Fjarri fyrirsögnunum. Venesúela.
Um hvað snýst málið?
7.7 milljónir Venesúelabúa hafa yfirgefið heimaland sitt á innan við áratug vegna vaxandi ofbeldis, fátæktar og pólitískrar kreppu. Efnahagsástandið og pólitísk kreppa í landinu eru helstu ástæður landflóttans
Áhrif á fólk og umhverfi
Þetta þýðir að rúmlega fjórði hver Venesúelabúa, sem telja um 29 milljónir, hefur lagst á flótta. Skortur er á lífsnauðsynjum og verðbólga tröllríður hagkerfinu. Að auki hefur stjórnarskrárkreppa verið í landinu, mannréttindabrot eru landlæg og stjórnarandstæðingar sæta ofsóknum. Ofbeldisalda hefur riðið yfir landið og mikið óöryggi einkennir þjóðlífið. Venesúela er nærri nærri níu sinnum stærri en Ísland (882,050 km2) og liggur á norðurodda Suður-Ameríku. Landið liggur að Kólombíu, Brasilíu og Gíneu, auk Karíbahafsins.
Meirihluti þeirra 7.7 milljóna, sem yfirgefið hafa landið – rúmlega 6.5 milljónir- hafa leitað á náði ríkja í Suður-Ameríku og í Karíbahafinu. Heilsugæsla og menntakerfi í mörgum þeirra ríkja eru að kikna undan álaginu. Ein milljón Venesúalabúa hefur sótt um hæli í heiminum. Rúmlega 230 þúsund þeirra hafa fengið stöðu sína, sem flóttamenn, viðurkennda.
Að sögn Samræmingarskrifstofu mannúðarmála Sameinuðu þjóðanna (OCHA) þurfa 7 milljónir íbúa Venesúela á aðstoð að halda. Talið er að fjármögnun mannúðaraðstoðar muni kosta 650 milljónir Bandaríkjadala árið 2024.
Bakgrunnur ástandsins
Stjórnarandstaðan í Venesúela viðurkenndi ekki endurkjör Nicolás Mauro forseta árið 2018. Í janúar 2019 studdi þjóðþingið forseta þess, Juan Guaidó, þegar hann lýsti sig „bráðabirgðaforseta“ á þeim forsendum að forsetakjörið hafi verið ógilt. Bandaríkin hafa sífellt hert viðskiptaþvinganir gegn landinu.
Viðbrögð Sameinuðu þjóðanna
António Guterres aðalframkvæmdastjóri Sameinuðu þjóðanna hefur hvatt til „víðtækra og trúverðugra pólitískra viðræðna til að leysa hina langvarandi kreppu í landinu, með fullri virðingu fyrir réttarríkinu og mannréttindum.“
Mannréttindaráð Sameinuðu þjóðanna stofnaði Sjálfstæða sendisveit til að leita staðreynda um ástandið í Venesúela 2019. Í skýrslu sem hún skilaði í september 2023 komst sveitin að þeirri niðurstöðu að yfirvöld í Venesúel bældi niður andstöðu með aðferðum sem gætu falið í sér „glæpi gegn mannkyninu.“
Stofnanir Sameinuðu þjóðanna á vettvangi
Martin Griffiths mannúðarstjóri Sameinuðu þjóðanna hefur tilkynnt að i 8 milljónum Bandaríkjadala úr Miðlægum hamfarasjóði Sameinuðu þjoðanna (CERF) verði varið til að fjármagna aðstoð við Venesúelabúa.
Flóttamannahjálp Sameinuðu þjóðanna (UNHCR) hefur aukið viðveru sína við landamæri í heimshlutanum og komið lífsnauðsynlegri aðstoð (þar á meðal vatni og hreinlætisvörum) til Venesúelabúa á vergangi.
Matvælaáætlunin (WFP) kom 545 þúsund manns til hjálpar í Venesúela árið 2022. Frá 2021 hefur WFP útvegað skólabörnum máltíðir.
UNICEF hefur útvegað 900 börnum lífsnauðsynlega mannúðaraðstoð. Barnahjálpin hefur eflt starf sitt vegna aukinn spurnar, hvort heldur sem er í heilsugæslu, matvælaaðstoð, menntun eða aðgangs að vatni, salernum og hreinlætisvörum.
Heimsmarkmið tengd ástandinu
Kreppan í Venesúela snertir flest Heimsmarkmiðanna og má nefna #1 Engin fátækt, #2 Ekekrt hungur og #16 Friður og réttlæti.
Hvað getur þú gert?
Láta má fé af hendi rakna til stofnana Sameinuðu þjóðanna á vettvangi, svo sem:
Flóttamannahjálpin UNHCR, hér.
Barnahjálpin UNICEF, hér.
Matvælaáætlunin WFP, hér.
Nánari upplýsingar:
Óháða rannsóknarnefnd Mannréttindaráðsins, here.
Mannréttindaskrifstofa Sameinuðu þjóðana, hér.
Bakgrunnsupplýsingar frá UNRIC um Venesúela, hér.
