raadplegingsproces zullen nieuwe prioriteiten voortvloeien – niet alleen de mijne, maar prioriteiten die we samen hebben vastgesteld.

4. Wat betekent de COVID-19-pandemie voor UNU-MERIT?

COVID-19 heeft een enorme impact gehad op alles wat we in het instituut doen. De pandemie heeft invloed op ons onderzoek, ons onderwijs, onze sociale cohesie. In eerste instantie was onze belangrijkste uitdaging om te blijven functioneren, om onderwijs aan onze studenten te geven, om onze onderzoeksplannen aan te passen, vooral het veldwerk. Ik heb ongelofelijke inspanningen gezien van alle medewerkers, onder leiding van de programmadirecteuren voor onderwijs, doctoraatspromotoren, en van elk personeelslid dat van thuis uit werkt.

Aangezien de pandemie nog lang niet voorbij is, kijken we nu hoe we ons verder kunnen aanpassen aan de situatie: wat kunnen we beter of anders doen. We gaan ook nadenken over ‘post-COVID’: welke veranderingen, zoals thuiswerk of online onderwijs, zijn blijvend? En in welke mate zijn ze dat, zodat we allemaal – studenten en personeel – met elkaar verbonden kunnen blijven? De uitdagingen zijn talrijk en we zullen over nieuwe en creatieve manieren voor deze situatie moeten nadenken.

5. Hoe kijken jullie academici naar de impact van de pandemie?

De impact van COVID op ontwikkelingslanden ziet er grimmig uit. Rapporten van de OESO en andere organisaties wijzen op het risico dat miljoenen mensen weer in armoede wegglijden en dat de vooruitgang die in de afgelopen 20 jaar is geboekt wordt teruggedraaid. Het bereiken van de SDG’s in de huidige omstandigheden lijkt nog moeilijker dan voorheen.

Daarom is het werk dat we bij UNU-MERIT doen essentieel: wat zijn de economische gevolgen van COVID? Welke nieuwe bestuursstructuren of beleidslijnen moeten worden ontwikkeld om de zwaarste gevolgen voor de ontwikkelingslanden, voor ons allemaal, te voorkomen? We zijn al begonnen met enkele projecten hierrond en er zullen er ongetwijfeld nog meer volgen.

6. Welk advies zou je geven aan studenten die bij UNU-Merit willen studeren?

Bij UNU-MERIT bereiden we onze studenten voor om verandering te brengen in de wereld, of het nu gaat om de VN, lokale of internationale NGO’s, overheden of de academische wereld – waar het leven hen ook brengt. Via ons masterprogramma bieden we onze studenten de instrumenten, de methoden en de ervaring om complexe internationale vraagstukken beter te begrijpen, in een internationale omgeving en met de steun van toegewijde medewerkers. Ik zou onze studenten aanraden om deze ervaring ten volle te beleven, om te proberen alles uit ons programma te halen, vrienden te maken met medestudenten en samen met ons bij UNU-MERIT te ontdekken hoe we deze wereld een betere plek kunnen maken.

Gezichten van de VN

Meest recent