21.mars 2014. Hvað eiga skógar, kynþáttamisrétti, ljóðlist, Down-heilkenni og persneska nýárið sameiginlegt?
Svar: Að eiga alþjóðlegan dag á vegum Sameinuðu þjóðanna og samtaka þeirra í dag, 21.mars!
Byrjum á Alþjóðadegi til upprætingar kynþáttamismunun sem er haldinn 21. Mars. Á þessum degi árið 1960 skaut lögregla á friðsamlega mótmælagöngu gegn kynþáttaaðskilnaði í Sharpeville í Suður-Afríku og létust 69.Þessa dags er minnst í ár í fyrsta skipti eftir andlát Nelson Mandela. Hann heiðraði minningu hinna látnu í Sharpeville með því að undirrita þar nýja stjórnarskrá Suður-Afríku árið 1996. Ban Ki-moon, framkvæmdastjóri segir fyllstu ástæðu til að viðurkenna að kynþátta mismunun sé enn alvarleg ógn og á þessum alþjóðlega degi sé mikilvægt að brýna fólk til að berjast gegn þessu á friðsamlegan hátt
Jafnframt er haldið upp á Alþjóðlegan dag skóga. Skógar þekja um þriðjung þurrlendis jarðarinnar. 1.6 milljarður manna treystir á skóka að verulegu leyti sér til lífsviðurværis. Þeir hýsa meir en helming landdýra, plantna og skordýra. Mjög er gengið á skóglendi í heiminum og eru 13 milljónir hektara skóglendis ruddir árlega. Þetta hefur alvarlegar afleiðingar í för með sér og er 15-20% losunar gróðurhúsalofttegunda sem valda loftslagsbreytingum, raktar til þessa. Sjá ávarp framkvæmdastjóra Sameinuðu þjóðanna hér.
Dagurinn er einnig tileinkaður ljóðlistinni. Ljóðlistin hefur löngum þjónað þeim tilgangi, auk annars, að efla samræðu á milli menningarheima og skilning á milli fólks því hún veitir aðgang að sönnustu tjáningu tungumálsins. Ljóð auka fjölbreytni því ljóðlistin endurmetur notkun orða og hluta, skynjun okkar og skilning á heiminum.
UNESCO, Mennta- menningar- og vísindastofnun Sameinuðu þjóðanna hefur veg og vanda af degi ljóðlistarinnar, og segir forstjórinn Irina Bukova: “Með orðum sínum og hrynjand, mótar ljóðlistin drauma okkar um frið, réttlæti og reisn og fyllir okkur krafti og þrát til að hrinda þeim í framkvæmd.”
Orðið Nowruz kann að hljóma nýstárlega en dagurinn á sér æfagamlar persneskar rætur og markaði upphaf Nýárs Persa. 21.mars er fyrsta vordeginum fagnað, á jafndægrum að vori, af 300 milljónum manna. Siðurinn er talinn þrjú þúsund ára gamall og þekkist á Balkanskaga, við Svartahafið, í Kákasusfjöllum, Mið-Asíu og Mið-Austurlöndum og ekki síst í Íran.
.Nowruz gegnir því hlutverki að tryggja frið, samstöðu og sættir á milli kynslóða og innan fjölskyldna.
Síðast en ekki síst er 21.mars Alþjóðlegur dagur fólks með Down heilkenni. Þema dagsins er “Heilbrigði og hagsæld: aðgangur og jafnrétti fyrir alla”. Ban Ki-
moon,framkvæmdastjóri Sameinuðu þjóðanna alþjóðasamfélagið á þessum degi til að grípa til “raunhæfra aðgerða nú þegar til að tryggja samfélagið sé opið öllu fólki sem glífir við fötlun, þar á meðal þeirra sem búa við Down heilkenni.”
